Berichten
resoluties met bijlagen. De funkties van de Politieke Raad zijn nu verspreid over 46
staatsdepartementen, 4 provinciale administraties en tal van instellingen. Daarbij
is het eenvoudige archiefstelsel van resoluties en bijlagen vervangen door onder-
werpsgewijze leggers, die elkaar soms overlappen en waarvan vaak alleen de eer
ste stukken op de omslag en dus in de indices vermeld zijn- Wil een onderzoeker de
zekerheid hebben al de ter zake doende stukken onder ogen gehad te hebben, dan
moet hij een groot aantal dossiers doorwerken. De belangstelling van de studenten
voor deze archieven neemt intussen toe. In 1960 waren er 36, die werkten voor hun
meestersgraad (candidaats) en 34 voor hun doctoraal. In 1970 waren die aantallen
91 en 71. Deze moeten allen door de archivarissen en hun staf begeleid worden, op
dat zij niet in de zee van archivalia verzwolgen worden. De student moet niet aan een
onderwerp beginnen, als niet vaststaat dat dit geschikt is en er voldoende archi
valia over aanwezig zijn. In samenwerking met de universiteiten moet worden vast
gesteld, dat de student de hem voorgelegde bronnen op een juiste en effectieve wijze
gebruikt.
R. van Wyk de Vries, president van de Mikrofilmvereniging van de Republiek van
Zuid-Afrika, stelt, dat mikrofilmen geen panacee is voor alle archiefproblemen. Wil
men het met vrucht toepassen, dan moet aan vier vereisten voldaan zijn:
1 Het oorspronkelijke stuk kan na verfilming vernietigd worden, zodat ruimte
bespaard wordt.
2 Het oorspronkelijk stuk heeft zo'n grote intrinsieke of historische waarde, dat
dit niet geregeld ter hand genomen mag worden.
3 Het oorspronkelijke stuk is van zo groot belang, dat het in een schaduwarchief
moet worden opgenomen.
4 Het oorspronkelijke stuk kan door mikrofilming makkelijk worden opgenomen
in een kaartsysteem of index.
D. J. Jacobs, senior archivaris bij de sectie Rekordbeheer, behandelt het gebruik
van de computer (komper in het Zuid-Afrikaans) in de archiefdienst. Hij wijst, even
als dr. Esterhuyse, op de onoverzichtelijke massa dossiers van na 1910, die met
een gewone inventaris niet toegankelijk te maken zijn. Hier kan de computer uit
komst bieden, doordat hij de hem toegevoerde beschrijvingen kan bewaren en op
ieder gewenst tijdstip in enige verlangde volgorde reproduceren. Op kaartjes zou dit
indiceren en terugzoeken niet te doen zijn, met een band van acht miljoen karakters
gaat het wel.
Dr- A. P. J. van Rensburg gaat in op het in de vorige aflevering reeds aangeroerde
probleem of de literatuurlijst in een publicatie bibliografie, bronnen of bewijzen ge
noemd moet worden.
Kroniek, technisch nieuws, lijst van op archiefonderzoek gebaseerde publicaties en
een recensie besluiten als gebruikelijke rubrieken deze aflevering.
J. H. v. d. HO.
[216]
Gemeente- en waterschapsarchieven
Alkmaar. In 1971 kwam de inventaris van het stadsarchief 1815-1921 in concept
gereed. Een grote hoeveelheid stukken, welke van de gemeentesecretarie werd
overgenomen, kon tijdig worden ingewerkt. In het kader van de inventarisatie
werden tevens enige reeksen van contracten, koop- en verkoopakten, bestekken e.d„
welke eertijds nagenoeg onvindbaar waren, in de inventaris beschreven. Geordend
werden de archieven van het Wildemanshofje, de hofjes van Lourens- en Helena
van Oosthoorn, de Gasthuizen en de familie De Dieu-Fontein Verschuir-Van der
Feen de Lille. De tot dit laatste archief behorende stukken van het geslacht Van Eg-
mond van de Nijenburg bleken samen met wat van deze familie reeds in de inven
taris van het familiearchief-Van Foreest is beschreven en met van het Centraal
Bureau voor Genealogie overgenomen charters een afzonderlijk familiearchief-Van
Egmond van de Nijenburg te vormen.
Met de catalogisering van de prentverzameling werd een begin gemaakt.
Het aantal bezoekers bedroeg 348 (v.j. 324), die 1419 (v.j. 1301) bezoeken brachten.
Amsterdam. De werkzaamheden ter voltooiing van het bouwplan konden in 1971
worden hervat. Zij omvatten de restauratie van het oude gebouwencomplex. Verdere
nieuwbouw zal in de naaste toekomst nodig zijn, als het hulpgebouw Ceres aan de
Nieuwe Prinsengracht zou worden afgebroken- De publieke belangstelling voor de
archieven bleef zich in stijgende lijn bewegen; indien de ontwikkeling op dezelfde
voet voortgaat, zal aan verdere personeelsuitbreiding niet te ontkomen zijn.
De in het vorige verslag genoemde inventarisaties werden afgerond of voortgezet.
Van 17 archieven kwamen voorlopige inventarissen gereed. Aan de volgende pro
jecten wordt gewerkt. Het indiceren van de notariële archieven 1707-1710, het
transcriberen van in het Hebreeuws en het Jiddisch gestelde besnijdenisregisters. de
inventarisatie van het in het Algemeen Rijksarchief berustende archief van de rab
bijnen Berenstein, vertaalwerk uit het Hebreeuws, herindiceren van poorterboeken
en jaarlijkse tafels op de huwelijksregisters sedert 1811 en de statistische bewer
king van de ondertrouwakten over de periode 1578-1810 naar herkomst en beroep
met nadere analyse naar de leeftijden en het analfabetisme. Verworven werden o.a.
[217]
