vaarten en beden 14351777, haardtellingen van het kwartier Antwerpen waar
onder Breda en Bergen op Zoom. In het archief van het Heerlijkdomein vindt men
de leenboeken van het burggraafschap. Munt, tol en warandkamers met reken
boeken uit het begin der 16de eeuw. Ook is er een grote collectie publicatiën van
het centraal bestuur in Brussel.
B. De rekenkamer.
Hiervan is een beknopte maar goede inventaris door Denucé die echter niet de
kwitanties heeft opgenomen waarin men toch vaak afrekeningen vinden kan met
mensen die voor de stad hebben gewerkt en rekeningen van lagere ambtenaren,
b.v. van de ontvanger van het issuerecht 15851589.
C. De tresorie.
In dit archief ook zaken van algemeen belang, b.v. de bedijking van Zuid-Beveland
na overstromingen in 1530.
D. Vierschaar.
Hierin de civiele en criminele rechtspraak sinds 1533, alsmede de poortersboeken
met lijsten van nieuwe poorters die voor de vierschaar de eed aflegden. In de serie
vonnisboeken zijn vele handelszaken opgenomen vanaf het midden der 16de eeuw
tot het einde van het Ancien Regiem.
E. Weeskamer.
De rekeningen van het beheer van goederen van wezen werden in het archief op
genomen en zijn er vanaf 1576 aanwezig.
F. Insolvente boedelskamer.
In principe kwamen hierin de archieven van failliete kooplui en ondernemingen,
later zijn er ook wel andere fondsen m.b.t. de handelsgeschiedenis van Antwerpen
in opgenomen. Het archief loopt van de 16de tot en met de 18de eeuw. Uit de
vele documenten blijkt dat Antwerpen deze hele tijd door het economisch centrum
van de Zuidelijke Nederlanden is gebleven. Er is zeer veel handelscorrespondentie
met het Noorden in bewaard. De inventaris is van Denucé.
G. Notarieel archief.
Dit bestaat uit ongeveer 5000 registers van 1480 tot 1803. De 16de eeuw heeft
weinig overgeleverd. Vooral de protocollen van de notarissen-bij-de-beurs bevatten
veel zakelijke gegevens.
H. Ambachtsarchieven.
Na de ontbinding der gilden zijn hun archieven tenslotte bij het stadsarchief
terechtgekomen. Voor Nederland is van belang dat van de schippers, waarin
sprake is van de beurtdienst op Rotterdam, de vloot te Lillo enz. Het archief van
[74]
het zeepziedersgilde geeft veel over de concurrentie van Amsterdam en andere
steden.
I. Kerkelijke en charitatieve instellingen.
Hierin de documenten van de kerken en van het bisdom, het beheer van kerke
lijke goederen in Bergen op Zoom en Den Bosch van 1581 tot 1583, en charters
van de Victorinnen van Biezelinge.
Voor de 16de eeuw zijn vooral de certificatieboeken van groot belang. Zij hebben
a.h.w. een pendant in Bergen op Zoom. In het einde der 15de euw komen zij uit
de schepenprotocollen en vormen een eigen serie. Hierin zijn velerlei gegevens
over mensen, dingen, verzonden goederen enz. Een index op deze boeken is
dringend nodig.
[75]
