Berichten
Lenderich uit Amsterdam een Lutherse gemeente in de Friese hoofdstad, maar
werd het jaar daarop uit de stad gezet. Het oudste stuk van het kerkarchief da
teert uit die tijd, het is het tielblad van een overigens verloren gegaan rekenboek
van 1669 (inv. nr. 174). Nadat sedert 1672 de vele Duitse militairen van het toe
nemende garnizoen hen, die de Augsburgse confessie beleden, zeer in aantal ver
sterkten, werd hun in 1680 de stichting ener gemeente toegestaan. De van dat
jaar af opgebouwde administratie vertoont weinig differentiatie. De Kerkeraad
is het centrale orgaan, waar alle stukken, ongeacht aan wie gericht, terecht
komen. De diaconie is steeds als een commissie binnen de kerkeraad beschouwd
zonder eigen archief. Hetzelfde geldt voor de kerkelijke fondsen. Het archief
werd in 1963 ter ordening en bewaring aan het Gemeentearchief overgedragen,
waarna de gemeentearchivaris het inventariseerde tot aan de invoering van de
nieuwe kerkorde per 1 januari 1956. Het archief vertoont nog de invloed van
ds. J. F. Freijer, die het in 1824 ordende.
De bewerker van de nu gereed gekomen inventaris kon zich aansluiten bij de
bestaande ordening. Zijn inventaris telt 304 nummers, waarvan 156 tot de gene-
ralia behoren. De nrs. 275-304 omvatten de kleine tot zeer kleine gedeponeerde
archieven van verenigingen en genootschappen, die in een zekere verhouding van
ondergeschiktheid tot de kerkelijke gemeente staan, zoals kerkkoor, naaikrans en
jongensclub. Een naamsregister, verwijzend naar de bladzijden der inleiding en de
nummers der inventaris, besluit het werk. Wij vonden er ds. Pesarovius op blz.
IV, doch zonder verwijzing naar de acta synodalia van nr. 146. Nr. 152, een
boek uitgegeven ten voordele van het nieuwe orgel, ware o.i. beter dan in het
algemene gedeelte geplaatst in de onderafdeling Onroerende goederen bij de be
stekken van het nieuwe orgel, gelijk met de stukken betreffende de inzameling
t.b.v. de gasverlichting der kerk wel gebeurd is. Bij nr. 210, schutblad van een
Lutherbijbel uit 1694, waarop bericht van aankoop wordt vermeld met de namen
der schenkers en het bedrag hunner bijdragen, welke Bijdel zelf in de consistorie
kamer wordt bewaard, zijn wij geneigd ons af te vragen of gestreefd is naar een
weer samenvoegen van deze twee. In nr. 194: Waardelooze Russische, Turksche
en Italiaansche obligaties 1870-1907, achten wij het eerste woord een overbodig
heid. Tenslotte hadden wij in een noot gaarne enige aanduiding en/of verant
woording aangetroffen van de door de samensteller gebruikte spelling.
Deze enkele opmerkingen doen niets af aan onze appreciatie van deze inven
taris van een soort archief, dat ons door eigen werkzaamheid niet onbekend is.
Dat de ordening in hetzelfde jaar van de in bewaringgeving gereed kwam ver
dient zeker extra vermelding en waardering.
J. H. van den Hoek Ostende.
Wij ontvingen
G. K. Hall, Dictionary catalog of the Mariners Museum Library, Newport News,
Virginia, IX din.
Idem, Catalog of Marine Prints and Paintings, III din, ibidem.
[36]
Idem, Catalog of Marine Photographs, V din, ibidem.
Idem, Catalog of Maps, Ships' Papers and Logbooks, ibidem.
M. van Haegendoren, Inventarissen van de Archieven van de heerlijkheden, Dor-
pen en Schepenbanken van Kantons Leuven, Brussel, 1964.
M. R. Thielemans, Inventaires des Archives de l'Administration centrale et supé
rieure de la Belgique et du Conseil du gouvernement, Brussel, 1964.
J. Buntinx, Inventaris van het archief van de Raad van Vlaanderen, Brussel,
1964.
Gemeente- en Waterschapsarchieven
'De Liemers en Doesburg' (Streekarchivariaat, omvattende de gemeenten Anger-
lo, Doesburg, Duiven, Wehl en Zevenaar). Blijkens het verslag over 1961 kwam
in het werkprogramma van de archivaris in zoverre enige verandering, dat hij
met toestemming van de streekarchiefcommissie begon de vele bronnen, welke
op het Rijksarchief in Arnhem liggen, te bewerken. Diverse trouwboeken en
transportregisters komen het eerst voor fichering in aanmerking. In Angerlo
werd een klapper gemaakt op de vernummeringen der huizen in 19e en 20e
eeuw. Ook klapperde de archivaris de huwelijksakten 1811-1832 en constateerde
hij, dat het in het algemeen raadzaam is de burgerlijke stand in dit tijdvak nog
maals te klapperen, daar de schrijfwijze der familienamen allerminst constant is.
Het historisch kadaster in Doesburg vorderde tot ongeveer 1715. Aan de fiche-
ring der doopboeken wordt gewerkt. In het in 1960 overgedragen en in 1961 nog
aangevulde Nutsarchief bleek zich het archief te bevinden van de commissie van
toezicht op het onderwijs uit het begin van de 19e eeuw, die geheel uit Nutsleden
bestond. Een aantal Nijmeegse studenten bezocht dit archiefdepot. Ook in
Duiven werden klappers op huisnummeringen en huwelijken gemaakt, almede
een lijst van gemeentefunctionarissen sedert 1811. Het vernietigen der daarvoor
in aanmerking komende stukken heeft enige ruimte gebracht in de archiefbe
waarplaats. In Wehl is het uitschieten der vernietigbare stukken voltooid.
In Zevenaar verrichtte de archivaris ordeningsarbeid van het archief uit 19e en
20e eeuw. Op verzoek van het Ned. Herv. kerkbestuur zal de archivaris de ko
mende jaren het belangrijke en uitgebreide archief van dit bestuur ordenen.
Enkele archiefbezoekers raadpleegden geen stukken, doch zochten mondelinge
voorlichting. Het overlijden wordt gememoreerd van de heer Corwin, vorser naar
de geschiedenis der Joden en geregeld bezoeker van de archieven in dit streek
archivariaat.
[37]