maar al te vaak de benodigde financiële middelen ontbreken, en dat cijfers
een middel zijn om de noodzakelijkheid van veranderingen aan te tonen.
In gesprekken met collega's, uit niet alleen minder welgestelde landen, valt
steeds weer op hoe onontkoombaar de zelfdestructie van organische materia
len, dus ook van archiefstukken, op ons af komt.
Van aanzienlijke verbeteringen in de bewaarcondities is sprake in Azië en
Noord-Amerika, van aanzienlijke verslechteringen in Afrika.
Tabel 2 Gebouwen
TOT
EUR
AFR
AZI
ZMA
PAC
NA
530
Speciaal ontworpen gebouwd 60
58
50
56
41
64
78
waarvan archieven 42
44
26
50
15
45
64
waarvan bibliotheken 77
78
68
67
63
93
80
Depot gescheiden van kantoor 56
59
54
49
50
75
40
Regelmatig techn. onderhoud 83
82
69
95
68
94
93
Archieven moeten het vaker doen met verbouwde gevangenissen, kerken,
kloosters of fabrieken, dan bibliotheken. De oorzaak hiervoor is niet duide
lijk geworden. Zou deze kunnen liggen in een mentaliteitsverschil tussen beide
beroepsgroepen? Of scoren bibliotheken in de nationale cultuurpolitiek hoger?
Op termijn zal in Afrika en Zuid- en Midden-Amerika de rekening moeten
worden betaald voor het uitstellen van het noodzakelijke technische onderhoud.
Tabel 3 Opleidingen
conseivatoren
en restauratoren
TOT
EUR
AFR
AZI
ZMA
PAC
NA
410
Op universitair niveau
29
31
14
29
11
26
48
Op uitvoerend niveau
48
50
35
68
38
33
50
In een aantal landen worden restauratieateliers geleid door conservatoren met
een universitaire opleiding (vooral chemici). Het stemt, gezien de overige uit
komsten van deze enquête, tot nadenken dat in een aanzienlijk aantal landen
geen vakopleiding voor restauratoren bestaat.
Tabel 4 Financiën voor consenting
TOT
EUR
AFR
AZI
ZMA
PAC
NA
410
Onveranderd
35
33
42
43
21
45
36
Vermeerderd
49
52
31
57
41
48
51
Verminderd
15
14
20
7
24
15
11
Uit de enquête blijkt niet of de geconstateerde vermeerdering van voor con
servering beschikbare gelden een reële vermeerdering is of niet. Tot optimisme
stemmen de cijfers in ieder geval niet, zeker niet die voor Afrika en Zuid- en
Midden-Amerika.
Tabel 5 Uitrusting
TOT
EUR
AFR
AZI
ZMA
PAC
NA
530
Airconditioning gehele gebouw 39
25
36
51
32
61
77
Airconditioning kantoren
20
14
51
38
30
19
9
Verwarming
65
80
16
41
10
19
93
Ontvochtigers
28
27
13
31
29
44
33
Bevochtigers
19
20
9
8
3
28
27
Luchtfilters
33
30
15
18
10
50
63
Raamloze muren depot
28
22
28
15
17
61
41
Thermische isolatie
20
21
2
5
0
31
25
Zon warmtewerend glas
21
20
24
13
19
31
25
Branddetectie
69
72
26
67
35
86
90
Brandblus installatie
59
50
65
85
77
83
57
Desinfectie aanwinsten
22
16
22
31
26
14
41
Desinfectie depot
36
24
63
69
77
81
10
Eigen restauratieatelier
51
49
46
68
59
57
51
desinfectie
58
54
59
62
75
50
70
ontzuring
67
69
55
67
88
58
61
klassieke restauratie
95
97
91
90
88
92
96
warme laminering
87
46
10
8
8
6
9
koude laminering
81
51
7
6
7
3
7
aanvezelen
69
50
5
1
4
2
7
Eigen microfilmatelier
55
58
38
71
57
57
42
label 6 Schade aan documenten
TOT
EUR
AFR
AZI
ZMA
PAC
NA
530
Natuurrampen
18
13
17
11
13
11
41
Brand
7
7
2
3
3
11
10
Vervuiling
16
14
15
18
48
8
14
Droogte
10
8
20
5
26
6
9
Schimmels
49
39
50
56
61
72
60
Insecten
42
26
70
59
61
72
49
Knaagdieren
21
13
43
26
23
64
14
Slechte kwaliteit papier
61
52
55
67
61
83
83
Slijtage waarvan oorzaak
83
78
89
84
84
97
91
gevolg van raadpleging
93
88
96
100
88
97
99
onvoldoende toezicht
32
28
42
26
36
26
41
gevolg fotocopiëring
72
70
49
77
68
74
87
ontbreken gebruikskopieën
31
31
40
27
40
57
13
78
79
