YV\ v
aüYs
f
Y y V—
Criteria voor de acquisitie Bij de acqui
sitie van particuliere archieven dient het beleid
zich, aldus de Nota Archiefbeleid, te richten op
'de verwerving van archieven van personen en in
stellingen, waarvan verwacht mag worden dat de
ze een aanvulling vormen op de door de overheid
gevormde archieven, dat zij onderdelen in de sa
menleving belichten, die in overheidsarchieven
nauwelijks aan de orde komen of dat daarin uit de
samenleving verdwijnende aspecten aan de orde
worden gesteld'.
£,Yun/e,
uytt/r
YV' S
AAj</.nt,yrJ
VVVa
^TWYid'/f iri>
ct/*xmsu-root
tHrmt*/
fivtm
■/.ei/.# T>*$/r4/n4.t$è cm/
'num. yf/miAr&q.'t'yfJ 'nut'
k..'7Y
'iw wiAa'üarr «7. i
w-uj
c-rncm.
'-vut (jtroL*/ n fqt-n.otq-x.*a/m£ud
•-/-^Vf) y:? oluséé(t '.(e/jfiMAAUjUm,i
Xif-'Kt' v-f'tstqc /1 ovt vdft-wuC
■>3-(c& \»mS OiiYlc^o-yny^ \he cfcJutdzn
'aIa/WVL 1 tfi'fyl Kfj Jc/Li.£ k
hi Lemx t^c- é€u^~ Y-~ tt-Z'/em.' <s/ud(.n-
(nn_e%
Met de handgeschreven en gekleurde nieuwjaars
wens op rijm van een kleinzoon aan zijn grootvader,
1777. Uit: archief van de familie Pauw van Wiel-
drecht, inv.nr. 293 (Rijksarchief in Zuid-Holland)
devolle (aanvullende) bronnen kunnen zijn voor
de kennis van onze geschiedenis en cultuur. De
reguliere instrumenten waarover de overheid kan
beschikken om het cultuurgoed, vervat in parti
culiere archieven, te behouden zijn registratie en
acquisitie. De nota bepleit ten aanzien van acqui
sitie een actief, samenhangend en selectief beleid.
Wel wordt in de nota nadrukkelijk gesteld, dat de
primaire verantwoordelijkheid voor het beheer
van particuliere archieven berust bij de natuurlij
ke of rechtspersoon die deze archieven heeft ge
vormd.
Zijn deze daartoe niet in staat (of bereid) en
dreigen daardoor historisch-waardevolle archie
ven verloren te gaan, dan kunnen archiefdiensten
van de overheid de materiële en personele voorzie
ningen, die bestemd zijn voor het bewaren en be
heren van overheidsarchieven, ook benutten voor
het bewaren en beheren van particuliere archie
ven.
Voorontwerp van wet tot herziening
van de Archiefwet 1962 Overeenkomstig
de Nota Archiefbeleid is in het voorontwerp tot
herziening van de Archiefwet 1962 uitbreiding ge
geven aan het begrip overheidsorgaan door onder
dat begrip ook rechtspersonen te brengen die een
overheidstaak uitvoeren of waar de overheid in be-
langrijke mate aan deelneemt (artikel 1, lid 2 sub
c). Niet alleen de juridische status van een instan
tie of instelling, maar ook haar functie en relatie
met de overheid dienen een rol te spelen bij de
vraag of de Archiefwet van toepassing is. Het is de
bedoeling dat in een algemene maatregel van be
stuur voor bepaalde categorieën de wettelijke cri
teria nader worden geconcretiseerd.
Het is hier niet de plaats om in te gaan op de
praktische invulling van dit artikel; wel kan wor
den vastgesteld dat de grens tussen 'overheid' en
'particulier' minder scherp te trekken is dan voor
heen. In dit vage niemandsland kan zich naast de
categorieën overheids- en particuliere archieven
een nieuwe, derde categorie ontwikkelen, die van
de zogenaamde 'semi-overheidsarchieven' of zo
men wil 'semi-particuliere archieven'.
Met deze nieuwe regelgeving wordt de acquisi
tie van particuliere archieven in een breder per
spectief geplaatst. De werkgroep heeft gepoogd
deze nieuwe ontwikkeling in haar aanwijzingen
voor het opstellen van een acquisitieplan te be
trekken door de formele scheiding tussen particu
liere en overheidsarchieven als uitgangspunt voor
het opstellen van een acquisitieplan op te heffen.
2 2 Criteria voor de acquisitie en
de acquisitiepraktijk
Het acquisitiebeleid dient in zijn algemeenheid
gericht te zijn op de opbouw van een evenwichtig
bestand. Hierbij moet worden gewaakt voor 'on
nodige doublures' en 'onwenselijke lacunes'. De
in de Nota Archiefbeleid omschreven criteria zijn
voor de Rijksarchiefdienst aangescherpt in het
strategisch plan 1989-1993 De rijksarchiefdienst bij
de tijd. In dit plan wordt de nadruk gelegd op een
strenge selectie, zowel ten aanzien van de instroom
van overheidsarchieven als van particuliere ar
chieven. 'Macroselectie van particuliere archieven
heeft hoge prioriteit. Het acquisitiebe-leid moet
zoveel mogelijk worden afgestemd op dat van ge
meentearchieven, documentatiecentra e.d.'. Het
strategisch plan beveelt voorts 'herverkaveling'
aan van eenmaal geacquireerde particuliere ar
chieven als deze beter passen in het fonds van een
andere archiefbeherende instelling. Ten aanzien
van toekomstige acquisitie bepleit het strategisch
plan het opstellen van deelacquisitieplannen, ge
baseerd op de deels categoriale, deels systemati
sche indeling van particuliere archieven in de serie
gedrukte archievenoverzichten.
De opbouw van een evenwichtig bestand aan
particuliere archieven kan nader worden aange
duid als de opbouw van een bestand, waarin de
politieke, economische, culturele en maatschap-
[127]
