In memoriam W. S. Unger
Jhr. Ir. P. F. O. R. Sickinghe beëindigde om gezondheidsredenen zijn taak als
directeur van het Koninklijk Huisarchief. Het directeurschap zal voorlopig worden
waargenomen door de grootmeester van het Huis van Hare Majesteit de Koningin
J. J. L. baron van Lynden.
Ook mejuffrouw mr. E. C. M. Prins, chartermeester le klas bij het Algemeen
Rijksarchief, verliet de dienst, wegens huwelijk.
Tot gemeentearchivaris van 's-Hertogenbosch werd benoemd drs. P. Th. J.
Kuyer, gemeentearchivaris van Schiedam, en tot archivaris van Zierikzee de heer
C. Postma, gemeentearchivaris van Vlaardingen.
Opgericht werd het streekarchivariaat in het kwartier van Oosterwijk; tot archi
varis werd benoemd de heer W. A. Fasel te Kampen. Streekarchivaris van Tiel-
Buren-Culemborg werd de heer J. den Hoed.
Chartermeester in vaste dienst, resp. in Gelderland, Zeeland en Overijssel, werden
mr. J. Rinzema, jhr. mr. G. F. Sandberg en mr. E. D. Eyken. De heer J. Meinema
werd adjunct-archivist bij het rijksarchief in Groningen, de heer A. F. Ubels ad
junct-archivist bij het Koninklijk Huisarchief.
Tenslotte werd nog de heer J. G. Linssen benoemd tot Hoofd van het Centraal
Archief bij Willem Smit en Co's Transformatorenfabriek N.V. te Nijmegen.
Koninklijke onderscheidingen verwierven mr. H. Hardenberg, die ridder in de
orde van de Ned. Leeuw werd, de heer F. Hinrichs, die de ridderorde van Oranje
Nassau verkreeg en jhr. ir. P. F. O. R. Sickinghe, die grootofficier werd in de
Huisorde van Oranje.
Aan mr. drs. H. H. E. Wouters, gemeentearchivaris en bibliothecaris van Maas
tricht werd de Culturele prijs van Limburg voor het jaar 1962 uitgereikt.
Het boekje van dr. A. T. Schuitema Meijer, 'De raadhuizen van Groningen', is
door de Commissie voor de collectieve propaganda van het Nederlandse boek uit
gekozen als een van de vijftig best verzorgde boeken van het jaar 1962.
Verschillende collega's herdachten hun zilveren ambtsjubileum: de heer Th. P.
H. Wortel als gemeentearchivaris en directeur van het stedelijk museum te Alk
maar; de heer Goudappel, hoofdarchivist bij het gemeentearchief van Delft, was 25
jaar in gemeentedienst.
Tenslotte zij nog vermeld, dat mr. J. P. W. A. Smit, oud-rijksarchivaris in Noord-
Brabant, op 4 september onder grote belangstelling zijn 80e verjaardag vierde.
Aan allen, voorzover het nog niet geschied is, onze hartelijke gelukwensen, even
als aan diegenen, die in 1963 zijn bevorderd of voor een examen zijn geslaagd.
Na deze personalia nog een ander vreugdevol bericht: op 11 oktober werd te
Middelburg de eerste paal geslagen voor de uitbreiding van het rijksarchief in Zee
land.
In de loop van 1963 zijn drie leden gestorven, terwijl vier hebben bedankt. Acht
leden zijn toegetreden, zodat we op 31 december 218 leden tellen, één meer dan
op 1 januari. Het bestuur heeft de indruk, dat niet meer iedereen die zijn archief
diploma haalt, lid wordt. Het doet daarom een beroep op U propaganda te blijven
voeren voor onze vereniging. Met de wens voor een voorspoedig 1964 besluit ik dit
overzicht.
[8]
Met Willem Sybrand Unger, die op 23 maart 1963 uit het leven scheidde, is een
man heengegaan die zich voor de Nederlandse archiefwereld uitzonderlijk ver
dienstelijk heeft gemaakt. Men heeft hem gekend als gemeente-archivaris van
Middelburg (1918-1944), vervolgens (1944-1954) als rijksarchivaris in Zeeland; na
zijn pensionering in laatstgenoemd jaar bleef hij inspecteur der gemeente- en wa
terschapsarchieven in die provincie. Meer nog kende men hem als de redacteur
van het Nederlands Archievenblad, een functie die hij van 1945 tot 1958 heeft ver
vuld. In die hoedanigheid en ook nog na zijn aftreden als zodanig heeft hij de kro
niek van dit blad verzorgd; daarnaast gaf hij talrijke boekbesprekingen, soms ook
zelfstandige artikelen. De vergaderingen van de Vereniging van Archivarissen in
Nederland woonde hij geregeld bij, en hij liet er zijn stem ook horen. Een kritische
stem was het niet zelden: Unger had een scherp verstand, en hij aarzelde nooit zijn
mening met scherpte naar voren te brengen wanneer daartoe aanleiding was.
Milieu en aanleg hebben Unger tot het archiefwezen voorbestemd. Zijn vader
J. H. W. Unger had zich, hoewel jong gestorven, bekendheid verworven als archiva
ris der gemeente Rotterdam; hij is het geweest, die voor het Rotterdamse gemeen
te-archief het nieuwe gebouw aan de Mathenesserlaan tot stand wist te brengen.
De zoon, in 1889 te Rotterdam geboren, ging in Leiden geschiedenis en staatswe
tenschappen studeren -een combinatie die voor een aanstaand historicus en ar
chivaris ideaal mag heten. Inderdaad is Unger zijn gehele leven zowel historicus
als archivaris geweest; hij wist beide elementen te combineren en daardoor onder
scheidde hij zich. De dissertatie, waarop hij in 1916 te Leiden in de staatsweten
schappen promoveerde, had tot onderwerp: 'De levensmiddelenpolitiek der Hol-
landsche steden in de Middeleeuwen'. Met dit proefschrift vestigde Unger met één
slag zijn reputatie als een beoefenaar der economische geschiedenis, een reputatie
die hij heeft weten te behouden. Het onderwerp was breed en belangrijk, zelfs ook
actueel: de levensmiddelenschaarste tijdens den eersten wereldoorlog had tot ingrij
pende overheidsmaatregelen geleid.
Dat Unger na zijn promotie een functie in het archiefwezen zou aanvaarden stond
van den aanvang af vast. Niet minder dan drie stellingen bij het proefschrift had
den daarop betrekking: stelling X ,die in de gemeentewet de bepaling wenste te
doen opnemen, dat burgemeester en wethouders met de zorg voor het archief der
gemeente zijn belast (dit was reeds in 1904 door de Vereniging van Archivarissen
bepleit in haar jaarvergadering te Zwolle); stelling XI, waarin ter voorkoming van
verdere verwaarlozing der archieven van kleinere gemeenten de oprichting van
zogenaamde kreits-archive werd bepleit (deze wens gaat thans eindelijk in vervul-
[9]
