mm
missie Vergadering Cultuur van de Tweede Kamer op 12 februari 1990. Daar
toe uitgenodigd door een kamerbrede motie zegde de minister van wvc toe
een plan op te stellen dat ondermeer een inventarisatie van de achterstanden,
selektiekriteria en beleidsvoornemens terzake zou bevatten.25 Ook bij het
overleg-eerder uitgesteld vanwege de kabinetscrisis - met de Vaste Kamer
commissie voor Cultuur over het rapport van de Algemene Rekenkamer op
25 april 1990 kwamen zowel de notitie Behoud als de 40-miljoenbrief ter spra
ke, evenals de instelling van het CNC.26 De Kamer behandelde deze materie
slechts in de marge, aangezien zij zich het recht voorbehield met de minister
hierover afzonderlijk in de nabije toekomst te overleggen. Het in februari toe
gezegde plan, al snel het Deltaplan voor het Cultuurbehoud genoemd, zal in
het najaar van 1990 (waarschijnlijk november) aan de Kamer worden aange
boden. In juli is inmiddels het Plan van Aanpak verschenen.27
Belangrijke leidraad van het Deltaplan is de bestuurlijke verantwoordelijk
heid van de minister van wvc voor het cultuurbehoud. Een van de overwe
gingen is dat ook niet-rijksinstellingen een wezenlijk aandeel in het 'totaalbeeld'
van het Nederlandse cultuurbezit hebben en een essentiële rol in de spreiding
van de cultuur vervullen.28 Dit betekent dat dergelijke instellingen onder ze
kere voorwaarden - en na selektie! - toegang hebben tot de extra middelen voor
het cultuurbehoud. Nadere lezing van het Plan van Aanpak leert dat dit wel
voor de museale sector geldt, maar niet voor de archiefsector.29 In de archief
paragraaf staan twee elementen voorop: de rode draad van het hele Deltaplan,
namelijk selektie en de op grond van de Archiefwet 1962 geformuleerde ge
scheiden verantwoordelijkheden binnen het Nederlandse archiefwezen. Voor
de selektie wordt verwezen naar het nog dit jaar te verschijnen advies van de
Rijkscommissie voor de Archieven van de Raad voor het Cultuurbeheer over
de 'selektie tot behoud'. Hoewel gesteld wordt dat de huidige Archiefwet (ar
tikelen 27 en 34) de mogelijkheid biedt een tegemoetkoming te verstrekken in
de kosten van archiefzorg in incidentele en buitengewone gevallen, stelt men
in het Plan van Aanpak dat het 'gezien de wettelijk vastgelegde indeling van
verantwoordelijkheden niet voor de hand ligt hieronder de - normale - kosten
voor conservering en restauratie te verstaan. Gezien de omvang van de pro
blematiek en de - in relatie daar tot geringe - ter beschikking staande midde
len is het thans niet verantwoord op dit uitgangspunt een inbreuk te maken'.
Anders gezegd, de generale verantwoordelijkheid van de minister van wvc
reikt in dit geval niet verder dan de rijksdienst, in casu de Rijksarchiefdienst.
Hoewel in andere situaties de grens weer wel verder ligt-vergelijk bijvoor
beeld de financiële bijdrage van wvc voor het automatiseringsproject van de
gemeentelijke archiefdienst van Utrecht - is het duidelijk dat een discussie over
het archiefbeleidskader van de minister van wvc geen overbodige luxe is. Een
soortgelijke discussie over het museale beleidskader is reeds in volle gang. Per
slot van rekening, ook de Oosterscheldedam ging van dicht naar open...
Proefjaar massaconservering
Binnen het kader van het Deltaplan vindt in het archief- en bibliotheekveld
de nadere uitwerking van de proeffase massaconservering plaats, zoals in de
beleidsnotitie van de ministers van wvc en o&w van januari 1990 was aange-
252
kondigd. Kort tevoren, in december 1989, hadden de beide instellingen van
het cnc, de Rijksarchiefdienst en de Koninklijke Bibliotheek een (eerste) pro
jectvoorstel ingediend bij beide ministers. Dit voorstel bevatte een drietal hoofd
elementen: schadeinventarisatie/natuurwetenschappelijk onderzoek/proefpro
jecten massaconservering. Het cnc ging ervan uit dat, met uitzondering van
