doen over de werkzaamheden van onze Poolse zustervereniging, de enige organi
satie van dergelijke aard in Oost-Europa.
De 'Stowarzyszenie Archiwistow Polskich' is in 1964 (her)opgericht. De vereniging
wordt niet gesubsidieerd en beschikt over bescheiden middelen. Het verenigingsleven
speelt zich voornamelijk af in de 18 regionale kringen; ééns in de vier jaar vindt een
plenaire vergadering plaats ter verkiezing van het bestuur, financiële verantwoor
ding e.d. De vereniging publiceert een mededelingenblad 'Archiwista', waarin ook
korte bijdragen geplaatst kunnen worden. Andere publicaties verschijnen nog spo
radisch. Onlangs is een eerste deel uitgekomen met biografieën van archivarissen
overleden tussen 1945 en 1975; deze reeks wordt voortgezet. Het ligt in het voor
nemen om een bundel met archivistica te doen verschijnen speciaal ten behoeve
van de archiefbeheerders in de administratieve sector.
Nog een enkel woord over de Akademie van Wetenschappen. Deze heeft haar
hoofdvestiging te Warschau en beschikt over drie dependances in andere Poolse
universiteitssteden. De dependance te Krakau beheert het archief van de 19de
eeuwse aldaar opgerichte Akademie. De Akademie van Wetenschappen probeert
systematisch de 'papieren nalatenschappen' van de mensen van wetenschap te ver
werven. Een overzicht van deze persoonlijke collecties, die op archivistieke wijze
geordend en beschreven worden, is vorig jaar in een verzorgde uitgave verschenen.2
Op uitnodiging van de Nederlandse ambassadeur in Polen de heer Korthals Altes
bracht ik hem een bezoek en verstrekte informatie over de aard van de contacten
tussen de Nederlandse en Poolse archivarissen. De Nederlandse ambassade hecht
bijzondere waarde aan de culturele contacten tussen beide landen en staat open voor
suggesties, die in dit opzicht in ons land zouden leven.
De intensivering van de culturele betrekkingen kan blijken uit de grote expositie
die vorig jaar in Polen is gewijd aan de cultuur-historische relaties tussen Nederland
en Polen. Deze expositie is in de winter 1978/1979 ook in ons land te bezichtigen
geweest. Ten behoeve van beide exposities zijn catalogi vervaardigd.3
Alvorens en detail in te gaan op de twee werkbezoeken aan de staatsarchieven te
Danzig en Torun, wil ik mijn erkentelijkheid uitspreken aan allen die mijn uitwis
seling hebben mogelijk gemaakt dan wel bevorderd. Aan Poolse zijde: de directie
van het archiefwezen en de vele collega's waarmee ik in contact ben geweest; aan
Nederlandse zijde: het ministerie van C.R.M., de ambassadeur te Warschau, de al
gemene rijksarchivaris, die mij voor de uitwiseling heeft aangezocht en het gemeen
tebestuur van Deventer, dat bereid was mij twee weken studieverlof te verlenen.
2 Polska Akademia Nauk Archiwum:
Przewodnik po zespotach i zbiorach archiwum pan, hoofdredacteur Z. Kolankowski,
Wroclaw-Warszawa 1978.
3 Zwiazki miedzy Holandia i Polska w XVI i XVII wieku, katalog wystawy, samenge
steld door Ronald de Leeuw en Lucia Thijssen, Gdansk 1978.
Polen/Nederland in de 16e en 17e eeuw, samengesteld door Lucia Thijssen en Ronald
de Leeuw, (Apeldoorn) 1978.
[292]
Staatsarchief Danzig
postadres: Wojewodzkie Archiwum Panstowe w Gdansku
ul. Waly Piastowskie 5
80-958 Gdansk
Voor het bezoek aan het staatsarchief te Danzig waren vier werkdagen ter beschik
king. Met name aan de inhoud van dit archiefdepót is de bronnenpublicatie van
G. W. Kernkamp 'Baltische Archivalia' 4 gewijd. Van der Meiden heeft in dit
tijdschrift meegedeeld1 (zie noot 1) welke groepen van archivalia sinds de oorlog
1939/45 als verloren beschouwd moeten worden. Wie zich op de hoogte wil stellen
van de inhoud van het depót van het staatsarchief te Danzig, kan het beste in eerste
instantie te rade gaan bij moderne publicaties. Van de hand van de huidige Dan-
ziger archiefdirecteur dr. Czeslaw Biernat is een bijdrage verschenen in de Acta
Poloniae Historica, deel XI van 1965 onder de titel 'Les archives d'état a Gdansk'6.
Dit overzicht geeft de inhoud in hoofdlijnen van de twee belangrijkste stadsarchie
ven aldaar, te weten Danzig en Elblag (Elbing) en duidt voorts aan van welke be
sturen en van welke voormalige particuliere instellingen men archieven kan ver
wachten. Een uitgebreide gids voor het archief van de stad Danzig alleen is in het
Pools gepubliceerd6. Tot het archief van de stad Danzig rekent men in deze be
schrijving behalve het bestuurlijke stadsarchief en de archieven van gemeentelijke
organisaties ook die van particuliere instellingen te Danzig, zoals kloosters, gilden,
instellingen van weldadigheid en kerkgenootschappen (voornamelijk protestants;
de R.K. organisaties zijn na de oorlog voort blijven bestaan en beheren hun eigen
archieven).
In deze gids worden alle archieven of groepen van archieven aangeduid met hun
signatuur, de jaren waarover de dokumenten lopen en de omvang per archief. Daar
na volgt een beschrijving van de voornaamste bestanddelen per rubriek en de even
tuele vermelding van microfilmnummers en speciale literatuur. De gids bevat ook
gegevens over de bibliotheek, de topografische atlas en andere verzamelingen; het
boekje wordt afgesloten met een algemene literatuurlijst.
Door mij zijn te Danzig uit de navolgende rubrieken stukken geraadpleegd.
300, 19 Komora Palowa (Paalgeldkamer)
De paalgeldregisters uit de tweede helft van de 15de eeuw geven een kwantitatief
inzicht in de handel van Danzig. Men vindt hierin de herkomst en/of de bestemming
van de schepen, de aard van de lading en de omvang. In de loop van de 16de eeuw
worden de bestemming/herkomst niet meer genoteerd. Uit deze en uit de 17de eeuw
zijn de registers trouwens zeer incompleet bewaard gebleven. Voor een opgave van
de nog aanwezige registers zie men het genoemde artikel van dr. Biernat. Gege-
4. R. G. P. Kleine serie nr 4, 's-Gravenhage 1909.
5 Men zij gewaarschuwd voor de foutieve vermelding van dit artikel in de 'International
Directory of Archives', Archivum XXII en XXIII, p. 343.
6 Archiwum Miasta Gdansk, Przewodnik poZespolach, 1253-1945.
[293
