over ontsluitingsmethoden van particuliere archieven te houden. Volgens me
vrouw Lampenius-Sala staan ook de zusterorganisaties van het ica positief
tegenover een hechtere samenwerking.
Het gebruik van nieuwe technieken geeft in verschillende landen problemen
met de copyrights. Er is vaak geen wetgeving op dit gebied. Toezicht in de stu
diezalen en goede overeenkomsten met de schenkers van archieven moeten hier
voorlopig de oplossing bieden. Een enkeling kan niet wakker liggen van het
gebruik van nieuwe informatiedragers. Dr. Hahn van het Goethe- en Schiller
archief in Weimar kan zich bijvoorbeeld niet indenken dat dichters ooit op
diskettes zullen gaan werken.
Conservation and Restauration Committee (ica/ccr) Anette de Lange
De vijf leden van deze commissie uit Spanje, Groot-Brittannië, usa, Finland
en Italië bespraken eerst het probleem dat, ondanks internationale richtlijnen,
er geen standaarddefinities voor conserveren of voor restaureren zijn. De com
missie weet niet waarover zij moet praten en zij wil nu eerst trachten die defi
nities op te stellen. Hierna toonde de commissie aan de drie belangstellenden
die aanwezig waren twee videofilms: één over restauratie door middel van aan-
vezelen en één over conservering tijdens raadpleging van archiefstukken.
In deze film, 'Handle with care', worden de volgende-voor ons deels
vanzelfsprekende-adviezen voor het hanteren van stukken gegeven:
raadpleeg stukken met schone handen
maak met potlood aantekeningen op blancopapier (geen pen bij stukken)
houd de stukken op volgorde
als je de tekst moet volgen, doe dat dan met een strook zwart papier
eet of drink niet in de buurt van archiefstukken
stapel de banden of delen nooit open op elkaar
leg een vel papier waarop je aantekeningen maakt nooit op archiefstukken
raak nooit met blote handen de tekst aan
draag bij het raadplegen van foto's katoenen handschoenen.
Andere tips die in deze film gegeven worden zijn het maken van zandzakjes
en schuimplastic boekensteunen. De zandzakjes zijn te gebruiken bij het raad
plegen van bijvoorbeeld kaarten, de zakjes voorkomen het terugrollen van op
gerolde stukken. De rug van een band wordt tussen twee schuimplastic steu
nen geklemd en de band wordt opengeslagen. Het voor- en achterplat van de
band worden dan gesteund door het schuimplastic. Bij een strak gebonden band
kan een dunne plaat schuimplastic als extra steun dienen. Bij grote banden
is het raadzaam ze op een schuimplastic lessenaar te leggen in plaats van op
een houten, omdat schuimplastic door de band gevormd wordt waardoor de
band beter beter beschermd zal zijn.
54
Op de binnenplaats van de Nederlandse ambassade
Committee on Sigillography (ica/csg) Caspar van Heel
Het internationale zegelcomité nam afscheid van zijn voorzitter, dr. Andrée
Scufflaire uit Brussel, en van zijn secretaris, Guy May uit Luxemburg. Nieuwe
voorzitter is dr. Stephania Ricci uit Rome en nieuwe secretaris is prof. dr. To
ni Diederich uit Keulen. Besloten werd tot een jaarlijkse internationale biblio
grafie van sigillografische werken op auteursnaam en een vijfjaarlijkse syste
matische bibliografie. Uitvoerig werd aandacht besteed aan de sigillografische
terminologie, die thans op punt van verschijnen staat, en aan educatieve pro
jecten om zegels onder de aandacht te brengen van het grote publiek. In de
komende jaren zal aandacht besteed worden aan een bibliografie van met-
diplomatieke sigillografie en aan de materiële toestand van met name loden
zegels. Zeer indrukwekkend was de demonstratie van een Franse proeve van
zegelbeschrijving met behulp van de computer en de beeldplaat. Dit proefpro
ject werd gedemonstreerd met drie beeldschermen. Op het middelste beeld
scherm worden de afzonderlijke zegelafbeeldingen getoond. Het tweede beeld
scherm toont de beschrijving van het op het hoofdscherm staande zegel. Opzoek
en mutatiefuncties zijn vanzelfsprekend aanwezig. Op het derde beeldscherm
is het mogelijk zestien verkleinde afbeeldingen van zegels (4 bij 4) te tonen,
waardoor het sorteren van de afbeeldingen aanmerkelijk vergemakkelijkt wordt.
Tijdens de demonstratie werden alle zegels in het bestand, waarop een vogel
was afgebeeld, bekeken en kon aan een tiental zegels een nader etiket: 'afbeel
ding van een adelaar' gehangen worden. De uitvoerige beschrijving van dit
systeem is op aanvraag beschikbaar bij de provinciale archiefinspectie in Over
ijssel.
55
