Beschouwen wij de onderverdeling van de eerste groep. In de aan de taakuitoefening
gewijde paragraaf merkte ik al op, dat de voorziening in de dienst des Woords hier de
voornaamste taak is. Er werden door mij dan ook tamelijk veel archivalia aangetrof
fen, die op dat onderwerp betrekking hebben.
Ik heb mij op het standpunt gesteld dat een onderverdeling waarbij de trits vakature,
bezetting van de vakante plaats en de positie van de predikant daarbij tot uiting komt
de meest logische is. Dus heb ik achtereenvolgens opgenomen stukken betreffende:
1Konsulentschappen bij vakante kerken
2. De beroeping van predikanten
3. Aankomst en vertrek van predikanten.
Naast deze stukken betreffende de eigenlijke bezetting van de predikantsplaats zijn er
nog andere, die op de voorziening in de dienst des Woords betrekking hebben. Ik heb
de indeling van de rubriek aldus voortgezet:
4. Stukken betreffende klassikale eksamens42
5. Stukken betreffende de predikantstraktementen
6. Stukken betreffende de verzorging van emeriti en hun nabestaanden
7. Stukken betreffende de oefenaren.
Ter toelichting van de nummers 4 tot en met 7 diene het volgende:
De volgorde eksamen (toelating tot het ambt), salariëring tijdens de aktieve loopbaan
en de verzorging na afloop daarvan wil mij voorkomen de meest voor de hand liggende
en de meest logische te zijn.
Voorts leek het mij raadzaam om de rubriek over de voorziening in de dienst des
Woords af te sluiten met de stukken betreffende de oefenaren, die in feite geen deel uit
maakten van het predikantengilde - zij waren een soort van hulppredikers - en die bo
vendien al sedert lang niet meer in de Gereformeerde kerken optreden. Het jongste stuk
dienaangaande dateert van 1900.43
Na de rubriek 'Stukken betreffende de voorziening in de dienst des Woords' volgt een
rubriek 'Stukken betreffende de uitoefening van andere geestelijke taken binnen het
ressort van de klassis', waarin ik achtereenvolgens heb opgenomen:
1Stukken betreffende de uitoefening van opzicht en tucht. Hoe belangrijk deze taak
was blijkt uit het aantal beschrijvingen: 23 van de 158 inventarisnummers die het
archief van de klassis Sneek telt zijn eraan gewijd. Ik heb deze beschrijvingen in
chronologische volgorde in de rubriek opgenomen, een systeem dat ik bijna overal
hanteerde. Een enkele uitzondering komt nog aan de orde.
42 Bij de Gereformeerde kerken moet de aankomende predikant, na zijn studie voltooid te heb
ben, nog twee klassikale eksamens afleggen eer hij tot de dienst des Woords wordt toegela
ten:
1. het préparatoir eksamen, dat wordt afgenomen door de klassis waarin hij zijn domicilie
heeft. Na de goede uitslag wordt hij beroepbaar verklaard.
2. het peremptoire eksamen, dat wordt afgenomen door de klassis waartoe de plaatselijke
kerk behoort die hem beroepen heeft. Na de goede uitslag heeft hij het recht om een
voorlopig aangenomen beroep definitief te aanvaarden.
43 Archieven Sneek, inventarisnummer 143
[50]
2. Stukken betreffende de kerkvisitatie
3. Stukken betreffende de evangelisatie
4. Stukken betreffende het verlenen van financiële steun aan kerken binnen het res
sort van de klassis. Hier heb ik de chronologische volgorde voor een deel in de steek
gelaten, omdat ik het verstandig vond de stukken van zuiver financiële aard - te we
ten een kasboek en een aantal jaarrekeningen44 - helemaal achteraan te plaatsen.
De kasboeken en de jaarrekeningen worden immers pas achteraf opgemaakt; veel
informatie die men ook in andere stukken aantreft is hier metodisch in verwerkt.
Deze werkwijze volgde ik bij de indeling van alle rubrieken, waarin zuiver financië
le administratie voorkomt.
5. Stukken betreffende gezinszorg en maatschappelijk werk.
De hier opgesomde volgorde behoeft, na het eksposé in de paragraaf over taakuitoefe
ning, wel geen breedvoerige eksplikatie meer. Dat de stukken betreffende gezinszorg en
maatschappelijk werk de rij sluiten moet worden toegeschreven aan de omstandigheid
dat het hier gaat om een stichting voor Gereformeerde gezinsverzorging, waarbij de
klassis slechts zijdelings betrokken was.
Over de vervolgens opgevoerde rubrieken 'Stukken betreffende de verhouding tot an
dere kerkelijke organen' en 'Stukken betreffende de verhouding tot niet-kerkelijke or
ganen' kan ik kort zijn. In de eerste bevinden zich suksessievelijk de verslagen die wer
den opgemaakt door de afgevaardigden van de klassis naar
- de vergaderingen van de Provinciale Synode van Friesland, 1894-1906
- de vergaderingen van de Partikuliere Synode Friesland Zuid-Hik Gedeelte, 1906-
1958
- de vergaderingen van de Provinciale Zendingssynode van de Gereformeerde kerken
in Friesland, 1915-1955.
In de laatstgenoemde rubriek bevindt zich enkel een omslag met stukken over een parti-
kulier krisiskomité genaamd 'S.S.S.'. De betekenis van deze afkorting vermocht ik tot
op heden niet te achterhalen.
Tot slot van deze paragraaf de rubriek 'Stukken betreffende de uitoefening van niet-
geestelijke taken'. Daarin treffen wij aan:
1Stukken betreffende het archief.
2. Stukken betreffende de financiën.
Alleen bij punt 2 een korte aantekening. Het gaat hier uitsluitend om de financiële ad
ministratie van de klassis tout court. De stukken betreffende de financiën die betrek
king hebben op de verschillende aspekten van de taakuitoefening werden in de betref
fende rubrieken ondergebracht.
B. Deputaatschapsarchieven.
De talrijke door de klassis ingestelde kommissies ad hoe hebben geen van alle archief
44 Archieven Sneek, inventarisnummers 186 en 187.
[51]
