Boekbespreking
Mr. G. J. ter Kuile, Oorkondenboek van Overijssel. Regesten 7971350.
I 7971250), II (12501300), N.V. Uitgevers-maatschappij W. E. J.
Tjeenk Willink, Zwolle 1963 en 1964.
In de inleiding geeft de Schr. een beknopt overzicht van de lange voorgeschiedenis
dezer publicatie. Reeds in 1873 verscheen in eerste aflevering van het „Register
van Overijsselsche oorkonden"; in 1897 werd er een plan ontworpen voor de uit
gave van een oorkondenboek van het Sticht Utrecht, waarbij tegelijkertijd een van
het Nedersticht en een van het Oversticht zou verschijnen. Nadien zijn de heren
Muller en Brom hun eigen weg gegaan. In 1935 promoveerde Ter Kuile op een
proefschrift 'Inleiding tot een oorkondenboek van Overijssel'; in 1937 verschenen
voorbereidende studiën over dit onderwerp van zijn hand en in 1938 begon hij
in de VMORG. met de publicatie van oorkonden, meest in regestvorm, soms ook
in extenso. Aanvankelijk beschouwde de Schr. deze uitgave als een voorbereiding
tot een volledig oorkondenboek, maar mede door de verschijning van het oor
kondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301 liet hij dit denkbeeld varen.
Van het 'definitieve', in boekvorm uit te geven werk zijn nu twee delen (tot 1300)
verschenen. Zij bevatten uitsluitend regesten en zijn elk voorzien van een respec
tabele lijst van verkort aangehaalde litteratuur. Met name de regionale geschieds-
vorsers zullen er veel profijt van kunnen trekken. De inhoud der oorkonden is
uitvoerig weergegeven en de vermelding der reeds bestaande drukken en regesten
munt uit door volledigheid en nauwkeurigheid. Beide delen zijn voorzien van een
aantal fraaie afbeeldingen van oorkonden voor een groot deel in het buitenland
aanwezig en besluiten met een index van persoons- en plaatsnamen.
Het zij mij veroorloofd over dit werk een opmerking van algemene aard te
maken. Zoals de Schr. in de inleiding vermeldt, heeft hij met betrekking tot de
toelichtende aantekeningen bij de oorkonden tussen 797 en 1250 volstaan met een
verwijzing naar zijn toelichtingen in de VMORG. Dit nu vind ik minder juist:
waar deze publicatie als een definitieve beschouwd moet worden, dienen belang
rijke toelichtingen, b.v. inzake datering of echtheid, hierin wel degelijk wederom
opgenomen te worden, te meer daar niet iedereen direkt de VMORG. tot zijn
beschikking heeft.
De tekst van No. 423 heb ik met opzet uit het OB. Sticht weggelaten. Hij is
eerder in de 15e eeuw te stellen, zoals o.m. de genoemde munteenheden bewijzen.
De naam van de oorkonder moet dan ook een latere substitutie zijn. De bij Racer
gepubliceerde tekst is trouwens voorzien van de datum 4 Juni 1428.
F. KETNER.
[76]
Berichten
GEMEENTE- EN WATERSCHAPSARCHIEVEN
Breda. Het jaarverslag 1964 doet nog eens uitkomen, dat Breda een Oranjestad
is en dat de archivaris zich zulks bewust is. Collega Brekelmans reisde naar
Orange en naar Diest en legde daar nuttige contacten. Ook zorgde hij ervoor, dat
de overlijdensdatumvan koningin Wilhelmina op het Baroniemonument werd in
gevuld. De in 1962 door G. J. Rehm samengestelde gids voor het genealogisch
onderzoek in de archieven van Breda, Ginneken en Princenhage werd in rotaprint
gedrukt en verkrijgbaar gesteld. Voltooid werd de inventarisatie van het archief
van het gemeentelijk energie- en waterbedrijf 18581930. Een voorlopige inven
taris kwam gereed van het archief der gemeentepolitie 18451925. De inventaris
van het archief der Evangelisch-Lutherse gemeente door D. Dooremans is in
middels verschenen. Begonnen werd met de inventarisatie van het archief der
gemeente Breda van 1811 tot 1925. Bij het doorlezen van de staat van aan
winsten van het archief 1964 treft men steeds verwijzingen aan naar het in 1963
gepubliceerde Overzicht van de archieven en collecties berustende in de archief
bewaarplaats der gemeente Breda1. De meeste vallen onder de afdelingen IV.
Collecties (en familie-archieven) en V. Collectie Varia. Het aantal archief-
bezoekers bedroeg 173 (v.j. 187), die 1188 (v.j. 1318) bezoeken brachten. In het
verslagjaar overleed op 18 juni een der oudste archiefbezoekers, de heer D. A. de
Stoppelaar, schrijver van courantenartikelen over historische onderwerpen.
Gouda. In 1965 kwam de inventaris van het oud-archief van de stad gereed.
Zij heeft het stadium van proefdrukken reeds bijna gepasseerd. Geklapperd wer
den de Requestboeken 16111795 en het kohier van de gedwongen geldlening
van 1517. De aanwinsten voor de archieven bestonden uit enige stukken uit
het archief van het Bestedelingenhuis en stukken uit de periode 19401945.
Het archief werd bezocht door 45 personen, waarvan 34 van buiten de stad. Zij
brachten in totaal 350 bezoeken.
Nieuw-Ginneken. De in december 1963 in gebruik genomen archief-bewaarplaats
in het nieuwe gemeentehuis voldeed in 1964 in vele opzichten: zij is droog, licht
en ruim. Te betreuren is het evenwel, dat er geen ruimte is voor een tekeningen-
kast, zodat de tekeningen opgerold op de rekken moeten blijven liggen. De
vernietiging van stukken, geborgen volgens het decimale registratuurstelsel, werd
opgeschort totdat in de nieuwe bewaarplaats een bevredigende opstelling van alle
1 Zie Ned. Archievenblad 1964, blz. 4243.
[77]
