Slotbeschouwing
In één van de colleges tijdens de stage werd opgemerkt dat de archivaris niet alleen tot
taak heeft de archiefwet uit te voeren. Veel meer dan als uitvoerder van deze wet ziet de
Franse archivaris zich dan ook als wetenschapsbeoefenaar en 'cultuuroverdrager' in
ruimere zin.
Vanuit een sterk wetenschappelijk gerichte opleiding streeft hij er naar zich door lezing
van kranten, tijdschriften, wetenschappelijke publicaties, activiteiten in verenigingen
op nationaal en internationaal gebied op de hoogte te houden van nieuwe tendenties in
het wetenschappelijk onderzoek, en de toepassing van andere technieken. Met behulp
van die kennis maakt hij nadere toegangen op het archiefbestand in de vorm van indi
ces, tableaux méthodiques etc., die de onderzoeker van veel nut kunnen zijn maar hem
weinig ruimte overlaten tot het ontplooien van eigen initiatieven bij zijn studie. De
wetenschappelijke aanpak manifesteert zich ook in de analytische beschrijving van
archiefstukken, waarbij uit perfectionistische overwegingen soms stukken worden gein-
diceerd die tijdens de Tweede Wereldoorlog vernietigd zijn.
Als wetenschapsbeoefenaar kan de archivaris zich het recht voorbehouden om stukken,
die naar het oordeel van de archiefvormende instantie voor vernietiging in aanmerking
komen, te bewaren. In dit verband kan worden gewezen op de ondergeschikte positie
waarin de administratie ten opzichte van de archiefdienst lijkt te verkeren: opmerkelijk
is ook het ontbreken van enige vorm van registratuuropleiding.
Het materiaal dat hij beheert stelt de archivaris in staat op cultureel gebied een belang
rijke rol te spelen. Dat dit ook gebeurt blijkt uit de grootscheepse wijze waarop ten
toonstellingen, colloquia en cursussen worden georganiseerd, al dan niet met behulp
van audiovisuele middelen. De ontvankelijkheid voor de mogelijkheden van deze me
dia leidt soms tot het samenstellen van programma's die met het archiefwezen in de
strikte betekenis van het woord nauwelijks iets te maken hebben. Dit laatste geldt ook
voor de verkoop van zegelafdrukken in de vorm van sieraden in archiefboutieks. Het
streven om buitenlands archiefmateriaal met betrekking tot Frankrijk op microfilm in
bezit te krijgen wijst op een zekere collectioneursmentaliteit.
De stage technique biedt de Nederlandse archivaris de mogelijkheid zich te bezinnen op
de verschillen tussen het Nederlandse archiefwezen, dat primair een administratief-
politieke functie heeft en gericht is op efficiency, en het Franse, dat een sterk weten
schappelijk karakter heeft en het stempel draagt van de grandeur van de Franse samen
leving.
Het gastvrije onthaal, de contacten met buitenlandse collega's, het onderzoek in waar
devolle archieven en bibliotheken maakten deelname aan deze stage tot een verrijkende
belevenis.
F. van Anrooij
CONCLUSION
Le chartiste francais se sentit la vocation de servir l'histoire et le grandeur de la France
et de ses régions, done il consacre beaucoup de son temps a l'organisation des exhibi
tions, des colloques, des publications et des cours. Beaucoup moins que l'archiviste de
chez nous il se sent lié aux problèmes administratives, quantitives et qualitives des
administrations. Sa méthode scientifique se manifeste dans la manière dont il analyse
les documents et fait des instruments de recherche, instruments splendides, mais qui
lient bien les chercheurs aux points de vue des chartistes. Participant au stage technique
l'archiviste néerlandais a l'occasion de s'orienter dans les differences de philosofie et
des méthodes et d'approfondir ses choix.
[301]
[300]
