^öttbMtten prating/
vier jaar een kwart van zijn wedde afstaan. Een jaar later is in het consent van
22 december 1673 uitdrukkelijk een 200e penning van vaste traktementen (in
tegenstelling tot emolumenten), voortvloeiende uit ambten en bedieningen op
genomen. Vanaf dat moment zou een hoofdstuk 'tractementen' in de kohie
ren niet meer ontbreken.
Ook het jaar 1673 stond in het teken van het zoeken naar nieuwe methoden
om de voortdurende oorlogen te financieren. Het nooit geëffectueerde besluit
van 4 juni 1672 om een 'hoofdgeld' in te voeren werd weer opgehaald en leidde
tot het besluit van 22 december 1673 betreffende de invoering van een 'familie-
geld' op winsten (wel het klein familiegeld genoemd), gedurende één kwartaal
te heffen naast de 200e penning op vermogen, waartoe op dezelfde dag beslo
ten werd.18 Bovendien werd op diezelfde tweeëntwintigste december voor
gesteld om kohieren aan te leggen voor een tweede familiegeld (ook wel groot
familiegeld genoemd), drukkend op vermogensbestanddelen, dat gedurende
één kwartaal in de plaats van de 200e penning geheven zou kunnen worden.
Hiertoe togen enkele gecommitteerden aan het werk. Maar dat wilde niet vlot
ten. Uiteindelijk werd maar besloten om in plaats van geheel nieuwe kohieren
samen te stellen die van de 200e penning van 1672 met een zesde te verhogen.19
De Statenvergadering stelde de gecommitteerden eind oktober als uiterste da
tum voor het gereed hebben daarvan. Die van het district Leiden/Rijnland
hebben dat precies op tijd gehaald: op 29 oktober werden zowel de kohieren
van het klein als van het groot familiegeld vastgesteld. Alleen was er nooit con
sent voor dit groot familiegeld gegeven. Het werk was echter toch niet voor
niets gedaan, want het consent voor de twee maal 200e penning van 24 decem
ber 1674 bepaalde dat de kohieren die jonghst tot het introduceren van 't be
wuste groote familie-geldt gemaeckt waren, gebruikt moesten worden, inclu
sief de verhoging met een zesde van de aanslagen. After all was er in het be
lastingsysteem niets veranderd; slechts de kohieren waren vernieuwd.
Dit kohier van 1674 is het uitgangspunt voor de volgende kohieren gebleven
tot aan de afschaffing van deze vermogensbelasting in 1722 toe. Was de aard
van de belasting dan niet veranderd, wel konden zich wijzigingen in het tarief
voordoen. In 1682 behoefde de belastingbetaler slechts een 400e penning te be
talen. In de jaren 1694-1697, en later weer van 1702 tot 1713 werd een eerste
100e en een tweede 100e penning geheven, dus op jaarbasis eigenlijk een be
lasting van een 50e penning. Maar daardoor ontstond geen nieuwe belasting,
laat staan een nieuwe serie kohieren of rekeningen. De klerken die met deze
heffingen bezig waren, zagen dat ook zo. In Leiden staat in de rekeningen zelf
aangetekend welke de voorafgaande was. Adriaan Wolff, van 1697 tot 1716
eerste klerk ter griffie van Leiden, heeft een doorlopende nummering op deze
rekeningen aangebracht, te beginnen met nummer 1 bij het consent van 24 de
cember 1674. Na hem is deze nummering voortgezet, om te eindigen met de
69e rekening van de 200e penning geconsenteerd op 21 april 1722. Deze num
mering wordt door tijdgenoten gebruikt als zij over deze materie schrijven.20
In de jaren 1675-1679 spreekt de tekst van de Statenresoluties weer van roeren
de ende onroerende goederen, actiën, crediten ende gerechtigheden, zoals dat
ook voor december 1672 het geval was. In het consent van31 mei 1680daaren-
66
I 7 1 8 Folio 4 yS
Over de Stad DELFT, en de Jurifdi&ie van diêil
ex /'i L
67
G ear rejl cert deft iy. January 1718.
IN gevolge van liet Confentbyde Ed: Groot Mog: Hecren Staten van Holland ende Wcft-
Vriefland, den 15.Januariusindenjaare 1718.Staats-gcwyfc gedragen tot den Ophef vark
eene ioo^cn. Penningre betalen na advcnant de Quohicren jongft op liet Middel van deri
20oftcn. Penning gemaaktomme daar mede de Staat verder te ontheffen ende te verligterï
Van de groote en excc/Tive laftenwaar in dcfclvc door den laatft gcexpireerden Oorlog is ver-
Vallen i foowertbydefcngcfommecrp—-
omme den voorfz iooften. Penning in twee Tcrmyncn te komen betalen, aan Mr. AREN'T
HENDRIKSZ vander DUSSEN, als tot den Ontfang van dien wefende gecommittccrtop't
RAADtiWTS alhier, de Somme van - f
l» i/-( n 1
Namentlijk de ecne helft voorden 1April tockortiiende'ende de wederhal ft voor den 1 .Auguflüt
daar-aan-volgende. Ende dat die genedie in gcbrcckenfoude mogen blyven den voorfz ioo:tün.
