GRIFFIOEN/WERKMAN:
Zo as de veugel onvervaord
de schatten oet 't verlêên bewaord,
zó Werkman dee, Fleer Egbert Job
oet Grönning gunk naor Drenthe op,
naodat in het Bevrijdingsjaor
in vief en vittig, duuster, zwaor
hie in Grönning streed veur zien archief:
'manmoedig, vastberaon, actief!
De GROTE MARKT vertaerd' in vuur,
GRUNO zo glaene in dat uur
het volk verbiesterd paanzervoest
har half de binnenstad verwoest.
Teutoons geweld kwam overhèn
en WERKMAN stun jao schier allèn
Met 'n enkle vrend heffe onvervaord
wat hum weur toevertrouwd bewaord.
zo koel de bron zien water welt
zo schreef -e nao het beus geweld
in zien Verslag hóé hie 't archief
behöld met kracht van geest en lief.
En doe in zes en vittig kwam
archiefbaos WERKMAN bij oes an
en hef in Assen onvervaord
archieven oetbouwd en bewaord.
De Laandschup is diz' GRIFFIOEN
met 'n Grönnings èn een Drèns blazoen
slim dankbaor Met zien klaore aord
heffe oes Rieksarchief bewaord.
[196]
De heer Werkman tijdens zijn dankwoord. Naast hem
de algemene rijksarchivaris, mr. A. E. M. Ribberink,
en mevrouw WerkmanSteenbergen.
Assen 30 juli 1970, rede uitgesproken door mr. A.E.M. Ribberink
Hooggeachte Werkman, Mevrouw Werkman, Mijnheer de waarnemend Commis
saris der Koningin, Mijnheer de Raadadviseur voor Culturele Zaken, en U allen,
die hier present hebt willen zijn, om de scheidende rijksarchivaris erkentelijkheid
en genegenheid te betuigen.
Een opmerking, waar iedere archivaris in zijn loopbaan meerdere malen mee te
maken krijgt en waar ik hier kort op in wil gaan, is de vraag: wat is een archivaris,
wat doet hij. Men kan verschillende antwoorden geven, spottende en serieuze. De
geliefde reactie: De archivaris doet in oud papier helpt de vraagsteller niet veel
verder. Iets effectiever is het uitvoeriger verhaal: een archivaris behoort tot de
dienstverlenende sector. Hij bemiddelt tussen verleden en heden. Hij bewaart en
behoedt de hem toevertrouwde documenten en houdt ze ingevolge de wet voor
iedereen toegankelijk.
Een onderzoek in de literatuur naar beschrijvingen van ambt en functionaris lever
de spot en weinig ernst. In romans en verhalen wordt de archivaris, indien men
hem vindt, veelal in de rol van figurant geplaatst. Hij doet dienst om een verhaal
op te sieren en verschijnt als een onzakelijke zonderling, die niet bij de tijd en vaak
nogal onverzorgd is. Zulke caricaturen schuift men vanzelfsprekend terzijde. Ze
[197]