van de subjectieve visie van een aantal hedendaagse kunstenaars op hetzelfde on
derwerp speelde in deze discussie een belangrijke rol.
De keus van het onderwerp was door meer dan een reden bepaald: de Schilders
wijk is wel de snelst veranderende wijk in Den Haag: hij wordt geleidelijk aan af
gebroken en weer in een andere vorm opgebouwd; er waren weinig prenten en
tekeningen van deze wijk in de atlas en zouden we er niet snel bij zijn geweest,
dan hadden we die ook nooit meer gekregen. Tenslotte was er een praktische re
den: de wijktentoonstelling over de Schilderswijk was juist geopend en bood voor
de kunstenaars een goed uitgangspunt.
Tijdens die eerste bijeenkomst is de afspraak gemaakt om van een geslaagd expe
riment het resultaat op een tentoonstelling in het archiefgebouw te laten zien en
dan ook met deze projecten door te gaan; onderwerpen genoeg voor vele jaren.
Voor ze aan het werk gingen zijn alle kunstenaars eerst een middag in het archief
en vooral in de atlas geweest, waar ze konden zien wat er met hun werk zou gaan
gebeuren en waar we een overzicht hadden gemaakt van het soort werk dat we
graag zouden hebben. Sommigen kwamen al snel daarop eigen werk te koop aan
bieden. Ook een winstpunt: prettige relaties met zoveel mogelijk kunstenaars heeft
een atlas nooit genoeg.
Het resultaat van dit eerste experimentele project gaf iedereen, zeker ook de kun
stenaars zelf, zoveel voldoening, dat we er niet alleen een tentoonstelling in ons
eigen gebouw van maken onder de titel "De Schilderswijk Getekend", maar ook
een wijktentoonstelling, die in de kunstkar van het Gemeentemuseum de Schilders
wijk in zal gaan.
Tien kunstenaars hebben bijna vijftig kunstwerken ingeleverd, die in verschillen
de technieken en volgens verschillende thema's samen een ongelofelijk helder
maar ook huiveringwekkend beeld van de wijk geven. Er zijn tekeningen bij van
de hoertjes, die in een van de straten werken, van de hofjes die er nu nog bij tien
tallen in de buurt zijn, van stratenmakers, van speelterreinen, van een zonderlinge
cafehoudster, van een duiventil op een huis, van een lorrenpakhuis, enfin teveel
om op te noemen. Een volgend project waaraan tweemaal zoveel kunstenaars
meedoen is inmiddels gestart met als thema de dienstverlening op straat. De kun
stenaars voelen zich door deze vorm van samenwerking gemotiveerd en de atlas
kan op een boeiende manier actieve acquisitie plegen, lege plekken in de verza
meling opvullen en het vallen van nieuwe gaten voorkomen.
C. H. Slechte
Foto's: Verzameling Gemeente Archief van 's-Gravenhage.
[192]
De nieuwbouw van de A r chief dienst van de gemeente Dordrecht
Op 25 augustus 1975 sloeg wethouder C. de Kovel de eerste paal voor de uitbrei
ding van het archiefgebouw aan het Stek. De werkzaamheden van de aannemer
Van der Vorm begonnen op 1 september d.a.v. en zullen eind 1976/begin 1977
worden voltooid. De archiefdienst van de gemeente Dordrecht krijgt een ruime en
goed ingerichte behuizing, waarom sinds 1959 voortdurend is gevraagd. In de zes
tiger jaren stond het als gevolg van het Dordtse saneringsplan wel vast, dat het
archiefgebouw aan het Stek, daterend van 1917, moest worden afgebroken voor
de aanleg van de zg. Stekroute, die de binnenstad voor het verkeer zou ontsluiten.
Voor de nieuwe behuizing werd in 1968 aangewezen het Leprooshuis, een vroeg-
18e eeuws gebouw, dat zeer wel geschikt leek als kantoorgebouw met voldoende
grond rondom voor de bouw van een modern depot. Een eerste schetsontwerp
daartoe kwam gereed, maar de uitwerking moest achterwege blijven. De inzichten
omtrent de opzet van het saneringsplan eigenlijk een verkeersplan waren
inmiddels gewijzigd; de Stekroute raakte definitief van de baan en het oude ar
chiefgebouw kon blijven staan. De gedachte aan bouwkundige uitbreiding van de
archiefdienst bleef echter ook bij het Dordtse gemeentebestuur levend, zodat in
1973 een programma van eisen en analyse van functies en doelstellingen werd ver
langd, dat door de gemeentearchitect, de heer R. Terlouw, op uiterst deskundige
wijze bouwkundig en architectonisch werd "vertaald". De verminderende werkge
legenheid in de bouwwereld maakte, dat in september 1975 met de realisering van
het plan kon worden begonnen.
Het programma van eisen was gebaseerd op de bestaande behoefte en een prog
nose van de toekomstige voor de komende 25 jaar. De eigenlijke archiefbewaar
plaats heeft een oppervlak van 600 m-' en kan in de opstelling van 2 lagen vaste
en 1 laag verrijdbare stellingen ca 4,5 km archief bergen. In de depotlagen met
vaste stellingen zijn toch de rails voor verrijdbare aangebracht, zodat bij over
schakeling van vaste op verrijdbare stellingen nog eens 2 km archief kan worden
weggezet. De dienstruimten, waarvan nadere specificatie hierbeneden volgt, heb
ben een totaal oppervlak van ca 1100 m2. Naast het te realiseren complex (met
een grondoppervlakte van ca 800 m2) is nog eens een evengroot perceel voor uit
breiding in de toekomst gereserveerd.
Ter vergelijking: het oude archiefgebouw had een vloeroppervlak voor de archief
bewaarplaats van 360 m2 (2 km archief in een vaste opstelling van de rekken) en
[193]
