die gebeurtenis plaats greep, maar ook elders in het bedrijf, waar vergelijkbare situaties
bestaan.
Men moet lering trekken uit zulke gebeurtenissen, die buiten het bedrijf plaats vonden.
Het verdient overigens aanbeveling de risicoanalyse periodiek te herzien, om te contro
leren of zij nog is afgestemd op de werkelijkheid.
Algemene opzet bedrijfspreventie
Natuurlijk is het de bedoeling, dat de gekozen maatregelen een behoorlijk effect heb
ben. Men moet dan aandacht besteden aan de volgende aspecten:
1 de organisatie van de beveiliging,
2 de fysieke beveiliging,
3 de personele beveiliging.
Als men één van deze aspecten verwaarloost, zal het effect van de andere twee sterk
worden verminderd. Bijvoorbeeld:
- een sterke deur met een stevig slot houdt geen inbreker tegen, als het personeel zich
niet houdt aan de gegeven regels omtrent sluiten en gesloten houden,
- goedwillende mensen zullen de alarminstallatie na sluitingstijd niet bijzetten, als niet
werd geregeld, wie dat moet doen en hoe dat moet gebeuren.
De organisatie van de beveiliging omvat het geheel van regels, voorschriften en instruc
ties, waarin is vastgelegd hoe de aangebrachte voorzieningen moeten worden gebruikt,
hoe de geoefendheid op peil moet worden gehouden, hoe het personeel zich met betrek
king tot beveiliging en veiligheid heeft te gedragen, hoe bewakings- en bestrijdingsorga-
nisaties zullen functioneren.
Al deze regelingen dienen vastgelegd te worden in een schadepreventieplan, dat ver
schillende delen kan omvatten.
Met de opname van regelingen in een preventieplan kan men niet volstaan. De leden
van de staf en het personeel in het algemeen zullen bij één of meer gedeelten direct
betrokken moeten zijn.
De controle op het handhaven van de uit te voeren regelingen en maatregelen en op de
juiste uitvoering ervan berust bij degene, die verantwoordelijk is voor de schadepreven
tie.
De schadepreventie dient hiërarchiek georganiseerd te zijn. Aan de top dient een direc
tielid te staan, bij voorkeur degene, die 'risicobeheersing' in zijn portefeuille heeft. De
ze persoon coördineert de schadepreventiemaatregelen in de verschillende afdelingen
van een bedrijf, waar verder de lijnfunctionarissen verantwoordelijk zijn voor:
- het analyseren van de risico's, die hun afdelingen lopen,
- het voorstellen van de maatregelen daartegen,
- het uitvoeren van de maatregelen, die werden goedgekeurd.
De fysieke beveiliging omvat het geheel van bouwkundige, mechanische, elektrische en
elektronische voorzieningen en apparatuur ten behoeve van de beveiliging.
Fysieke beveiliging omvat, in beginsel, de volgende onderdelen:
- afscherming,
- controle,
- bestrijding.
Afscherming kan bijvoorbeeld inhouden het verspreiden en van elkaar gescheiden hou
den van de verschillende objecten of onderdelen (compartimentering), maar ook het ge
ven van regels voor veilig handelen en gedrag.
Controle op het functioneel blijven van barrières en op het nakomen van de uitgevaar
digde regels is noodzakelijk.
Door onbegrip, onverschilligheid of kwaadwilligheid kunnen nuttige effecten van
maatregelen of barrières teniet worden gedaan.
Controle en bewaking hebben alléén zin, als op een daardoor verschafte waarschuwing
ook maatregelen volgen, die de schadeberokkening tegengaan.
Het laatste aspect van de algemene opzet van een bedrijfspreventieplan betreft de per
sonele beveiliging.
Wie personeel in dienst neemt, wil graag weten wie en wat hij in huis haalt. Naast diplo
ma's, vakbekwaamheid en ervaring tellen ook andere eigenschappen mee, zoals de be
reidheid zich voor zijn werk geheel in te zetten, loyaliteit aan het bedrijf, de dienst, de
zaak, gedrag in de groep, betrouwbaarheid, eerlijkheid, milieu waaruit hij of zij voort
komt en jeugdervaring.
Een zorgvuldig personeelsbeleid vraagt echter om meer dan alleen een goede selectie bij
aanname. Ook na de indiensttreding zal men de betrokkene in zijn ontwikkeling als be-
drijfsgenoot willen volgen: blijft hij zich loyaal gedragen, heeft hij nog steeds hart voor
zijn werk, in hoeverre voldoet hij aan de verwachtingen?
Deze voortdurende observatie van de mensen mag natuurlijk nooit uitlopen op de acti
viteit van een soort geheime politie. Maar het andere uiterste, alles maar op zijn beloop
laten is evenmin te aanvaarden.
Ernstige vergrijpen op het werk begaan, zoals diefstal, ontvreemding van belangrijke
gegevens, fraude of sabotage, vinden veelal hun oorsprong in druk van buitenaf op be
trokkenen uitgeoefend, of door moeilijke omstandigheden, waarin de daders zijn ver
zeild geraakt.
Het is daarom van belang de symptomen van zulke situaties tijdig te onderkennen. Bij
voorbeeld:
- het boven zijn stand leven,
- gechanteerd worden met vroegere misgrepen,
- het zich terugtrekken uit de gemeenschap,
- het gebruik van verslavende middelen, alcohol en andere drugs,
- nervositeit, geprikkeldheid, zodra bepaalde onderwerpen aan de orde komen,
- afwijkende leefgewoonten.
Wel moeten we bedenken, dat niet alle mensen zich als heiligen gedragen. Attent zijn
op zulke eigenschappen zonder dat dit, ik wil het nogmaals onderstrepen, mag leiden
tot een heksenjacht of zelfs maar tot de dreiging van zoiets.
[232]
[233]
