Noordoost-Friesland (Streekarchivariaat, omvattende de gemeenten Dokkum,
Kollumerland en Nieuw Kruisland, Oostdongeradeel, Schiermonnikoog en West-
dongeradeel). Het eerste verslag van de streekarchivaris loopt van 1 juli 1961 tot
en met 31 december 1962 en begint met van 1950 af de voorgeschiedenis van dit
streekarchivariaat te memoreren. Eerst ging de archivaris eenmaal in de 14
dagen op dinsdag naar Schiermonnikoog, maar in verband met een verandering
in de dienstregeling van de veerboten naar dat eiland werd zijn bezoek verscho
ven naar vrijdag. In de weken, dat hij de bootreis niet maakt, benut de archivaris
de vrijdag voor werkzaamheden van meer algemene aard, zoals bezoek aan het
Rijksarchief te Leeuwarden. Op maandag t/m donderdag bezoekt hij wekelijks
de vier vastelandsgemeenten van zijn ambtsgebied. Voor bijzonderheden over
archiefberging, inventarisatie (alleen Dokkum heeft een verantwoorde gedrukte
inventaris van de oude en nieuwe archieven), inlichtingen enz. worde naar het
verslag zelf verwezen. Collega Keikes vond naast zijn taak in engere zin ge
legenheid tal van artikelen over Frieslands noordoosten te publiceren in de Nieu
we Dockumer Courant, De Dorpsbode van Schiermonnikoog en het Nieuwsblad
van Noordoost Friesland (Kollumer Courant).
Kring Oosterhout (Streekarchivariaat, waarbij aangesloten de gemeenten Alphen
en Riel, Baarle-Nassau, Chaam, Geertruidenberg, Gilze-Rijen, Oosterhout,
Raamsdonk, Terheijden, Teteringen en Waspik). De archiefinventarisatie vond
in alle gemeenten voortgang. In Waspik werden van het Rijksarchief in 's-Herto-
genbosch overgenomen de tot het archief dier gemeente behorende archivalia.
Vernietiging van de daarvoor in aanmerking komende stukken had plaats.
Aan de gemeentebesturen van Alphen en Riel, Baarle-Nassau, Chaam en Waspik
werd het gebruik van een betere papiersoort geadviseerd voor de veelal gesten
cilde exemplaren van raadsnotulen e.. voor zover deze als minuut worden ge
bruikt. In het nieuwe gemeentehuis van Gilze-Rijen werd een moderne, goed
geoutilleerde archiefbewaarplaats in gebruik genomen. In Oosterhout kreeg
de archivaris een nieuwe werkkamer, waarheen ook de bibliotheek van het
streekarchivariaat werd overgebracht. -Ten behoeve van een publicatie werd
een begin gemaakt met een onderzoek naar de economische en sociale situatie in
1862 in die gemeenten van het streekarchivariaat, welke vroeger behoorden tot
de Baronie van Breda. Behalve in Teteringen hield de archivaris zich in alle
gemeenten bezig met de opbouw of uitbreiding van een fotoverzameling. In
Alphen en Riel en in Waspik werd een verordening op de gemeentelijke archief
bewaarplaats vastgesteld. In verband met de invoering van de 5-daagse werk
week verminderde de voor Oosterhout beschikbare werktijd, daar zowel de archi
varis als de assistent daar des zaterdags werkzaam waren, met één dag. Overleg
met Geertruidenberg leidde ertoe, dat de twee grootste deelgenoten in het streek
archivariaat het verlies samen dragen. De kostenverdeling werd per 1 juli aan de
nieuwe situatie aangepast. Velerlei inlichtingen werden verstrekt aan overheid
en particulieren.
Peelland (Streekarchivariaat, omvattende de gemeenten Asten, Bakel en Mil-
heeze, Deurne, Mierlo en Someren). Het jaarverslag 1961 vermeldt de ontvangst
[38]
van de reeds eerder genoemde1 verzameling mikrofilms van de retroacta van de
Burgerlijke Stand uit Peelland, vergezeld van een leesapparaat Dagmar. Tweede
belangrijke aanwinst is een grote collectie naslagwerken en brabantica uit de na
latenschap van de Tilburgse archivaris H. M. Ouwerling, die door de heer L. te
Strake in bruikleen werden gegeven. De archivaris ontwierp teneinde verwarring
te voorkomen drie exlibris, t.w. voor de Bibliotheca Te Strake, voor het streek
archivariaat en voor de streekarchivaris. -In alle gemeenten werden ordening
en beschrijving der archieven voortgezet. De series kwamen nagenoeg gereed,
begonnen werd nu met de archivalia, die in een groot aantal rubrieken dienen te
worden ondergebracht, hetgeen een tijdrovende voorsoortering vergt. Het oud
archief der gemeente Asten werd door de Rijksarchivaris in Noord-Brabant aan
de gemeente overgedragen.
In 1962 werden volgens het bestaande werkplan de ordenings- en beschrijvings
werkzaamheden in de verschillende gemeenten voorgezet. In Deurne werden
daarbij gedeponeerde archieven aangetroffen van een zestal gemeentelijke dien
sten en bedrijven.
Zuid-West Utrecht (Streekarchivariaat, waarbij aangesloten de gemeenten Ben
schop, Harmeien, Hoenkoop, IJsselstein, Lopik, Linschoten, Polsbroek, Snelre-
waard, Vreeswijk en Willeskop). Het verslag over 1962, op de omslag gesierd
met de wapens der 10 aangesloten gemeenten en een plattegrond van zuidweste
lijk Utrecht, begint met een voorwoord van de voorzitter van de streekcommis-
sie, die zijn voldoening uitspreekt over het goed functioneren van de in 1961 in
werking getreden regeling voor dit streekarchivariaat. De archivaris heeft zich
op vaardige wijze vertrouwd gemaakt met de inhoud der gemeentelijke archief
bewaarplaatsen en hij ondervindt van de gemeentebesturen alle medewerking om
de archiefaccomodatie op een beter plan te brengen. De archivaris zelf moet
echter opmerken, dat het nog onmogelijk bleek de gemeenten op vaste dagen in
een cyclus van drie weken te bezoeken, zoals bij zijn indiensttreding was vastge
steld. De oorzaak hiervan ligt vooral in de omstandigheid, dat in een aantal ge
meenten zolders nog steeds dienst doen als archiefbewaarplaats, waar slechts in
zeer bepaalde perioden van het jaar gewerkt kan worden. Wanneer de voorgeno
men plannen tot verbetering ten uitvoer zijn gebracht, zal nog slechts incidenteel
behoefte bestaan om enigszins af te wijken van het indertijd vastgestelde werk-
rooster. De bruikbaarheid van een aantal archieven kon reeds zeer worden
verhoogd door een verbeterde opstelling. Het was voor de archivaris opmerkelijk
te constateren, dat de vroeger geordende archieven tot 1815, waarvan alle
stukken genummerd en met een duidelijke inventaris te raadplegen zijn, in de
loop der jaren met meer gevoel voor orde werden behandeld dan de overige be
scheiden. Met de ordening en de beschrijving van 19e en 20e eeuwse archieven
is inmiddels in iedere gemeente een begin gemaakt. In de meeste gemeenten
kreeg de archivaris tevens bemoeiingen met fotoverzamelingen. Een fotoapparaat
werd t.b.v. het streekarchivariaat aangeschaft. Per gemeente worden verder
1 Ned. Archievenblad 1962, blz. 118.
[39]
