Het archief van het archief
Met archieven van archiefdiensten is het merkwaardig gesteld. Bij informatie bij ande
re archiefdiensten dan waar ik zelf werkzaam ben, werd mij twee maal, bij wijze van
grap neem ik aan, meegedeeld, dat er geen slechter beheerde archieven zijn dan juist
deze. Zo erg zal het vast niet zijn, maar ik heb wel de indruk gekregen, dat deze ar
chieven altijd een beetje uit het gezichtsveld blijven. Op het moment dat ze wel de aan
dacht krijgen, b.v. bij inventarisatie, schijnt opeens de neiging tot overwaardering te
ontstaan.
Inhoudelijk hebben deze archieven een sterk dokumentair karakter, vergelijkbaar met
een statistisch bureau. Daar zijn veel gegevens, die ook elders aanwezig zijn, maar
waarvan het bewaren zo 'gemakkelijk' is. Pas als er geen plaats meer is, wordt er stevig
het mes in gezet en blijkt het gemak zelden of nooit in verhouding tot de hoeveelheid.
Dit gebrek aan ruimte zal bij archiefdiensten welhaast nooit van invloed zijn, althans
voor hun eigen archivalia.
Een ander kenmerk is, dat er vaak geen scheiding bestaat tussen statisch en dynamisch
archiefmateriaal, want het depót is dichtbij. Daardoor ontstaat er geen moment van
keuze van 'vernietigen of naar het statisch archief?'.
Verder vindt de overbrenging naar de archiefbewaarplaats, wanneer de daarvoor gel
dende termijn verstreken is, veelal zo geruisloos plaats, dat geen beheerder gedwongen
wordt na te gaan of er niet geschoond moet worden.
Is vernietiging binnen het archief van het archief nu werkelijk zo nodig? Vele kleintjes
maken een grote! Bij inventarisatie van een niet zo oud archief, dat ca. 4 m. bedroeg,
bleef na schoning 1,5 m. over. Er zijn vele kleine archieven en 20 archieven van 5 m. ne
men 100 m. in beslag. Na schoning zou hier, als we voor het gemak het bovenstaande
voorbeeld als graadmeter nemen, 37,5 m. overblijven. De winst is alleszins de moeite
waard. Bovendien verwachten archivarissen het zelfde van die organen, waarvan zij de
archieven t.z.t. zullen moeten beheren. Je moet je eigen archief net zo goed beheren als
je van anderen verwacht of hoopt.
Nu is het zo, dat in belangrijke archieven minder vernietigd wordt dan in archieven van
mindere betekenis.
Is het archief van het archief nu zo belangrijk?
[315]
