Met behulp van verscheidene computerprogramma's is het mogelijk om beeld
en geluidsmateriaal te reconstrueren (bijvoorbeeld voor restauratie) en te con
serveren.
Het omgaan met nieuw archiefmateriaal is gevaarlijker dan het omgaan met
papier. Het brandgevaar van cellulose-nitraatfilms is bekend, maar ook ver
giftiging door stoffen als chloride, aceton en dergelijke in andere films komt
voor.
Omdat machineleesbare data, audio-visuele archieven en dergelijke meer en
meer gebruikt gaan worden voor diverse doeleinden en op verschillende ma
nieren, wordt het steeds belangrijker deze informatiedragers te bewaren. De
manier om nieuw archiefmateriaal te conserveren lijkt het kopiëren van de ori
ginelen; om de originelen te sparen kunnen de kopieën gebruikt worden.
Archiefambtenaren, die met dit nieuwe archiefmateriaal om moeten gaan,
zullen een speciale opleiding dienen te krijgen om deze materialen goed en cor
rect te kunnen behandelen, bewaren en op te slaan in systemen, aangepast aan
deze niet-traditionele documenten.
In de tweede lezing werden door Eric Turner uit Sierra Leone de specifieke
problemen van de tropen behandeld. De grootste problemen zijn het klimaat
(het is er te heet en vochtig) en schade veroorzaakt door te veel licht en insek-
ten. Hoewel de meeste insekten onschadelijk zijn voor papier, moet men toch
aan bestrijding doen, omdat er ook schadelijke insekten voorkomen zoals ter
mieten, kakkerlakken en zilvervisjes. Ook het bestrijden van ratten en muizen
is een groot probleem in de tropen. Daarnaast wordt er in de tropen meer schade
aangericht door ultra-violet licht en stof dan elders.
Door de slechte omgeving is het bewaren van archiefmateriaal erg kostbaar.
Voor nieuw archiefmateriaal zijn de bewaarplaatsen te stoffig, te vochtig en
er zijn te grote temperatuursverschillen. De noodzakelijke klimaatbeheersing
in de bewaarplaatsen is voor de landen in de tropen te duur, zodat het bewa
ren van nieuw archiefmateriaal bijna onmogelijk is.
In de derde lezing besprak Feng Zizhi uit China de technische keus die door
ontwikkelingslanden gemaakt moet worden. Momenteel zijn er in deze lan
den maar weinig niet-traditionele documenten. De redenen hiervoor zijn te vin
den in technische en economische problemen. Om nieuw archiefmateriaal op
te slaan, hebben de ontwikkelingslanden geen aparte bewaarplaatsen (enkele
landen daargelaten). Technische beperkingen en gebrek aan geld spelen hier
bij een zeer belangrijke rol. Om bewaarplaatsen te bouwen voor nieuw archief
materiaal zullen de ontwikkelingslanden technische assistentie en economische
hulp van ontwikkelde landen nodig hebben.
In China is men verder van mening dat oplossingen voor de problemen in
de ontwikkelingslanden kunnen worden geboden door:
publiciteit te geven aan nieuw archiefmateriaal
internationale uitwisseling van technische kennis
op basis van de economische en technische mogelijkheden een keus uit tech
nieken te maken
opleiding van personeel
het langzaam uitbreiden van de mogelijkheden van bewaren.
In de vierde lezing besprak Maria Pia Rinaldi Mariani uit Italië de internatio
nale samenwerking op technisch gebied. Bijeenkomsten van experts dragen meer
bij aan de ontwikkeling van technieken voor het bewaren van archiefmateri
aal dan congressen. Congressen vernieuwen, maar ontwikkelen minder.
Er zijn veel redenen te geven voor internationale technische samenwerking:
overleg met internationale beroepsverenigingen, overleg over opleiding van per
soneel, overleg over het opzetten van technische documentatie etc. kunnen bij
dragen tot de oplossing van veel problemen. Bovendien is internationale sa
menwerking efficiënter dan wanneer ieder land voor zich oplossingen zoekt,
niet alleen voor conservering van nieuw archiefmateriaal, maar ook op elk an
der gebied.
De vijfde lezing, gehouden door Ana Maria de Almeida Camorga uit Brazilië,
had als thema: nieuw archiefmateriaal en de opleiding van archiefpersoneel.
Eerst moet vastgesteld worden dat personen die bij de pers, radio en tv en
dergelijke het archief beheren, over het algemeen geen archief-opleiding heb
ben gevolgd. Dit vraagt om speciale opleidingen, zoals nu in veel landen ook
gebeurt. Tijdens deze opleiding moet er ook aandacht geschonken worden aan
conservering van onder andere computers: door de snelle ontwikkeling in syste
men zullen computers gauw vervangen worden, terwijl verouderde systemen
nodig kunnen zijn om 'oude' machineleesbare documenten te kunnen lezen.
Ook aan het kopiëren moet aandacht geschonken worden, omdat dat voor de
originele niet-traditionele documenten de beste conservering is.
De laatste lezing, over het archiefpersoneel in de Derde Wereld, werd gehou
den door R.K. Perti uit India. De Derde Wereldlanden hebben, na hun onaf
hankelijkheid verkregen te hebben, getracht hun archieven snel op eenzelfde
niveau te krijgen als de geïndustrialiseerde landen. Direct na hun onafhanke
lijkheid hebben deze landen archieven geplaatst voor hun nationale histori
sche erfenis, werden academici aangetrokken om de archieven te beheren en
werd personeel naar het buitenland uitgezonden om een opleiding te volgen
en verder leerden zij door de praktijk. Door gebrek aan geld en goed opgeleid
personeel is de start voor de Derde Wereldlanden heel moeilijk. Bovendien is
het hierdoor moeilijk personeel in het buitenland een opleiding te laten vol
gen, maar inmiddels zijn veel landen, waaronder India, in staat hun eigen per
soneel op te leiden. Sommige landen doen dat door middel van een één- a twee
jarige schoolopleiding, andere door verscheidene specialistische cursussen.
'Het' bezoek
Bij het binnentreden van de congreszaal op woensdagmorgen werden de con
gresgangers plots gefouilleerd en werden hun tassen geopend en geïnspecteerd.
Ook de toiletten waren, tot paniek van deze en gene, afgesloten. Reden: de
president van de Franse Republiek, Francois Mitterand, zou die ochtend ko
men om het congres toe te spreken. En hoewel er hier en daar rekening mee
werd gehouden dat hij op het laatste moment toch wel verhinderd zou zijn,
39
38
