catalogisering der archiefbibliotheek en verzamelingen kon worden voltooid. Een
begin werd gemaakt met de beschrijving van pamfletten, prenten, kaarten enz.,
die tot dusver buiten de catalogus waren gebleven of nieuw werden verworven.
Ook in 1964 werden weer vele schriftelijke gegevens en afbeeldingen uit archief
en verzamelingen verwerkt in publicaties van allerlei aard. Het aantal bezoekers
bedroeg 37 (v.j. 17), die 76 (v.j. 101) bezoeken aflegden. Bijzondere aandacht
verdient de sterk toegenomen belangstelling voor bestudering van en publicatie
over onderwerpen uit de geschiedenis van Amersfoort, zowel gedegen onder
zoekingen van vaklieden en amateurs, die kennis van en inzicht in verschillende
vraagstukken van de plaatselijke geschiedenis, in verband met die van de
provincie en het gehele land, uitbreiden en verdiepen, als ook werkstukken van
leerlingen van middelbaar onderwijs, die er in belangrijke mate toe bijdragen de
belangstelling voor de- stadsgeschiedenis op te wekken en te stimuleren. Wat de
eerste 'echte' archivaris van Utrechts tweede stad sedert hij in 1957 zijn eerste
jaarverslag uitbracht in dit opzicht heeft bereikt is zeker een gelukwens waard.
Dat in 1964 mede onder zijn redactie het 3-maandelijks tijdschrift Flehite voor
verleden en heden van Oost-Utrecht tot stand kwam is eveneens zeer verheugend.
Bergen op Zoom. Ter gelegenheid van de 65ste verjaardag en het afscheid van
de gemeentearchivaris C. J. F. Slootmans verscheen een korte biografie van de
hand van D. Grosfeld-van Balen, gevolgd door een 279 nummers tellende lijst
van zijn publicaties. Begin 1966 zal het boek gereed zijn, dat de scheidende
archivaris als geschenk door zijn vrienden wordt aangeboden en dat getiteld is
Bergen op Zoom, een stad als een huis. Dank zij het werk, dat Korneel Slootmans
gedurende 35 jaar heeft verricht, is de oude glorie van de markiezenstad weer
bekend geworden: o.a. de betekenis van zijn jaarmarkten, zijn haven, zijn vesting
en zijn bestuurderen (o.a. Jan metten Lippen). Deels is die oude glorie herleefd
in Carnaval en Maria-Ommegang, waartoe Slootmans' historische publicaties en
zijn activiteiten in wel elf stedelijke verenigingen hebben bijgedragen. Ook voor
het herstel van de weinige, maar wel zeer bijzondere oude bouwwerken van
Bergen op Zoom heeft hij met enthousiasme en taaie volharding gevochten. Dat
Bergen op Zoom in 1935 een moderne, brandvrije archiefbewaarplaats kreeg, was
aan zijn ijver en aan de steun van de Brabantse rijksarchivaris ntr. dr. J. P. W. A.
Smit te danken'. Toen konden de rechterlijke en notariële archieven, die in 1882
naar 's-Hertogenbosch waren overgebracht, weer naar Bergen op Zoom terug
keren.
Groningen. In 1964 werd geregeld verder gewerkt aan het ordenen en be
schrijven der vele ten gemeentearchieve gedeponeerde archieven. Een uitvoerig
onderzoek werd ingesteld naar de eigendom en herkomst van verschillende
verzamelingen, die in de vorige eeuw waren verworven door het toenmalige
provinciale archief, waarin ook de stad participeerde. In zijn volgende verslag
hoopt de archivaris mededelingen te kunnen doen over de resultaten van dit
1 Zie Ned. Archievenblad 19351936, blz. 160166.
[166]
onderzoek. Pogingen om te komen tot een of andere vorm van reproductie van
de oudste getekende kaart uit de topografische verzameling, t.w. van de landen
van Bellingwolde, Blijham en Vriescheloo van 1590, leidden nog niet tot een
bevredigend resultaat. De voogdij van het Heilige Geestgasthuis, die in 1961
het 19de en 20ste eeuwse archief van dit gasthuis in bewaring gaf aan het
gemeentearchief, voegde ter completering het oudere gedeelte toe, dat tot dusver
in bruikleen was gedeponeerd op het rijksarchief. Met de vele 15de en 16de
eeuwse charters levert dit een rijke aanvulling op voor het gemeentearchief. Ook
werd verkregen het archief van de Groningse koopman F. J. F. X. ter Schouw
over de jaren 18521918, dat bij de Ter Schouw-Van Sanenstichting berustte.
Het aantal bezoeken bedroeg 1126 (v.j. 1133), gebracht door 213 (v.j. 200)
personen.
s-HertogenboschHet jaarverslag over 1963, uitgebracht door de waarnemende
archivaris H. J. H. Bossink, begint met een overzicht van hetgeen dr. L. P. L.
Pirenne, die m.i.v. 1 juli tot rijksarchivaris voor de provincie Noord-Brabant
werd benoemd, sedert 1 juli 1948 als assistent van de stadsarchivaris en sinds
I januari 1954 als gemeentearchivaris van 's-Hertogenbosch heeft betekend.
Tijdens zijn beheer werd de administratie gemoderniseerd, werd een knipsel- en
documentatieverzameling aangelegd, werden diverse kleinere archieven geordend
en werden van 2257 schepenakten en circa 300 rentebrieven regesten gemaakt.
In deze werkzaamheden leverde drs. H. B. M. Essink, de tegenwoordige streek
archivaris van het Land van Cuyck, een zeer groot aandeel. Voorts kwam er een
toegang op de Collectie Aanwinsten en op die van het Provinciaal Genootschap
en werd begonnen met de ordening van de Collectie Ackersdijck. Het personeel
en het aantal plaatsen in de studiekamer werden uitgebreid, de restauratieafdeling
kreeg een betere outillage, de bibliotheek en de prentverzameling groeiden. De
bovenverdieping van een oud schakelstation van het gemeentelijk electriciteits-
bedrijf aan de Citadellaan werd ingericht tot hulpdepot voor 400 m' archief. Hier
door kwam in de hoofdbewaarplaats ruimte voor de in 1962 van het rijksarchief
in bruikleen ontvangen Bossche doop-, trouw- en begraafboeken. Gestreefd wordt
naar verkrijgen van het fraaie, uit de 15de eeuw daterende Refugiehuis aan de
Spinhuiswal als onderkomen voor het archief. De gemeentelijke Dienst van
Sociale Zaken, die er tijdelijk is gehuisvest, zal een nieuw pand betrekken en
wellicht kan het stadsarchief in 1966, bij zijn 125-jarig bestaan als gemeentelijke
archiefdienst, het Refugiehuis in gebruik nemen.
Pogingen om Bossche archivalia, die volgens de gemeenteverslagen van 1866
en 1871 in de stad Diest moesten berusten, terug te krijgen, zijn niet geslaagd,
daar de gemeentearchivaris van Diest berichtte, dat ze daar niet aanwezig waren.
's-Hertogenbosch droeg aan Ieperen 2 stukken betreffende de exploitatie van het
garnizoenshospitaal aldaar omstreeks 1730 over en aan Tilburg 4 schepenakten.
In het verslagjaar werd het klapperen van de poorterboeken voortgezet, zodat
nu de periode 14871808 gereed is. Gewerkt werd aan de ordening en beschrij-
[167]
