op heden. Over archiefwetgeving vindt men betrekkelijk weinig, aangezien een
wet die het gehele terrein van het archiefwezen bestrijkt, in Spanje ontbreekt. Aan
de hand van drie, tot nu toe ongepubliceerde stukken uit 1383, die zich in het Staats
archief van Genua bevinden, illustreert G. Petti Balbi de houding van de Pausen te
genover de kooplieden die handel wilden drijven met Islamitische landen: dit werd
wel toegestaan, doch uitsluitend wanneer zekere gelden werden gestort in de kas
van de Heilige Stoel. Tot slot doet M. Mombelli Castracane mededeling van
enige nieuwe gegevens betreffende de geschiedenis van de kerk Santa Maria te
Trivio. Deze gegevens zijn aan het licht gekomen tijdens het inventariseren van de
archieven van de congregatie van de missionarissen van het Heiige Bloed, die deze
kerk sedert 1854 bedienden.
In de rubriek Cronache, note e commenti zijn enige studies opgenomen van E. Lo-
dolini over het archiefwezen in Zuid-Amerika: L'archivo generale della nazione
e l'organizzazione archivistica argentina (afl. Ip. 78-90) en L'archivio nazionale del
Brasile (afl. 2, p. 388-393).
De rubriek Pubblicazioni archivistiche straniere ricevute della redazione is dit keer
voornamelijk gewijd aan Noorwegen (afl. 1) en Frankrijk (afl. 3). In aflevering 2
worden 43 archivistische tijdschriften vermeld uit 26 landen, waaronder het Neder
lands Archievenblad.
W. Chr. P.
In de zomer van 1972 verscheen deel XX van Archivum, Revue internationale des
archives publiée sous les auspices de l'Unesco et du Conseil International des Ar
chives. Het draagt het jaartal 1970 en bevat de archief wetgeving van de meeste
staten in Afrika en Azië. In het voorjaar van 1973 volgde deel XXI met het jaartal
1971. Het is gewijd aan de archiefwetgeving in Amerika en Australië, de Fidji
eilanden en Nieuw-Zeeland. Dit deel bevat tevens indices op de onderwerpen in
Engels, Spaans en Frans L
In deze beide delen en de op blz. 215 van de jaargang 1972 van het Archievenblad
besproken delen XVII en XIX ligt nu de archiefwetgeving van de gehele wereld
vast. Een aantal landen kon slechts mededelen geen wetgeving op archiefgebied
te bezitten of verklaarde, dat deze juist herzien werd. Aan het verzoek van de redac
tie van Archivum opgave te do envan de oprichtingsdata van de belangrijkste ar
chiefbewaarplaatsen in hun land kon niet door alle correspondenten en andere me
dewerkers voldaan worden. Als naslagwerk van ruim 1000 pagina's zullen deze
delen van Archivum vele archivarissen zeker goede diensten kunnen bewijzen.
J. H. v. d. HO.
Archives et Bibliothèques de BelgiqueArchief- en Bibliotheekwezen in België,
extranummer 3, 1971. Geoffrey Parker, Guide to the Archives of the Spanish In
stitutions in or concerned with the Netherlands (1556-1706).
De auteur geeft in deze studie de vindplaatsen aan van archieven van Spaanse in-
1 In deel XIX waren ook indices in Duits en Italiaans opgenomen.
[310]
stellingen en personen die betrokken waren bij het bestuur van de Nederlanden
gedurende de periode dat deze werden overheerst door de Spanjaarden: vanaf de
terugkeer van Filips II naar Spanje (1556) tot en met het einde van het Oosten
rijkse huis (1706).
De indeling van het werk is gebaseerd op de inrichting van de Spaanse administra
tie. Allereerst worden de regeringsraden genoemd.t Hiertoe behoren o.a. de Raad
van State, de Raad van Vlaanderen, de Raad van Oorlog en de Raad van Finan
ciën (via ordinaria). Daarop volgen de instellingen en vooral de personen die de
coördinatie tussen de Kroon en de zojuist genoemde Raden moeten helpen bevor
deren (via extraordinaria): o.a. de kapiteins- en gouverneurs-generaal. Het derde
hoofdstuk is gewijd aan de kantoren die het financiëel beheer voeren bij het Spaan
se leger in de Nederlanden. Tot slot worden de overige Spaanse instellingen in de
Nederlanden genoemd, waaronder de gezantschappen te Brussel en 's-Gravenhage.
De archiefbescheiden die op het bovenstaande betrekking hebben, bevinden zich
niet uitsluitend in de depots van de rijksarchieven te Simancas en Brussel, maar ook
in andere steden van Spanje (Madrid, Barcelona, Valencia, Cordoba en Sevilla) en
België (Antwerpen, Brugge) en verder verspreid over Europa in Italië (Rome, Na
pels, Florence, Turijn en Parma), Frankrijk (Parijs, Besan?on, Cambrai), Londen,
Genève en München. In ons land bevat het archief van het Huis Bergh, dat be
rust in het rijksarchief in Gelderland, brieven van drie bevelhebbers van het leger
in Vlaanderen uit de periode 1590-1632: namelijk van Herman, Frederik en Hen
drik van den Bergh.2 Lit de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage worden
enige brieven genoemd van Antonio Perez, secretaris van Filips II en een kopie
boek met afschriften van brieven en andere stukken afkomstig van de hertog van
Alva, voor het merendeel uit de periode 1567-1573.3
Behalve de vindplaatsen, geeft Parker ook aan welke personen in genoemde ar
chieven hebben gewerkt of nog werken (o.a. de Belg M. van Durme) en welke
publicaties naar aanleiding daarvan zijn verschenen. Het werk wordt besloten met
een index op personen en zaken.
Deze studie is uiteraard niet alleen van belang voor België, maar ook voor Ne
derland. Het is echter opvallend hoe weinig Nederlanders zich tot nu met dit on
derwerp hebben bezig gehouden.4
W. Chr. P.
1 Zie voor de werkwijze van deze instellingen o.a. H. de Schepper, De besluitvorming
in de regering van de Katolieke Nederlanden rond 1600, N.A.B. 77e jrg (1973) p, 174-185.
2 Zie A. P. van Schilfgaarde, Het Archief van het Huis Bergh, Nijmegen, 1932, 12 dln.
3 Afdeling Handschriften resp. nrs. 128 B 3 en 78 E 9.
4 T. Bussemaker, Verslag van een voorloopig onderzoek te Lissabon, Sevilla, Madrid,
Escorial, Simancas en Brussel naar archivalia belangrijk voor de geschiedenis van Ne
derland, 's-Gravenhage, 1905. Dit is het enige Nederlandse artikel dat wordt geciteerd.
[311
