De staf is druk bezig met inventariseren; bovendien is er sinds kort iemand in
dienst die speciaal belast is met het maken van indices op de inventarissen en
regestenlijsten (personen, plaatsen en onderwerpen). Ook heeft een volontair een
grote index gemaakt op alle huwelijken in Hertfordshire voor de Church of Eng
land van vóór 1838. Overigens is men nog niet toe aan het klapperen van de
archiefstukken zelf.
Het aantal bezoeken in de vrij ruime studiezaal was in 1963/4 meer dan 1000.
Kent
In Kent Archives Office, het tweede archiefdépót dat ik bezocht, bevinden zich
eveneens kerkelijke archieven. Van het bisdom Rochester, één van de twee bis
dommen in Kent, zijn 80 van de registers overgebracht. Voor het consulteren
hiervan is betaling verschuldigd, maar veelal zien de rechthebbenden hiervan af.
Doen zij dit niet, dan treft de archivaris een regeling waarbij de betaling recht
streeks plaats vindt, zonder verdere tussenkomst van het Archives Office.
Ook Kent Archives Office dateert van vóór de oorlog. Het gebouw is van 1938
en was van het begin af bestemd als archiefbewaarplaats. In verband met de over
gang van registratuur naar oud archief heeft de archivaris nu tevens de beschik
king gekregen over een tweede gebouw, (Modern Records Section), waar de archi
valia van de leeftijd van 7 tot 50 jaar blijven voordat zij definitief naar het oud
archief overgaan. Dit wordt in nauwe samenwerking met de lopende administratie
geregeld en het systeem dat zij samen hebben uitgewerkt voldoet goed. Daar ik
niet naar Engeland gekomen was om deze problemen te bestuderen ben ik niet
dieper hierop ingegaan; een meer ter zake kundige zou echter met de archivaris
van Kent een vruchtbare gedachtenwisseling kunnen hebben.
Het weik op het oud archief is zo ingedeeld dat de assistent-archivarissen ieder
één maand ongestoord kunnen inventariseren en dan 2 weken studiezaal-dienst
hebben. Er zijn vier assistenten. De archivaris zelf belast zich samen met de oudste
assistent o.a. met het houden van lezingen (ca. 100 per jaar).
In het dépot is een flinke tentoonstellingsruimte waar telkens andere fraaie
specimina uit het archief te zien zijn en waar ik nog lang had willen blijven kijken.
Het oudste stuk is van 699. Ik heb het jaartal herhaald en mijn verrassing doen
blijken, waarop de archivaris mij toevertrouwde dat experts van het British Mu
seum het wat later dateren en dat hij het zelf op ca. 740 stelde.
Zoals de twee bezochte record offices zijn er nog vele andere; de meeste van na
de oorlog. Zij zorgen voor een stage stroom van inventarissen en voor een onder
zoek naar nog niet gedeponeerde archieven. Zij staan in nauwe verbinding met
het NRA en er is een geregelde uitwisseling van gegevens. Er is echter geen
'Handleiding en geen Archief terminologie'Toch vermoed ik dat het bestaan van
het National Register of Archives uiteindelijk een standaardisatie van beschrijving
in de hand zal werken. De gegevens uit de inventarissen worden daar immers ver
der verwerkt. Meer dan een zeer zachte drang uitoefenen is voor het NRA echter
niet mogelijk en er zijn in Engeland verschillende archiefopleidingen, waar men
f 180]
onderling afwijkende opvattingen heeft over terminologie en inventarissen. In dat
opzicht zijn wij in Nederland gelukkiger.
In een ander opzicht echter niet. Ik weet niet hoeveel 'verslagen' er in Nederland
zijn. Dat weet niemand. Niemand ook kan de inhoud van al die inventarissen over
zien; de gedrukte inventarissen zijn immers in de minderheid.
Elke historicus moet zijn eigen moeizame weg gaan bij het zoeken naar bronnen.
Natuurlijk wordt hij daarbij geholpen door archivarissen, maar die kunnen niet
altijd weten wat andere dépots bevatten. Wie zoekt papieren van de Zeeuwse
familie Van Citters in Utrecht, of kasboeken van een bollenkweker in een gast
huisarchief? Het zou het onderzoek in archieven (en ook het deponeren) buiten
gewoon bevorderen als er ruimere bekendheid gegeven kon worden aan de inhoud
van onze archiefbewaarplaatsen. Ik weet, dat er tegenwoordig steeds meer over
zichten in druk verschijnen, maar wij zijn nog heel ver af van iets dat enigszins
lijkt op het unieke repertorium in Quality House.
E. P. Polak-de Booy
Bijlage 1
Gedeelte van de ingang op de subject index
FROEBEL SOCIETIES
FUNERALS
FURNITURE
FURRIERS
GAMBIA
GAMBLING
GAMEKEEPING
GAOLS
GARDENING
GAS
GAS LIGHTING
see EDUCATION: Societies
see UNDERTAKING
see FURNITURE TRADE
see also ARCHITECTURE: Interiors
BUILDING ALL. TRADES:
Carpenters
Joiners
Timber Merchants
HOUSEHOLD HOSPITALITY
Inventories
see CLOTHING ALL. TRADES:
Furriers
see LOTTERIES GAMBLING
see ESTATE PAPERS: Gamekeeping
Poaching
see CRIME PUNISHMENT: Prisons
see HORTICULTURE
see THE ARMY: Post-1660: Organ.
Admin.: Garrisons
see GAS: Gas Lighting
181
