Tot nu toe bestond er geen overzicht over de literatuur betreffende de oude Neder
landse boerderij. Daarom heeft de heer B. Wander, bibliothecaris van het Neder
lands Openluchtmuseum te Arnhem, de titels van alle boeken en tijdschriftartikelen
die van 1960-1970 over dit onderwerp verschenen, verzameld. Ook aan belangrijke
publikaties van aan Nederland grenzende landen, met name België, werd aandacht
besteed, evenals aan de voornaamste literatuur van vóór 1960.
De auteur heeft de ruim 700 titels met het oog op de overzichtelijkheid gesplitst in
een 'Algemeen Gedeelte' en een deel 'De Nederlanden'. Het Algemeen gedeelte be
vat de rubrieken: Algemene Werken, Geschiedenis en methoden van onderzoek;
archeologische vondsten; konstruktie, materialen, elementen; Versieringen, tekens,
namen; Interieur; Erf, tuin, beplanting; Bescherming, restauratie; Openluchtmu
sea; Modernisering en verbouwing.
De literatuur over de afzonderlijke boerderijen is per provincie gerubriceerd waarbij
dan nog als aparte rubrieken 'Langs de oostgrens' en 'De Zuidelijke Nederlanden'
zijn toegevoegd. Een register op persoonsnamen, geografische namen en onderwer
pen maakt het geheel gemakkelijk toegankelijk.
Alles bijeen een zeer bruikbare publikatie, die de op dit gebied bestaande lacune uit
stekend opvult en die in de bibliotheek van geen archiefdienst, museum, weten
schappelijke onderzoeker of liefhebber mag ontbreken.
Inventaris der archieven van het openbaar onderwijs in de Gemeente Leeu
warden door Joh. Schaafsma, Gemeentearchief Leeuwarden, 1972.
Het inwerking treden van de Mammoetwet in 1968 bracht de opheffing en reor
ganisatie van zovele colleges en instellingen op onderwijsgebied met zich mede, dat
dit tijdstip een geschikt eindpunt leek voor de inventarisatie der archieven van het
gemeentelijk onderwijs. De hiermede gepaard gaande inzameling van archieven
werd reeds vermeld in het verslag over 1967-1970.' Naast in deze inventaris op
genomen archieven staan de archieven van de gemeentesecretarie en de ontvanger,
die ook gegevens op onderwijs gebied bevatten. Om doublures te vermijden werden
bij gelijke reeksen die uit secretarie- en ontvangersarchief vernietigd of werden de
incomplete schoolarchieven eruit aangevuld, met excuses jegens de Handleiding,
zoals de bewerker opmerkt. Logischer was het ons voorgekomen, het archief van
de wethouder intact te laten en de dubbele exemplaren van de scholen te vernietigen.
Er is een verdeling gemaakt in hoger en middelbaar onderwijs, gewoon en uitgebreid
lager onderwijs, buitengewoon lager onderwijs, kleuteronderwijs, vakonderwijs,
leerplicht en beroepskeuze en verenigingen op onderwijsgebied. Onder deze zeven
rubrieken zijn in totaal 44 archieven beschreven. De oudste stukken bevinden zich in
het archief van het stedelijk gymnasium, dat tot 1702 terug gaat. Het archief van
de commissie van toezicht op het lager onderwijs begint in 1806. Betrekkelijk oude
archieven vindt men ook onder de rubriek vakonderwijs bij commissie tot regeling
en toezicht van de stedelijke muziekschool 1826-1847 en commissarissen der teken-
1 Zie Ned. Archievenblad 1971, blz. 296.
[204]
school 1820-1833. Het onderwijzers-weduwenfonds van het onderwijzersgenoot
schap, afd. Leeuwarden en Leeuwarderadeel werd in 1846 opgericht.
De dagelijkse zaken van de Leidse Universiteit van 1581 tot 1596, derde deel
(nrs. 637-879 en andere) met bijlage: Bibliotheek en Anatomie, door H. J.
Witkam, Rapenburg 21, Leiden, 1972 (copyright bij de auteur
Bijna een jaar na het gereedkomen van het tweede deel. dat werd aangekondigd in
Nederlands Archievenblad 1971, blz. 213-214, is het derde deel voltooid. Het loopt
van Jacobus Blondeel tot Omgewaeyde Boomen. Dit derde deel bevat naast de ge
bruikelijke registers een opgave van bronnen, bijlagen met plaats van gebruik in
de delen IIV. De auteur stelt een vijfde deel in het vooruitzicht. De oorspronke
lijk voor het derde deel bestemde artikelen over de Bibliotheek en het Theatrum
Anatonicum zijn in een bijlage opgenomen, die afzonderlijk is verschenen.
Inventarissen van archieven van kerkfabrieken (Oude Regiem), deel 1,
Rijksarchief te Ronse, Brussel 1971.
Deze uitgave betreft de binnen de grenzen van de huidige provincie Oost-Vlaan-
deren gelegen dekenijen Oudenaarde (Bisdom Gent), Lessen (Aartsbisdom Kame-
rijk), Aalst, Geraardsbergen, Oordegem en Oosterzele-Oordegem-Zottegem, Ronse
en Sint-Pieters-Leeuw (Aartsbisdom Mechelen). Zij werd bewerkt door G. Asaert,
W. Beeckman, J. Buntinx, H. Coppejans-Desmedt, R. van der Donckt, G. Gadeyne,
M. Gijsseling en J. Verschaeren.
Inventaires complémentaire.? des archives de la collegiale Sainte-Gertrude
a Nivelles et des archives de l'ancienne abbaye d'Aywières (archives ecclé-
siastiques \du Brabant supplément nos. 30.001-30.491) par Ph. Muret, Archi
ves Générales du Royaume, Bruxelles 1971.
Inventaire des archives du cadastre du Brabant avant 1865 par A. Grunzweig
et A. Notebaert, Archives Générales du Royaume, Bruxelles 1971.
Inventaire des archives des Etats des Duché de Luxembourg et Comté de
Chiny par R. Petit, Archives de l'Etat a Arlon, Bruxelles 1971.
Westerloo, cataloog van de tentoonstelling van documenten, juli 1972, Alge
meen Rijksarchief, Brussel 1972.
Hier waren stukken geëxposeerd betreffende het markiezaat Westerloo, het kasteel
en het park en de familie De Merode, die in 1488 in het bezit van deze goederen
kwam.
Monumentenraad, verslag over de jaren 1966 t/m 1968, Staatsuitgeverij 's-
Gravenhage 1972.
[205
