Varia
ari 1942 worden binnenkort overgebracht. Verdere overbrengingen zullen volgen.
De nu overgebrachte archivalia waren reeds voor onderzoekers toegankelijk via
de tussenkomst van het Ministerie. Zij vormen een aanvulling op de verzameling
departementale stukken, die reeds van tijd tot tijd naar de Archiefdienst waren
overgebracht.
Het besluit tot overbrenging van deze historische documenten is in overeenstem
ming met het streven van de Canadese regering zo groot mogelijke medewerking
te verlenen aan historici, onderzoekers en in het algemeen iedereen, die belang stelt
in de Canadese buitenlandse politiek.
In overeenstemming met de verklaring, die de eerste minister op 1 mei 1969 in
het Lagerhuis aflegde over de openbaarheid van overheidsarchieven zal het Mi
nisterie van Buitenlandse Zaken voortgaan de oorlogsarchieven uit de periode 1942-
1946 voor onderzoekers open te stellen. Zij omvatten ongeveer 40.000 dossiers en
worden door de historische medewerkers van het Ministerie gebruikt bij de voor
bereiding van nieuwe delen in de serie Documenten over de Canadese Buitenlandse
Betrekkingen- Om ze te kunnen raadplegen dient men zich te wenden tot de directeur
van de historische afdeling van het Ministerie.
Met betrekking tot zijn archieven van na 1946 handhaaft het Ministerie de sinds
1 mei 1969 gevolgde gedragslijn van beperkte toelating, opdat een zo waarheids
getrouw beeld kan worden gevormd van de rol van Canada in internationale zaken.
Het Ministerie blijft ook mondelinge uiteenzettingen verzorgen voor geïnteresseer
den in Canada s buitenlandse politiek. Ook hiervoor dient men zich te wenden tot
de directeur van de historische afdeling, die voorts alle inlichtingen verschaft over
de toegankelijkheid van de departementsarchieven, jonger dan dertig jaar.
Verenigde Staten. Hier is een werk ter hand genomen, dat er toe moet leiden, dat in
1975 alle archiefstukken over de Tweede Wereldoorlog openbaar en toegankelijk
zullen zijn. Reeds jarenlang werd in de National Archives gewerkt aan ingangen op
deze archivalia. Van 1913 tot 1945 zijn er 172 miljoen bladzijden tot nu toe ge
heime stukken, waarvan president Nixon in maart 1972 bepaalde, dat ze ter be
schikking van de onderzoekers gesteld moesten worden. Honderd extra personeels
leden zijn aangetrokken voor dit toegankelijk maken. Alleen de bescheiden van
vlak na de oorlog en die over de Koreaanse oorlog, die dus jonger zijn dan dertig
jaar, blijven geheim. De stukken van na 1954 berusten nog bij het departement.
De mogelijkheid bestaat evenwel om stukken, die tenminste tien jaar oud zijn, voor
wetenschappelijk onderzoek te benutten. Men moet deze stukken dan wel nauw
keurig kunnen omschrijven, opdat de departementsambtenaren ze kunnen vinden.
Stukken, die men in het geheel niet kent, krijgt men derhalve moeilijk onder ogen.
'You never know what you aren't seeing'. Stukken ouder dan dertig jaar worden
niet ter inzage gegeven indien zij gegevens bevatten, waarvan de openbaarheid scha
delijk zou kunnen zijn voor nog levende personen. Hierbij denkt men bijvoorbeeld
aan buitenlanders, die voor de Amerikaanse inlichtingendienst hebben gewerkt.
De ontsluiting van de archieven gaat gepaard met vernietiging op grote schaal van
bescheiden zonder enig historisch belang.
230]
Archiefambtenaren met prothesen
Talloze mannen met een kunstbeen doen gewoon hun werk in het zakenleven,
besturen auto's en zelfs vliegtuigen en beoefenen verschillende sporten. Ik herin
ner me een patiënt die jarenlang invalide was geweest en hevige pijnen leed door een
circulatiestoornis in zijn voeten. Op zekere dag liet hij beide voeten amputeren. Nu
is hij eigenaar van een bloeiende winkel in huishoudelijke artikelen, waarin hijzelf
actief meewerkt. Anderen, bij wie beide handen zijn geamputeerd, vervullen nuttige
functies, o.a. als archiefambtenaar en als geweerhersteller.
Deze mensen hebben het klaargespeeld, en dat kan iedereen die de moed en de
kracht kan vinden zich aan te passen aan zijn prothese.
(Dr. Benjamin R. Reiter, U en uw operatie, Amsterdam, 1959, blz. 135)
Oranje en Zeeland
Onder deze titel werd in het rijksarchief in Zeeland een tentoonstelling gehouden
van archivalia, schilderijen, prenten e.d. van 4 tot en met 30 september 1972,
zulks in verband met het bezoek van H.K.H. prinses Beatrix en Z.K.H. prins Claus
aan deze provincie. De nadruk werd gelegd op de sterke band van het Huis van
Oranje met Zeeland, men denke o.a. aan het markiezaat van Veere.
Indiceren in Het Dorp
Twintig van de vierhonderd bewoners van Het Dorp bij Arnhem zijn ingeschakeld
bij het werk van de Rijksarchiefdienst, met name voor het indiceren van oude doop-,
trouw- en begraafboeken, een werk dat een achterstand heeft van duizend manjaren.
De staatssecretaris van C.R.M.. de heer H. J. L. Vonhoff, gaf de tewerkstelling op
27 september 1972 een officieel tintje door een bezoek te brengen aan de inva
liden-gemeenschap.
Nederlands Documentatiecentrum voor de Bouwkunst
Op donderdag 28 september 1972 heeft de Stichting Architectuurmuseum bij
monde van de heer A. Komter haar tot dusver bijeengebrachte collecties officieel
overgedragen aan de Staat der Nederlanden, vertegenwoordigd door de staatsse-
[231]
