Trieste situatie 'slandsarchieven
Assistentie dringend vereist
rst
Hongerstaking
Bruggen
in nicherie
.DINSDAG 18 DECEMBER 1990
DE WEST
p G.D.C. Flndlay - G.R.H. Farriar
Radaktla 73327
Admlnlrtratla, Handaladrukkar|, Advartantla, 73338 73339
Mr. Dr. J.C. da Mlrandaitr. 2-6
Hoofd f|;
Hoofd ad 1
komende
Verheid,
:re prlj»
'.ren en
.un deu-
jtr grote
tegenover
!t niet mo-
open voor
"»rij» die
held Is
die kip
teren en
jaholpen
n Pen
de prijs
aagt. Ga-
ongeveer
•r kelkoen
tij de ile-
Y Ie Sf 30,-
<tSf~ 25,-
'dige fly
vijl dege-
eer het
impagne
bereid
en
genen
willen
f ris van
en zul-
nken bij
Hel is triest gesteld met de meeste van onze landsarchie-
veit. Tot deze conclusie komen de deskundigen G.W. van
der Meiden van het Algemeen Rijksarchief en Peter-
Jan Margry provinciaal archief-inspecteur in de Neder
landse provincie Brabant, die zich hier zijn komen oriën
teren. Hun bezoek kwam tot stand na ondermeer alar
merende geluiden uit Suriname die Nederland hebben
bereikt, en ook vanwege de bezorgdheid die van Neder
landse zijde werd geloond. Zulks zeiden de twee heren,
vanwege de bijzondere band tussen Suriname en Neder
land. De Surinaamse geschiedenis vormt namelijk ook
een wezenlijk deel van de Nederlandse.
TEKORT AAN KADER
Door het schrijnend tekort aan
kaderpersoneel, kunnen de
landsarchiaven niet in stand
worden gehouden zoals het
hoort Ons land beschikt mo
menteel over slechts een archi
varis in de persoon van de heer
Telgt. Die gaf teyenover onze
redaktie te kennen, het alleen
niet aan te kunnen. De komst
van de twee heren naar Suri
name, ervaart hij daarom als
een zeer welkome. Het biedt
namelijk de mogelijkheid, om
werkzaamheden die nu reeds
zijn aangevangen ter ordening
van onze archieven, verder ge
stalte te laten krijgen. Telgt
trad in augustus dit jaar aan als
de nieuwe archivaris nadat zijn
voorganger de dienst met pen
sioen verliet. Hij heeft nu hst
plan gevat om de verschillende
losse dspots die tot de archie
ven behoren, naar een centrale
1 plek te brengen. Een gebouw
aan da Coppenamestraat dat
speciaal voor de Lands Ar
chiefdienst wordt opgezet,
moet binnenkort af zijn. Onza
archieven zullen in dit gebouw
beter gehuisvest zijn. De heer
Telt zei, dat hierdoor een
wensdroom van de minister
van binnenlandse zaken in ver
vulling zal zijn gegaan, aange
zien deze bewindsman het ar
chiefwezen een zeer warm toe
draagt. Zij had in een eerder
stadium reeds gesprekken ge
voerd in Nederland, en mede
werking gevraagd voor het be
houd van de Surinaamse archie
ven.
OPLEIDING
Zoals eerder vermeld dost er
zich een ernstig tekort voor aan-
geschoold personeel. De heren
Van der Meiden en Margry zul
len na aankomst in Nederland
rond januari 1991 rapporteren
aan de Nederlandse autoritei
ten. De rapportage moet erin
resulteren dat er ondermeer
deskundigen naar Suriname
worden gezonden voor het op
leiden van personeel. Minister
Alexander-Vanenburg van
binnenlandse zaken is er een
voorstander van dat de oplei
dingen in eigen land worden
verzorgd, om te voorkomen dat
Surinamers indien zij naar Ne
derland mochten vertrekken
voor een opleiding, niet terug
keren. De landsarchieven heb
ben aan tekort aan personeel,
Vervolg op pagina 20
het ministerie van Justitie en
Politie heeft gehad. In 1988
bood hij zijn rijbewijs aan voor
verlenging. Hij kon dat echter
„fat •»-. - i-c-'-
Hedenmorgen vond op het mi
nisterie van Openbare Werken
de ondertekening plaats van de
aannemingsovereenkomst voor
het bouwen van twee houten
bruggen in het distrikt Nicke-
tie, te weten één in de Ham-
toncourtpolder en één in de
Gemaalweg.
Namens het ministerie van
Openbare Werken tekende de
directeur mr. H.L. Blinker
terwijl de heer M.H. Abdoel-
ier lekende.
