mede 'has been a source of stength to the record office, which has been able to
develop strictly specialized lines'. Voor de algemene informatiedienst zorgt de
stadsbibliotheek. De archieven waren in diverse bibliotheken bewaard en thans
zeer verspreid; een begin is gemaakt voor een nieuw record office in nieuwe
gebouwen, van alle noodzakelijkheden voorzien. Schr. geeft ten slotte een sum
mier overzicht van de inhoud; ook de moderne archieven hebben de aandacht.
Men hoopt er in de toekomst ook archieven, nu nog in particuliere handen, in
onder te mogen brengen. U.t
Der Archivar 1962 afl. 1/2 brengt de verslagen van de 39e Deutsche Archivtag,
gehouden in Regensburg, en van de daaraan aansluitende Tagung 'Stadtarchive
und Stadtgeschichtsforschung', gehouden te Linz. Hoofdthema op de eerste wa
ren de 'Adelsarchive', en niet zonder reden: in de Donaustad is het Thurn und
Taxis Archiv gevestigd. Prof. dr. Götz Freiherr von Pölnitz, als standesherr-
licher Archivar de vakgroep der Herrschafts-, Familien- und Personarchive ver
tegenwoordigend, sprak over 'Der Deutsche Adel und seine Archive' [de afl.
brengt daarvan een kort referaat], de leider van het archief dr. Max Piendl het
archief voornoemd. Een tentoonstelling 'Deutsche Adelsarchive' vulde het gespro
ken woord aan. Dr. H. Sturm gaf een overzicht van de 'Archive in Regensburg'. Op
de Tagung in Linz, opgeluisterd door een expositie 'Linz in der Geschichte Oes-
terreichs', werden voordrachten gehouden over 'Das Kommunalarchiv in der
Verwaltung' door dr. G. von Roden, over 'Der Stadtarchivar und seine Tatigkeit
aus österreichischer Sicht' door dr. H. Kühnel, en door F. von Herberhold over
'Das Landesamt für Archivpflege'. Bemiihungen um die Pflege nichtstaatlichen
Archivgutes in Westfalen'. Beide eerste in extenso, de laatste 'in Kurzfassung'.
H. Schröter, Das Essener Stadtarchiv, beschrijft de nieuwe huisvesting van
het stedelijk archief: gegroeid uit het raadhuis, werd het v.m. 'Rabbinerhaus, ein
massiver vierstöckiger Sandsteinbau im Stadtzentrum in 300 Meter Entfernung
vorn Rathaus gelegen', daarvoor onlangs bestemd en ingericht. Ook hier mag
door de gemeentelijke diensten niets vernietigd worden zonder toestemming van
de archivaris. Het ruimtevraagstuk is nu na een Odyssee van 150 jaar opgelost,
'die ausseren Schwierigkeiten sind behoben'. Maar: 'Der materialistische Zeit
geist und das in der Vergangenheit sehr strapazierte Geschichtsbewustsein stellen
den Archivar, der die geistige Verbindung zur Gegenwart sucht, vor eine Auf-
gabe, die gröszer ist als die Raumfrage'. Erich Kittel behandelt n.a.v. het
ontwerp van de landsregering van Noord-Rijn-Westfalen van een wet betreffende
de organisatie van het landsbestuur, 'Die Stellung der Archive in der Verwal-
tungsorganisation'; W. Kohte 'Die Sicherungsverfilmung von Schriftgut als ar-
chivarische Aufgabe'. In de loop van 1961 is daarmede in de meeste Bundeslan-
der een begin gemaakt. Dit artikel is in kort bestek moeilijk referabel, maar
worde onder de aandacht van belanghebbenden gebracht. Meer van Duits be
lang is de bijdrage van Walter Vogel: Erschliessung moderner Quellen durch
Edition und Darstellung. Zu den letzten Publikationen der Kommission für
Geschichte des Parlementarismus und der politischen Parteien und ihrem histo-
rischen Ertrag. Daarbij sluit aan het artikel van Hans Booms, Bemerkungen
zu einer fragwürdigen Quellenedition. Die Veröffentlichung der 'Kaltenbrunner-
Berichte' vom 'Archiv Peter'. in de rubriek 'Archivberichte und Tagungen'
een mededeling over de 'Erweiterungsbau des Niedersachsischen Staatsarchivs
in Oldenburg', blijkens de afbeelding 12 verdiepingen hoog; verslag van de Table
ronde in Warschau 1961; berichten over archiefzaken in Duitsland, Oostenrijk,
Polen en Tsechoslowakije, t.a.v. de buitenlandse meest ontleend aan de ook in
ons blad gerefereerde literatuur. De bibliografie betreffende het archiefwezen
voor de jaren 1959 en 1960 wordt voortgezet met Duitsland (in de ruimste zin,
n.l. inclusief de Sowjetischen Besatzungszone, en de deutsche Ostgebieten unter
fremder Verwaltung!).
