(fk
Jaarrede van de voorzitter*
F. C. J. Ketelaar Q
\9 Cp
De archivaris en de levenden
'Wanneer wij Sander vertellen dat wij in het gemeentearchief van Rotterdam
van alles gevonden hebben over de Noorderkanaalweg en de deportatie naar
Drente, is hij niet meer te houden. Kan hij ook naar zo'n archief met zijn
vrouw Nel of moet je daarvoor gestudeerd hebben?... Sander en Nel brengen
heel wat middagen door op het gemeentearchief. Met stijgende verbazing le
zen ze in de mappen 'onmaatschappelijke gezinnen' hoe er over hun soort
mensen werd gedacht. Verschillende keren komen ze de naam Roodbol tegen
in de stukken en ook die van Nels ouders, Dekker. Sander kopieert alle be
langrijke stukken. De plastic tas puilt uit en wordt een archiefje op zichzelf.
De gang van zaken in het archief baart Sander grote zorgen. "Je ligt daar
open en bloot met naam en toenaam in zo'n archief, iedereen kan het lezen en
het mag nog gekopieerd worden ook".'
De bijlage van Vrij Nederland van 9 februari 1985 beschrijft de speurtocht
van Sander en Nel Roodbol, die in 1943 terecht kwamen in een houten
nooddorp aan de Rotterdamse Noorderkanaalweg en van daaruit in 1945 'ge
deporteerd' werden naar een kamp bij Echten in Drenthe, officieel een rijks-
evacuatiekamp voor oorlogsslachtoffers, een der gezinsoorden voor 'onmaat
schappelijke gezinnen'.
De familie Roodbol probeert, na een bezoek aan het Rotterdamse gemeen
tearchief, het eigen dossier bij wvc in te zien. Na enige maanden en vele tele
foontjes krijgt Roodbol de heer Van der Lugt, hoofd algemene secretarie van
wvc, aan de lijn. 'Deze vertelt dat Sander zijn dossier niet terugkrijgt, maar
dat het wel mogelijk is om het op te laten zoeken in het archief. Als het gevon
den is, mag Sander met zijn vrouw naar Rijswijk komen om het onder het toe
ziend oog van de heer Van der Lugt in te zien... Het dossier Roodbol blijkt al
le rapporten te bevatten die er tijdens het verblijf van Sander en Nel Roodbol
in de gezinsoorden zijn gemaakt... Sander wil alles kopiëren, maar dat mag
niet. In een opschrijfboekje schrijft hij dan maar zoveel mogelijk over uit het
dossier... Om vijf uur toen Sander en Nel alles gelezen hadden, heeft Van der
Lugt het hele dossier voor hun ogen in kleine stukjes gescheurd en in de prulle-
bak gegooid. Wij vroegen Van der Lugt hoe hij het gevonden had die middag.
"Ik heb er maar één middag aan besteed maar ik hoop daar verder eigenlijk
voor gespaard te blijven. Kijk, we hebben een aantal dossiers voor studiedoel
einden bewaard en voor studie willen we zoveel mogelijk ter wille zijn, maar
119
