telijke en rayonarchiefdiensten dicht bij de bevolking werkzaam zijn en der
halve een grote inbreng kunnen hebben in de functionele raden binnen de ge
meenten. In dit verband is ook van belang de uitspraak in de begeleidingsbrief
van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland bij de nota 'Gewestvorming Zuid-
Holland': 'De welzijnsaspecten in engere zin (dienstverlening, cultuur enz.)
vereisen meestal een kleinere schaal. Dit kan meebrengen dat binnen één groot
gewest meer dan één welzijnsrayon kan worden gesitueerd.' Bij de beantwoor
ding van de vraag of voor het archiefbeheer binnen het gebied van een gewest
één groter apparaat dan wel een geleed opgebouwd (gedecentraliseerd) appa
raat dient te functioneren, houde men er rekening mee dat de verzorgende
voorzieningen (ook archiefdiensten) om efficiënt te functioneren bereikbaar
moeten zijn voor de gebruikers.
6.3 In het belang van de raadpleging kunnen in de rayon-archiefbewaarplaatsen
ook andere dan gemeentelijke archiefbescheiden, b.v. rijksarchiefbescheiden
(zie 5.6), opgenomen worden, indien zij betrekking hebben op de gemeenten
binnen het rayon.
6.4 Om het archiefbeheer binnen het gewest (met name ter uitvoering van de hier
voor genoemde taken, die in kleiner verband minder of niet uitvoerbaar zijn,
zoals inspectie, restauratie, fotografie, geluidstechniek enz.) zo gecoördineerd
mogelijk te doen zijn, is het nodig dat de rayon-archiefbewaarplaatsen deel
zullen uitmaken van de gewestelijke archiefdienst.
6.5 De gewestelijke archivaris zal bij rayonvorming om practische redenen tevens
kunnen fungeren als rayonarchivaris in de centrumgemeente van het gewest.
6.6 In sommige delen van het land (Noord-Brabant!) bestaan streekarchivariaten,
wier begrenzingen soms wel, soms niet toevallig zijn. Het lijkt de commissie
noodzakelijk dat die streekarchivariaten evenals de gemeentelijke archiefdien
sten 'ingebracht' worden in de te vormen gewestelijke archiefdiensten. Ze zul
len dan in de rayons binnen het gewest kunnen herleven.
6.7 De rayonarchivarissen, tot wier rayon een of meer gemeenten behoren, die
vanwege de aard hunner archiefbescheiden krachtens de Archiefwet 1962 aan
gemerkt worden als gemeenten, waar alleen hogere archiefambtenaren tot ar
chivaris benoemd kunnen worden, zullen hogere archiefambtenaren moeten
zijn. Indien gewestelijke archivarissen tevens fungeren als rayonarchivarissen
in een rayon, waartoe een of meer gemeenten behoren, die krachtens de Ar
chiefwet 1962 aangemerkt worden als bovenbedoeld, zullen ook zij hogere ar
chiefambtenaren moeten zijn.
7 Conclusie
7.1 Van groot belang is dat de invoering van een gewestelijk bestuur de kans geeft
via gewestelijke archiefdiensten voor alle gemeenten zonder uitzondering een
verplicht efficiënt archiefbeheer te bewerkstelligen.
[18]
7.2 In de wet op de gewesten dient de zorg voor de naar de archiefbewaarplaatsen
overgebrachte gemeentelijke archiefbescheiden als verplichte taak aan de ge
westen te worden opgelegd (zie 4.5).
7.3 Er zal een financiële regeling moeten komen om een efficiënt functioneren
van gewestelijke archiefdiensten mogelijk te maken (zie 1.8).
7.4 In de Archiefwet 1962 zullen belangrijke wijzigingen moeten worden aange
bracht. Met name zal het huidige hoofdstuk IV, handelende over Archiefbe
scheiden van gemeenten, vervangen moeten worden door een nieuwe regeling,
handelende over Archiefbescheiden van gemeenten en gewesten.
7.5 Daarin zal bepaald moeten worden dat:
a Burgemeester en Wethouders zorg dragen voor de archiefbescheiden van
de gemeentelijke organen, voor zover deze archiefbescheiden niet zijn
overgebracht naar een bewaarplaats;
b het dagelijks bestuur van het gewest zorg draagt voor de archiefbescheiden
van de gewestelijke organen en voor de archiefbescheiden van de gemeen
telijke organen, voor zover deze laatstgenoemde archiefbescheiden naar de
gewestelijke archiefbewaarplaatsen zijn overgebracht;
c de gewesten, ter bevordering van een gedecentraliseerd archiefbeheer, krach
tens de wet kunnen worden onderverdeeld in rayons;
d voor de bewaring van de op grond van art. 5, eerste lid, over te brengen
archiefbescheiden van gewestelijke organen de gewestraad een centrale ge
westelijke archiefbewaarplaats aanwijst, die beheerd zal worden door een
gewestelijke archivaris, die hoger of middelbaar archiefambtenaar in de
zin van art. 9 van de wet is;
e voor de op grond van art. 5, eerste lid, over te brengen archiefbescheiden
van gemeentelijke organen de gewestraad de genoemde centrale geweste
lijke archiefbewaarplaats bestemt of zo er rayons zijn ingesteld
rayon-archiefbewaarplaatsen aanwijst, speciaal voor de bewaring van ge
meentelijke archiefbescheiden en van archiefbescheiden, die op de gemeen
ten in het rayon betrekking hebben; daarbij wordt ervan uitgegaan dat de
centrale gewestelijke archiefbewaarplaats tevens als archiefbewaarplaats
van het rayon der centrumgemeente zal kunnen fungeren;
f de rayon-archiefbewaarplaatsen in de gewesten beheerd zullen worden door
rayonarchivarissen, die hoger of middelbaar archiefambtenaar in de zin
van art. 9 van de wet zijn en ressorteren onder de op te richten gewestelijke
archiefdienst; t
g de rayonarchivarissen, tot wier rayon een of meer gemeenten behoren, die
vanwege de aard hunner archiefbescheiden krachtens de Archiefwet 1962
aangemerkt worden als gemeenten, waar alleen hogere archiefambtenaren
tot archivaris benoemd kunnen worden, hogere archiefambtenaren moeten
zijn;
bijgevolg de gewestelijke archivarissen, die tevens fungeren als rayonarchi
varissen in een rayon, waartoe een of meer gemeenten behoren, die krach-
[19]