Afl. 3 opent met een voordracht, gehouden op de duitse archiefdag van sep
tember 1962 in Mannheim: Aus der Geschichte Mannheims und Semer Archive
door dr. G. Jacob. Van specifiek duits belang is het artikel van W. Müller: Ein
Diskussionsbeitrag zum Thema 'Archivinspektoren und Diplomarchivare'. In
afl. 4 komt N. Runge hierop terug. A. Cohausz, Der Heilige Stuhl und die
kirchliche Archivpflege in der Neuzeit publiceert en commentarieert het statuut
der pauselijke commissie voor de kerkelijke archieven in Italië van 29 febr. 1960
en de aanwijzingen voor de ordensoversten in Italië over het beheer der archie
ven van 5 dec. 1960. Dr. Ilse Barleben behandelt 'Das Werksarchiv Henkel',
dat van 1910 dateert en bij het 50-jarig jubileum der Henkel-Werke in 1926
werd uitgebreid met een afdeling museum, waar een deel in vitrines ter bezichti
ging werd gesteld. Het archief is ingedeeld naar een ordeningsplan, dat op de
huidige opbouw der onderneming is gebaseerd en omvat 'bis jetzt' 16 naar het
alfabet aangeduide hoofdgroepen, opgebouwd naar de decimale code. Voor bij
zonderheden mogen wij belangstellenden naar het artikel verwijzen. In de ver
gadering van 21 september 1961 heeft onze Duitse zustervereniging de vakgroep
van Archivare an Parlementsarchiven opgericht. Kurt Schumann, 'Parlementsar-
chive', wijdt hieraan een beschouwing, die onze aandacht verdient. Karin
Beskow Tainsh, leidster van de Zweedse radio-omroep, geeft een uitvoerig over
zicht der 'Lautarchive' in Noord-, West- en Midden-Europa, waarvoor wij be
langstellenden naar de afl. moeten verwijzen; Nederland noch België komen er
aan te pas. Belangwekkende mededelingen onder de titel: Verwendung neuar-
tiger Hilfsmittel zum Transport von Archivalien, n.a.v. de verhuizing van het
Bondsarchief naar zijn nieuwe depot in 1961, geven H. Boberach en B. Meyer.
Ook hun mededelingen verdienen de aandacht der belanghebbenden. Dit geldt
ook voor het artikel van D. Höroldt, Das Aktenschweissen. Bericht über ein
neues Abheftverfahren. Het betreft de aaneenhechting van de bladen van een
Aktenstück niet door draden, paperclips of nietjes of kleefstof doch door 'Kunst
stof-folie'. Het 'Aktenschweizgerat' is een uitvinding van ir. H. Fiihr uit 1961.
In de rubriek 'Berichten' vinden wij, met een afbeelding, een korte beschrijving
van de nieuwe aanbouw aan het stadsarchief te Bamberg. Het van 1905 dateren
de gebouw was opgetrokken in 'representative Neubarock'; de aanbouw, 29 x
[32]
[33]
