Inférieure', in pshal 86-87 (1950-1951),
122-123.
12 p.doppler, 'Lijst der dekenen van het vrije
Rijkskapittel van St. Servaas te Maastricht
(1000-1797)', in: pshal 73 (1937), 272-273.
13 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 3
folio 231 verso.
14 Folio 10: 'Item de modis candelarum facienda-
rum habetur in fine huius libri'. Dit staat in
ons handschrift op folio 31, onmiddellijk na
het eigenlijke ordinariusgedeelte.
Folio 3 verso'et in fine huius ordinarii inve-
nies post mensem Augusti'. De hier bedoelde
resolutie van het kapittel staat op folio 30,
achter de maand augustus, dus achter het
eigenlijke ordinarius-gedeelte van het hand
schrift.
15 Het handschrift heeft: m°cccc°. Hier ontbreekt
iets aan het jaartal. Gezien de plaatsing tussen
de andere interpolaties moet het 1490 zijn.
16 Folio 19 verso: '...et facta fuisset processio cir-
cum atrium nisi pluvia impeduisset...' Op 25
april 1574 regende het dus in Maastricht!
17 a. butler, Vies des pères, martyrs et autres
principaux saints, v (Bruxelles 1848), 359-363
(8 octobre). Het feest van de H. Birgitta ont
breekt trouwens ook in de contemporaine ka
lender van Angers (zie mijn bijdrage: 'Een
Maastrichts psalterium in Angers', in: De Sint
Servaas 35/36 (dec. 1987), 289-292), in de
begin-veertiende-eeuwse ordinarius van Sint-
Servaas (ral, archief broederschap der kapela-
nen van Sint-Servaas, inv. nr. 56), alsmede in
de ordinarius van de Onze Lieve Vrouwekerk
van Maastricht (j. m. b.tagage, De ordinarius
van de collegiate Onze Lieve Vrouwekerk te
Maastricht volgens een handschrift uit het der
de kwart van de veertiende eeuw, Assen 1984,
Maaslandse Monografieën 39).
18 Zie in mijn publicatie: De Bisschoppen van
Maastricht (Maastricht 1985, Vierkant Maas
tricht deel 5), 110-114.
19 Zie mijn bijdrage: 'Een 14e-eeuwse voorloper
van het Preuvenemint?', in: De Sint Servaas 28
(augustus 1986), 227-228.
20 Zie mijn bijdrage: 'Het visioen van Sint Ser
vaas', in: De Sint Servaas 26 (april 1986), 208.
21 Zie mijn bijdrage: 'Karei de Grote aan de-kant
gezet', De Sint Servaas 37 (febr. 1988),
296-297.
22 Het feest van de Lans en de Spijkers werd in
gevoerd bij mandement van 24 november 1358
door Englebert de la Marck, bisschop van
Luik. Het werd gevierd op de vrijdag na het
octaaf van Pasen: joseph daris, Histoire du
diocèse et de la principauté de Liège pendant le
xme et le xive siècle (Liège 1891), 589.
23 l.brinkhoff (red.), Liturgisch Woordenboek
(Roermond 1965-1968), verboOpdracht van
Maria.
24 Ibidem, i (Roermond 1958-1962), verbo: Be
zoeking.
25 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 94
(Statuta ecclesie Sancti Servatii Traiectensis),
folio (potloodnummer) 20, artikel 78. Zie ook
inv. nr. 1767 (Apotheca), 411-413.
26 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 95
(Statuta), artikel 99.
27 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 94
(Statuta), folio (potloodnummer) 22, artikel
89. Zie ook: inv. nr. 1769 (Apotheca), 24.
Overigens staan deze vier kerkleraren in de
begin-veertiende-eeuwse ordinarius (archief
broederschap der kapelanen van Sint-Servaas,
inv. nr. 56), alsmede in het kalendarium uit de
helft van de veertiende eeuw (p.doppler, 'Obi-
tuaire de l'Eglise collégiale, libre et impériale
de Saint-Servais a Maestricht', in: pshal 47
(1911) 261-325) nog als duplex te boek. Ze
moeten dus in het derde kwart van de veertien
de eeuw 'gedevalueerd' zijn.
28 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 627.
