Delft en overdracht aan het Rijksarchief in etappes tussen 1824 en 1866.46
Jammer genoeg zijn toen de stukken naar inhoud verspreid en ondergebracht
bij de archieven van de Hollandse grafelijkheid, de Admiraliteit en de Raad
van State, er zijn collecties gevormd als 'Charters over de beden' en 'Rekenin
gen van Holland' (inventaris Hingman) en het in 1824 uit de Koninklijke Bi
bliotheek overgebrachte Bruine Kastje, dat daar in 1799 was gedeponeerd met
de belangrijkste staatsstukken van Holland.47
Dit is de ene lijn; de andere is die via de secretarie, het kantoor van de raad
pensionaris en de secretaris. In 1621dus na de dood van Oldenbarnevelt, werd
de secretarie op het kantoor van de Staten gereorganiseerd.48 Deze reorgani
satie behelsde een scheiding van de resoluties van de Staten en de Gecommit
teerde Raden die tot op dat moment in dezelfde registers waren ingeschreven,
en tevens een scheiding van hun correspondentie. Formaliter bleef de verant
woordelijkheid voor het archief bij de raadpensionaris berusten en is er enige
concurrentie tussen hem en de secretaris geweest. Deze contestatie werd opge
heven door de benoeming van Herbert van Beaumont als charterbewaarder
in 1660. Omstreeks deze tijd moet er begonnen zijn met de inrichting van
de Loketkast die met naar respecten werd ingedeeld zoals bij de Staten-Generaal
wellicht in samenhang met het feit dat De Witt en Fagel de stukken in liassen
borgen, onderverdeeld naar Staten en raadpensionaris. Een systeem dat in 1722
weer werd verlaten.
Hoe nu die oude orde in de Loketkast is geweest zal wel voor altijd aan onze
waarneming onttrokken blijven, daar Leupe en Muller het in de zeventiger ja
ren van de vorige eeuw nodig oordeelden de oude orde te verstoren en de lias
sen van De Witt en Fagel te verbreken.» Deze tijd laat andere staaltjes van
onachtzaamheid met de archieven van de Staten zien. In 1862 besloot men,
om ruimte te maken, tot vernietiging en verkoop van papier, volgens Fruin
voornamelijk stukken van de Hollandse comptabiliteit.51 Mevrouw Meiboom
heeft uitgerekend dat er toen, uitgaande van een papierprijs van tien cent per
kilo, 25 ton papier moet zijn verkocht! Een tweede ronde van schoning volgde
in 1868 toen door middel van publikatie in de Staatscourant archiefdiensten
en bibliotheken in den lande gratis geschreven en gedrukte resoluties werden
aangeboden. - Documentatie en collectievorming vierden hoogtij. Na de brand
van het ministerie van Marine in 1844 werd er, overigens tot 1888, een collec
tie zeezaken gevormd uit alle aanwezige en binnenkomende archieven Terecht
wordt ons in paragraaf 19 van de Handleiding de toenmalige samenstelling
van de collectie Stukken over Noordsche tochten in het Algemeen Rijksarchief
als afschrikwekkend voorbeeld voorgehouden. Voorts werden in 1862 de se
ries net-resoluties en net-octrooien naar het Rijksarchief in Noord-Holland over
gebracht, aangezien men deze naast de minuten en gedrukte resoluties als dub
belen beschouwde en dus als overbodig.53 Deze 130 strekkende meter lange
serie dubbelen keerde in 1921 - 1922 naar Den Haag terug.54 Ander geklun-
ge van deze ambtsvoorgangers zal ik de lezer besparen, op één belangrijke uit
zondering na. De binnen- en buitenlandse verbalen, de registers met betrek-
mg tot de voc en wie, de verdragen met het buitenland en de registers inzake
de sluiting van de Vrede van Münster zijn toen uit de archieven van de Staten
van Holland gelicht en ondergebracht bij de archieven van de Staten-Generaal
omdat men meende dat deze aangelegenheden de Generaliteit betroffen. Bij-
186
Vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland.
Gravure van J.C. Philips van 1766 naar een tekening van M. Terwesten en G. van Giessen.
De voormalige vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland,
met op de achtergrond een portret van koning Willem n. Voor de gelegenheid is de zaal
bezet door Hollandse archivarissen.
Foto: P.G. Kempff, Gemeentearchief 's-Gravenhage.
£j
