wederzijdse openstelling van archieven voor historisch onderzoek. De angst
leek te bestaan dat de acls eventuele beperkingen voor de openstelling van
archieven in de Sowjet-Unie voor Amerikaanse onderzoekers zou willen beant
woorden met soortgelijke maatregelen voor Russische onderzoekers. Alle aan
wezigen waren het er over eens dat dergelijke drukmiddelen voor de Ameri
kaanse archivarissen onaanvaardbaar zullen zijn: openbaar is openbaar, voor
iedereen.
Een relaas over een studiereis naar Cuba deed blijken dat gevluchte Batista-
aanhangers een ander zicht hebben op de geschiedenis en de structuur van het
Cubaanse archiefwezen dan de verslaggeefster weergaf. Voor de toehoorders
was het wel erg moeilijk het waar en niet waar te waarderen. Duidelijk werd
wel dat het Cubaanse archiefwezen veel te bieden heeft en voor een Neder
landse Spaans sprekende archivaris zonder meer de moeite van een bezoek waard
is.
Aan de studiereis naar China hadden 37 Amerikaanse collega's deelgeno
men. Aan elf steden en vier universiteiten werd een bezoek gebracht. Hoofd
onderwerpen van gesprek waren: terminologie, selectie en vernietiging en ar
chivarissen verenigingen
Tijdens de vergadering werden de aanwezigen, en daarmee lezers van ver
slagen van deze bijeenkomst, opgewekt korte artikelen in te zenden ter plaat
sing in een nieuw opgezette rubriek 'International Scene' in The American Ar
chivist.
De commissie zal er bij het bestuur van de Society op aandringen dat het
congres in 1992 in Montreal zal worden gehouden, en wel in aansluiting op
het daar te houden Internationaal Archiefcongres.
Uitvoerig werd stilgestaan bij de suggestie in vaktijdschriften steeds op te
nemen een samenvatting van de gepubliceerde artikelen in tenminste één en
bij voorkeur twee van de vijf iCA-voertalen. Daarmee zou het mogelijk wor
den te komen tot de publicatie van een 'Journal of Summaries', dat bijvoor
beeld als aflevering 4 van Janus aan tenminste de redacteuren van alle vaktijd
schriften en aan alle archiefscholen zou kunnen worden toegestuurd.
Voorwaarde voor het welslagen van een dergelijk project is dat de belangrijkste
Noordamerikaanse vakbladen meedoen. De aanwezigen toonden zich bereid
waar mogelijk de benodigde druk uit te oefenen.
Opleiding
International perspective on archival education
Deze sessie werd voorgezeten door Terry Eastwood, verbonden aan de Uni
versity of British Columbia (Canada). Als sprekers traden op Alan Ives, ar
chivaris van het Riverina-Murray Institute of Higher Education in Wagga Wag-
ga (Australië), David Gracy n, hoogleraar aan de University of Texas, en Peter
Sigmond namens de Rijks Archiefschool.
Ives zette zijn plannen uiteen om in Australië te komen tot een vierjarige
archiefopleiding. Zijn programma (vooral wat betreft de duur) wordt sterk
beïnvloed door de plaatselijke omstandigheden. Interessant was te zien dat ook
hij (net als wij) het vak van archivaris als een praktische bezigheid beschouwt
en dat hij daarom in zijn programma in een afwisseling van theorie en prak
tijk voorziet. Vanwege de afstanden zal een deel van de cursus in schriftelijke
vorm worden gegoten.
Ook Gracy moest zich in zijn betoog beperken tot het uiteenzetten van plan
nen, zij het dat die dit jaar in praktijk werden gebracht. Echte archiefoplei-
dingen bestaan er in de USA niet. De meeste opleidingen zijn bibliotheekoplei
dingen met een soort specialisatie archief. Gracy's opleiding wordt de eerste.
Een hot issue is certification. Tot nu toe kan iedereen zich archivaris noe
men. Men wil het vak echter meer een eigen gezicht geven en opleiding en cer
tification spelen daarin een belangrijke rol. Een probleem vormt ook het ont
breken van een terminologie en standaardisatie in beschrijving van archieven.
Dit doet zich extra gevoelen nu automatisering zulks als voorwaarden stelt.
Eastwood kon verslag doen van een werkelijk bestaand programma, speci
aal voor archivarissen, zoals hij dat heeft aan de universiteit van British Co
lumbia. Hij levert een tiental kandidaten per jaar af, net als in Nederland. Tot
verbazing van sommige Amerikaanse toehoorders vertelde hij dat zijn afgestu
deerden in Canada goed in de markt lagen en dat hij zelfs opgebeld werd door
instellingen met de vraag of hij mensen kon leveren. Sigmond, die de Neder
landse situatie uiteenzette, kon hem daarin bijvallen.
Eens te meer bleek dat Nederland zich wat betreft archiefzorg en -opleiding
in de voorhoede bevindt. Met name op het gebied van standaardisatie en geza
menlijke aanpak bekijkt men onze situatie met afgunst. Uiteraard speelt de
geringe omvang van ons land daarbij een rol maar evenzeer onze pragmati
sche aanpak en realistische benadering. Een gevaar van al ons gedefinieer is
wel dat definities per definitie discussies doden, en daarmee ontwikkelingen
in de weg kunnen staan.
Inhoudelijke ontwikkelingen
Archival Description: Perspectives and Projections
Na een inleiding over de geschiedenis van het beschrijven door Lydia Luca,
Minnesota Historical Society, ging Katherine D. Morton, Yale University Li
brary, in op de noodzaak te komen tot uniformering van archiefbeschrijvingen.
Begin '80 werden de Amerikaanse archivarissen geconfronteerd met de mo
gelijkheden van automatisering en op vele plaatsen is men met toepassingen
begonnen. Daarbij ging men aanvankelijk vooral van de (eigen) praktijk uit
en voorop stond verbetering van de toegankelijkheid van de collecties op al
lerlei niveaus: in één archief, binnen één archiefbewaarplaats, lokaal, regio
naal, nationaal. Vaak ook betrof het instellingen die naast archieven ook voor
werpen, boeken of andersoortige collecties bevatten. Steeds meer begint men
nu ook de theorie bij de ontwikkeling van systemen te betrekken en steeds meer
ook krijgt men oog voor geïntegreerde geautomatiseerde information
managemen t-systemen
David Bearman, tot voor kort werkzaam bij de Smithsonian Institution in
Washington, keek in de toekomst. Hij voorziet dat computervermogens en ar-
332
333