Bouterse
op Schiphol
Amsterdam (Sna)- Bevelhebber
Bouterse arriveerde vandaag
om 7.00 uur (Ned tijd) op
Schiphol Ook ditmaal werd hij
zogezegd om veiligheidsrede
nen, afgescheiden gehouden
door de Nederlandse rijkspoli
tie. Bouterse Is zeer ontstemd
over de behandeling die hem
opnieuw ten deel Is gevallen,
zei Herrenberg, die het Neder
landse gedrag hét toppunt van
kolonialisme ^noemde. Bouter
se die op weg Is naar Parijs en
Zurich zou al 2 1/2 uur na
aankomst op Schiphol naar zijn
bestemming vertrekken. Parijs
heeft hem volgens berichten uit
Nederland als prlve-persoon
een visum verstrekten niet als
legerleider.
Om 9.30 uur (Ned. tijd) zou
Bouterse nog niet vertrokken
zijn omdat de Swlss-Afr maat
schappij vond dat de extra
beveiligingsmaatregelen voor
teveel stagnatie zouden zorgen.
Naar verwachting vertrekt Bou
terse nu om 13.00 uur(Ned.
tijd) per KLM. Volgens Herren-
berg Is de bevelhebber zaterdag
terug op Schiphol op doonels
naar Paramaribo Zijn delega
tie vreest dan voor de derde
keer een zelfde behandeling
door de Nederlandse autoritei-
Voorpaginanieuws over de Surinaamse archieven
in De West van 18 december ippo
commissie zelfs een nieuwe regeling voor het ar
chiefwezen en een besluit inzake de instelling van
een archiefraad toe. Hoewel deze nieuwe Archief
wet op 9 oktober 1981 is vastgesteld, is de status er
van onduidelijk. Immers na de staatsgreep van
1980 kwam er in het land een nationale militaire
raad als uitvoerende macht, werd het parlement
ontbonden en de constitutie opgeschort en hoe
wel er later opnieuw een president zou worden
aangesteld, bleef de feitelijke macht bij de militai
re bevelhebber berusten. In de praktijk houdt
men daarom nog steeds vast aan het Archiefbe-
sluit van 1956. Een archiefraad is nooit geïnstal
leerd.
De eindconclusie van de Interdepartementale
Archiefcommissie was dat het Surinaams archief
wezen, ondanks de vele rapporten en goede inten
ties in het verleden, vanwege het ontbreken van
een archiefbeleid en -wetgeving nooit behoorlijk
is georganiseerd. Ondertussen zijn we precies tien
jaar verder en moeten we in herhaling vallen. Ster
ker nog, de situatie is aanmerkelijk verslechterd.
De economische malaise die sinds 1982 - de de
cembermoorden vormen een soort cesuur - Suri
name kenmerkt, heeft de lage prioriteit waarmee
archieven traditioneel zijn behept, alleen maar
doen zakken. Daarnaast zorgt de parallel- of zwar
te markt sindsdien voor veel extra problemen.
Hierdoor kost een kartonnen archiefdoos al gauw
25 gulden en brengt een tweedehands ladenblok
duizenden guldens op. Het is dan begrijpelijk dat
de beperkte middelen niet snel voor archiefverzor
ging zullen worden gereserveerd, met alle gevol-
[210]
gen van dien. Overigens heeft vrijwel de hele over
heid een ernstig tekort aan materialen om een
goed archiefbeheer mogelijk te maken. De aanwe
zige en beschikbare materialen zijn over het alge
meen verouderd of versleten en van slechte kwali
teit.
Voornamelijk heen en zelden weer
Een regelmatig terugkerend topos in de Suri
naamse archiefhistoriografie is de overbrenging
van de archieven naar Nederland en de in Surina
me gewenste terugkeer van de bestanden.
Vanwege de structureel slechte beheerscondi-
ties wordt al sinds het einde van de negentiende
eeuw archiefmateriaal naar Nederland verzonden.
Grote zendingen werden in 1916 en 1930 ver
scheept. Het transport van 1916, 'ongeveer 100 kis
ten groot en klein', was voorbereid door Morren.?
Tijdens zijn verblijf drongen van diverse kanten
ambtenaren met gevoel voor archieven bij hem er
op aan de belangrijke stukken toch maar mee naar
Nederland te nemen. Algemeen rijksarchivaris R.
Fruin had dat gevoelen bekrachtigd: 'Inderdaad is
voldoende gebleken, dat de kolonie zelve niet be
reid of niet bij machte is voor eene behoorlijke be
waring harer archieven te zorgen.'10
Ging het in 1916 om stukken van circa honderd
jaar en ouder, in 1930 werd een nieuw Koninklijk
besluit uitgevaardigd waarmee de grens werd ver
legd tot het jaar 1846 en opnieuw 'openbare en no-
tariëele oude archieven' vanaf 1828 naar Neder
land konden worden overgebracht.11
Daarna kwam het nog op gezette tijden voor
dat grotere of kleinere archiefbestanden naar Ne
derland werden overgebracht. Zo arriveerden
reeds in 1972 delen van het moderne gouverneurs
archief in Den Haag. De Staten van Suriname we
zen deze actie echter van de hand.12 Tenslotte zond
de gouverneur vlak voor de onafhankelijkheid van
Suriname uit angst voor verlies van het materiaal
Dependance van het Landsarchief aan de Duis-
burglaan: chaotische opslag van het oud-archief van
Suriname in een open loods
[211]