29 p.doppler, Nécrologe de la confrérie des cha-
pelains de la ci-devant collégiale de Saint-
Servais a Maestricht (Maastricht 1897), 104
noot 1. - jstiennon, 'Un fragment inédit d'un
obituaire de Saint-Servais de Maestricht (xive
et xve siècles), in: Miscellanea Trajectensia.
Bijdragen tot de geschiedenis van Maastricht,
uitgegeven bij gelegenheid van het 300-jarig be
staan van de Stadsbibliotheek van Maastricht
(Maastricht 1962, Werken uitgegeven door
Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Ge
nootschap 4), 143.
30 f. bock, m. willemsen, Antiquités sacrées con-
servées dans les anciennes collégiales de S. Ser-
vais et de Notre-Dame a Maestricht (Maas
tricht 1873), lxxxv. - stiennon (zie noot 29),
139.
31 p.doppler, 'Lijst der proosten van het vrije
Rijkskapittel van St. Servaas te Maastricht
(800-1797)', in: pshal 72 (1936), 213-215.
32 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 705
(stichting van het jaargetijde van 1414), 708,
709, 710; archief broederschap der kapelanen
van Sint-Servaas, inv. nr. 269.
33 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 700.
34 adrie cense, saskia werner, De schatkamer
van de Sint-Servaaskerk te maastricht (Utrecht-
Zutphen 1984, Clavis Kleine kunsthistorische
monografiën, deel 1).
35 cense, werner (zie noot 34) 29-30, met afbeel
ding p. 29. - bock, willemsen (zie noot 30),
165-168.
242
36 cense, werner 32-36, met afbeelding p. 34. -
BOCK, WILLEMSEN, 181-183.
37 BOCK, WILLEMSEN, 190-193.
38 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 105
folio 6.
39 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 787.
40 Zie over Robijn van Swalmen: doppler, Né
crologe (zie noot 29), 98, - p.doppler, 'Lijst
der kanunniken van het vrije Rijkskapittel van
Sint Servaas te Maastricht (1050-1797)', in:
pshal 74 (1938), 133-134. - j.linssen, 'Een
aantekening over de heren van Swalmen', in:
De Maasgouw 73 (1954), 69-80. - Op 18 okto
ber 1381 verkoopt Robinus van Swalmen, ka
nunnik van Sint-Servaas, al zijn goederen gele
gen te Swalmen en Asselt: Archief Schlosz
Haag, nr. 4209; aan deze akte zijn zegel met
familiewapen. Mededeling van collega Gerard
Venner, waarvoor onze dank.
41 ral, archief broederschap der kapelanen van
Sint-Servaas, inv. nr. 56 folio 89 verso.
42 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 284,
p. 20-21; inv. nr. 286 nr. 70.
43 doppler (zie noot 31), 225-227.
44 Een inventarisatie van de oudste liturgische
bronnen van de collegiale Sint-Servaaskerk te
Maastricht, waaruit onder andere blijkt dat de
in de literatuur voorkomende dateringen der
handschriften meermalen bijgesteld moeten
worden, verschijnt in mijn bijdrage: 'De pro-
priumkalender van de Sint-Servaaskerk te
Maastricht' (te verschijnen in pshal, 1988).
45 ral, archief kapittel Sint-Servaas, inv. nr. 284
p. 16; inv. nr. 286 nr. 44.
46 i. l. szenassy (red.), Maastrichts zilver (Maas
tricht 1978), 62, nr. 1. - cense, werner, 32
met afbeelding p. 33. - bock, willemsen,
207-211.
Gebruikte afkortingen
pshal Publications de la Société Historique et
Archéologique dans le Limbourg /issn 0169-
5177) (jaarboek van het Limburgs Geschied- en
Oudheidkundig Genootschap).
ral Rijksarchief in Limburg (Maastricht).
Résumé
Dans le fonds de la collégiale de Saint-Servais de Maastricht, les Archives de
l'Etat a Maastricht conservent, sous le numéro 166, un ordinaire, appelé ordi
narius custodum. Ce manuscrit, écrit d'une main du tout début du xvne siè
cle, s'avère être, en ce qui concerne l'ordinaire proprement dit, la copie d'un
manuscrit beaucoup plus ancien, dont l'original a été perdu. A partir d'un cer
tain nombre d'éléments de critique interne, l'auteur propose de dater eet ori
ginal dans Ia dernière décennie du xive siècle.
243