Penning, en boven dien een zooltcn. Penning ten felven dage geconfenteert alleen op de Amptert,
Obligatien Los- en Lijfrentenals mede op de Aëfien in de Ooft-Indifche Compagniediege-
duyrende den Oorlog den iool,CI'. Penning fubjeft zijn geweeft; mitsgaders op de Obligatien, die
by refolutie van den 24. February 1714. met de oude Obligatien zijngeëgalifeert, gelijk mede
den ioo'E'n. Penningwaar mede de groote ende kleine Pryfen van de drie Hollandfe Loterycn
by refolutie van dato defcs,zijn belaft op de voorfz gcfctteTermyncn te betalen,daar over parate-
lijk Tullen werden geëxecutecrtmet dien verftande nogtans in reguarde van den voorfz ioo,lcn.
Penning, dat die gene, dewelke foo wel ten opfigtc van hare middelenals rraótcmentcnmet
Recipiflen fullcn kunnen bewyfendat fy ter lake van Obligatien Los- of Lijfrente-brieven, lo
pende tot laften van het Gemeene Landofte ecnige publijcque Comptoiren binnen dcfe Provin-
tie, van eenige StedenCollegienHeemraadofte Waterfchappen, Dorpen Societeytenofte
cenigerhande Corporaof Gemeenfchappengeen uitgefondertitem van Atfticn in de Ooft- of
Weft-indilcheCompagnien,als mede vanHuyfcn,gelijk mede vanHeerlijkheden,Landen,Thien-
den, Vificheryen, ende alle andere goederen, by den Placcate, wegens het voorfz Confent breder
gefpccificeertgelijk ook mede van deObligatien.Los- enLijfrenten,ten lafte van de Unie als van
Outsmitsgaders van Vcrpondingc,daar mededeAmpten fpecialijk fijn gcchargcert,foo veel ofte
meer in den voorfz iooHen.Penning betaalt hebben,als 't gunt, waar op hy, als vooren.is gequoti-
leert, daar mede fullen mogen volftaanbevrijd en geeximeert zijn van de voorfz Perfonele Quo-
tifatie; bchoudelijk, dat deRecipiffen van debctalinge van den ioo,lc». Pcnningvande voorfz
Obligatien, Aftien, Huyfen,Landen, en andere in de Verponding contribuerende goederen, fullcn
moeten wefen geftagen op den naam van die gene, die hare perfonele Quotifatie daar mede fullen
willen verrekenen. Dat wydersdie gene, dewelke den voorn: ioo'l-n Penning, d eene helft voor
den 1. April< en de wederhelft voorden i.AuguJtus, ofte wel bcyde de helftenende fulks het ge
heel voorden 1. Aprilkomen te voldoenvanyder Termijn ofte helftenofwel van het geheel
fullcn korten alleen van de HuyfenLandenThienden. Vifleheryen, ende andere in de Verpon
dinge contribuerende goedereneen prxmie van VIER ten hondertBehoudelijk, dat de voor
gaande reële iooftcn. ende 20o'lcn. Penningen van defelvcvafte goederen cffèdivelijk fullen fijn
betaald: Ende dat die gene die den voorfz ioo^n. Penning fullen liquideren, voor den eerjlen
Jtyrew^raanftaande* fullen genieten een premie van TWEE ten hondertter concurrentie van
hare perfonele liquidatie't fy dat de liquidatie in gelt gefchiedof met behoorlykc quitantien.
Dat mede de halve Verpondinge, dewelke van de voorfz HuyfenHeerlijkheden, Landen»
ThiendenVifïcherycn ,en andere inde Verpondinge contribuerende goederentcnopfigte van
den eerften Termijnvan de voorfz iooHcn. Penning fal werden betaaltvoor twee derde parten
vaneen geheele Verpondingein minderinge van de perfonele Quotifatiefal validerenende in
diervoegen verrekent werden alles in conformite van den Placcate dien aangaande geëmaneert.
Gedaan by de Hecrcn Burgemeeftcren ende Regeerders der Stad Delft, den ió. February 1718.
Cotbf'.i«OntfangenHiquitiatieinöeféngemdt/ falgetoacecrtVocröcnopïjet RAAD-
HUYi>a!iji:v./ö^iDotin6öa0^ en ^onDfrbagp'/De^mcrgnip Dan negen tot elf imreu. s ft f /ut {A0€<f
By Liquidatie Den inbond dcfes voldaan v_ t
In.6dt-
Betalingsopdracht voor Capt. Daniel van der Hoeve van de 100epenning in Delft1718.
