De Centrale Catalogus Kartografie C.C.K.)
een centrale catalogus voor kaarten
te maken. De Arnhemse archiefverordening heeft daartoe het begrip 'documentatie-
bescheiden' ingevoerd 41.
Naar mijn mening zouden in artikel 1, eerste lid, onder b., 1°, 2°, 3°, van de Ar
chiefwet 1962 achter het woord 'bescheiden' ingevoegd moeten worden de woorden
'ongeacht hun vorm', eventueel: 'ongeacht hun uiterlijke vorm'. In de memorie van
toelichting zou uiteengezet kunnen worden dat deze toevoeging noodzakelijk is ten
einde duidelijk te maken dat ook niet-schriftelijke registratievormen als film, foto,
geluidsband, computerschijven en -banden enz. onder de Archiefwet 1962 vallen 42.
Nederland zou met een dergelijke wetswijziging in het gezelschap van de hierboven
onder a. genoemde landen komen en ook voldoen aan de voor zogenaamde ontwik
kelingslanden opgestelde model-archiefwet (zie noot 19).
F. C. J. Ketelaar
SUMMARY
Modern means of communication as 'records' within the meaning of the
Archives Act
In the archives legislation of many countries modern means of communication,
such as sound recordings, motion pictures, computer cards and tapes, are considered
as records and archives. The law either defines 'records' in a broad sense, regardless
of their physical form (I a), or enumerates different types of records, including non-
written material (I b). In the last case however, this material consists mostly of
sound recordings and films only.
In the authors' view, the Dutch Archives Act includes certain films and sound recor
dings. By interpretation, other modern means of communication, as computer docu
ments, could be considered as 'records' in the legal sense as well. Nevertheless, it is
desirable to clarify the Archives Act on this subject. The word 'records' in the defi
nition should be qualified by 'regardless of their form', to make clear that the Ar
chives Act also covers non-written means of communication, received or drawn up
by public bodies.
41^ Zie F. C. J. Ketelaar, Archiefrecht VI, Nederlands archievenblad 75 (1971) 286.
Het zal wellicht noodzakelijk zijn ook de regeling van de vernietiging van archiefbe
scheiden aan te passen aan de praktijk, waarin met name ponskaarten en computergege
vens op grote schaal door de administratie vernietigd worden.
[60]
Het is gebleken dat de publicaties over de Centrale Catalogus Kartografie niet al
degenen bereikt hebben die in het project belang stellen. Een verzoek van de Kaart-
commissie van het Convent van Rijksarchivarissen was de directe aanleiding tot het
schrijven van dit overzicht. Dit bleek daarom noodzakelijk omdat de ontwikkeling
van het C.C.K.-project en de gevolgde procedure in juist de archiefwereld tot ver
schillende misverstanden aanleiding hebben gegeven. Buiten het verschaffen van in
formatie over doel en werkwijze van het C.C.K.-project heeft dit artikel ook tot
doel duidelijk te maken dat de C.C.K. opgezet is voor kaartverzamelingen, onge
acht of die nu in b.v. bibliotheken of archieven zijn ondergebracht. Hoewel de
C.C.K. de Marc II Format for Maps 1 als basis heeft genomen, is het titelbeschrij-
ven uitgebreid tot objectbeschrijving, waardoor een belangrijk verschil tussen biblio
theek en archief niet meer speelt. Een tweede wel voorkomende mening is dat de
C.C.K. zich alleen op modern materiaal zou richten. Bij het ontwikkelen van het
systeem is echter steeds rekening gehouden met historisch manuscriptmateriaal, al
bleken hiervoor weinig aanpassingen nodig te zijn. Tijdens het proefproject werden
voor het merendeel moderne kaarten beschreven omdat dit vlugger gaat dan het
beschrijven van oude kaarten, die over het algemeen meer studie vereisen.
In 1970 verscheen een bericht onder de titel 'De verzamelingen van moderne kaar
ten in Nederland'2. Hierin werden de resultaten beschreven van een onderzoek dat
door de werkgroep Centrale Catalogus Kartografie was ingesteld naar de omvang
en de toestand van de nederlandse kaartverzamelingen. Hierbij werden alleen mo
derne kaarten betrokken omdat naar kaarten van voor 1850 verwezen kan worden
naar 'Collections of Maps and Atlases in the Netherlands'3. De belangrijkste con
clusie was dat veel informatie verloren ging door de ontoegankelijkheid van het
kaartmateriaal. Ook was het duidelijk dat de kaartverzamelingen zelf de problemen
door gebrek aan mankracht en geld niet konden oplossen, terwijl ook een gemeen-
1 'Marc Format for Maps'. Washington, Library of Congress, 1970.
2 'De verzamelingen van moderne kaarten in Nederland, K.N.A.G. Geografisch Tijd
schrift IV (1970 nr. 5).
3 C. Koeman. 'Collections of Maps and Atlases in the Netherlands, their history and
present state'. Leiden, E. I. Brill, 1961.
[61]
