WETENSCHAPPELIJK AMBTENAAR
Concentratie van polderarchieven in Zuid-Holland
Aan het Bureau van de Rijkscommissie voor Vaderlandse Geschiede
nis, Bleijenburg 7 te 's-Gravenhage vaceert de functie van
Gedacht wordt aan een historicus (dr. of drs.) of een historisch ge
ïnteresseerd jurist.
Salaris, afhankelijk van leeftijd, opleiding en ervaring tot max.
1.377, bruto per maand, exclusief 5,3 huurcompensatie en
vakantietoelage. A.O.W.-premie voor Rijksrekening.
Datum van indiensttreding nader overeen te komen.
Uitvoerige schriftelijke sollicitaties zenden aan het Bureau Perso
neelsvoorziening van de Rijksoverheid, Prins Mauritslaan 1, 's-Gra
venhage, onder vermelding van nr. 5-0605/7513 (in linkerbovenhoek
env. en brief).
Naar aanleiding van het medegedeelde op blz. 49 van deze jaargang van het
N.A.B., betreffende het verlenen van provinciale bijdragen in de kosten van ver
zorging van polderarchieven in Zuid-Holland, is mij door enige collega's om in
lichtingen gevraagd. Het onderwerp is dus blijkbaar belangrijk genoeg om er hier
enige mededelingen over te doen.
Zuid-Holland telt altijd nog meer dan vijfhonderd polders waarvan het secreta
riaat als nevenfunctie vervuld wordt. Volgens het Algemeen Polderreglement
(artikel 69) is de secretaris belast met de bewaring van het archief, waarvoor dan
meestal de vliering van de woning van die secretaris of een zo mogelijk nog
ongunstiger plaats wordt gereserveerd. De wenselijkheid van het inbewaring geven
van die polderarchieven aan instellingen, die over een behoorlijke archiefbewaar
plaats beschikken, ligt voor de hand en is reeds meermalen uitgesproken. Dikwijls
was men op de gemeente aangewezen; aan de bewaring van polderarchieven op
een raadhuis van een kleine gemeente kleven allerlei bezwaren, die meest buiten
het eigenlijke archiefbeheer hun oorsprong hebben. De bewaargeving op het Alge
meen Rijksarchief is weinig aantrekkelijk omdat, door de bijzondere structuur van
het gewest, dat voor de meeste besturen zo ver weg is. Een regionale concentratie
per hoogheemraadschap schijnt wel het meest te passen; het beheer van de stukken
komt bij mensen, die van waterschapszaken verstand hebben. Voor de onderzoeker
wordt alles veel eenvoudiger; hij moet naast een bepaald polderarchief toch ook
haast altijd het archief van het toezichthoudend hoofdwaterschap raadplegen om
min of meer afgeronde gegevens te verwerven.
Reeds in de twintiger jaren van deze eeuw hebben de hoogheemraadschappen
van Schieland en Delfland zich over een aantal polderarchieven ontfermd, een
voorbeeld dat in de dertiger jaren op veel ruimer schaal werd nagevolgd door het
hoogheemraadschap van Rijnland, toen mr. S. J. Fockema Andrea als archivaris
van die instelling fungeerde. Deze heeft ook later als secretaris van Rijnland de
gedachte geopperd, dat de vrijwillig door de hoogheemraadschappen op zich ge
nomen taak, de archieven te beheren van de polderbesturen, die er zich maar al te
vaak zelf niets aangelegen lieten liggen, de steun van het provinciaal bestuur ver
diende.
Toen na de stormvloed van 1953 op de Zuidhollandse eilanden krachtige centrale
dijkbeherende colleges waren ingesteld, die een waterschapskantoor met archief
bewaarplaats inrichtten, kon ook aan een concentratie van de relatief zoveel be
langrijker archieven van de van ouds niet onder een hoger waterschapsbestuur
ressorterende polders op de eilanden worden gedacht. Na soms vrij langdurige be-
[149]
