263
BERICHTEN
262
aanwinst, welke er ook weer toe meewerkt dat de archivalia aldaar steeds
toegankelijker worden voor het onderzoekend publiek.
R. A. D. RENTING
A. Jamees, Inventaris van het archief van de Raad van Beroerten (Algemeen
Rijksarchief), Brussel 1958, 37 blz. in-8°.
Ons onderwijs heeft er. voor gezorgd dat wij een inventaris, voorzien van
de bovenstaande titel, met schrik en beven ter 'hand nemen. De Raad van Be
roerten in de Nederlanden dateert van september 1567. Precies negen jaar latei
nam zijn taak, hen te berechten ,,die tegen God en de koning zwaar misdaan
hebben een einde. Van het archief zijn slechts 60 banden en 30 omslagen
overgebleven. Belangrijk zijn de stukken betrekking hebbende op verbeurd
verklaarde goederen, onder meer op het bezit aan meubilair, schilderijen en
boeken van enkele edelen en vooraanstaanden. De stukken, voorzover niet van
algemene aard, staan gerangschikt naar landen, steden, dorpen (men vindt er
bijvoorbeeld Bruinisse, Voorschoten, Wilp) en edelen (vooral Egmond).
A. C. F. KOCH
C. Wyffels, Inventaris van de oorkonden der graven van Vlaanderen;
chronologisch gerangschikt supplement (Rijksarchief te Gent), z. pl., z. j.,
283 blz. in-8°.
Het is lastig een overzicht te krijgen van het archief van de grafelijkheid
van Vlaanderen. Het belangrijkste deel ligt te Rijsel, maar omvangrijk ook is
het gedeelte dat bewaard wordt in het Rijksarchief te Gent. Ook het Algemeen
Rijksarchief te Brussel bezit een stuk archief van de graven van Vlaanderen.
Weinig bekend is het deel dat op last van Colbert uit Rijsel naar Parijs is
overgebracht en dat ten slotte in de Bibliothèque Nationale is terechtgekomen.
Daarmee is de opsomming nog niet volledig. Strubbe heeft vóór de oorlog
enkele oorkonden uit het Vlaamse grafelijk archief teruggevonden in het archief
van de Sint-Donatiaanskerk te Brugge; na de oorlog ontdekte hij in de Brugse
stadsbibliotheek nog een fragment van een grafelijke rekening uit 1140. Een
ander fragment werd onlangs te Metz gevonden.
Dat tot nu toe niemand in ernst heeft gedacht aan een algemene inventaris
van dit uiterst belangrijke archief, blijkt wel uit de inventarissen en regesten-
lijsten van delen van dit archief, welke voor en na verschijnen. Jules de Saint-
Genois heeft in de jaren 1843-1846 een „inventaire analytique", een regesten-
lijst, gegeven van de meest representatieve oorkonden uit het te Gent bewaarde
deel. Victor Gaillard gaf in 1854-1855 een lijst van een groot aantal nog niet
beschreven oorkonden en andere bescheiden. Nu, een eeuw later, verschijnt
dan van de hand van dr. Wyffels een laatste „inventaris" van het Gentse bezit,
in werkelijkheid een chronologisch gerangschikte beschrijving van 996 oor
konden en andere documenten die buiten het „fonds de Sant-Genois" en het
„fonds Gaillard" waren blijven staan. Het oudste document dateert van 1228,
het jongste van 1559.
De taak van dr. Wyffels is verre van licht geweest. Hij heeft juist die oor
konden en andere documenten beschreven welke zijn voorgangers, en hier
denk ik vooral aan Gaillard, gemakshalve hadden overgeslagen, omdat de be
schrijving er van stuit op moeilijkheden van allerlei aard. Veel documenten
zijn niet gedateerd, vele ook beschadigd of uit het verband geraakt.
Ik ben er van overtuigd, dat ook voor dr. Wyffels, bekend om de zorgvuldig
heid waarmee hij zijn publicaties voorbereidt, de beschrijving van slechts een
deel van een deel van een archief onbevredigend is. Maar het is even zeker
dat hij, reeds enige tijd belast met de omvangrijke taak van inspecteur der
archieven in het Vlaamse deel van België, heeft beseft, dat de onderzoekers
veel meer gediend zijn met de lijst die nu voor hen ligt, dan met het uitzicht
op een inventaris die wellicht ook weer een eeuw op zich zou laten wachten.
A. C. F. KOCH
W ij ontvingen:
Dr. S. Hart, The prehistory of the New Netherland Company. Amsterdam 1959.
Dr. W. Jappe Alberts, De cameraarsrekeningen van Deventer betreffende het jaar
1447. Fontes minores medii aevi IV. Groningen 1959.
Bescherming van archiefruimten en dokumenten, samengesteld door een commissie
uit de Studiegroep voor Beheersdocumentatie. 's-Gravenhage (1959).
De volgende publikaties van het Belgische archiefwezen:
R. Boumans, Inventaire des papiers de H. J. W. Frère Orban en Inventaire des
papiers de Charles Rogier, beide Brussel 1958, resp. 88 en 56 blz. in-8°. Deze bescheiden
maken sinds 1920 en 1927 in het Algemeen Rijksarchief te Brussel deel uit van de
belangrijke collectie nagelaten papieren van Belgische staatslieden. Rogier (1800-1885)
en Frère Orban (1812-1896) zijn in het midden van de vorige eeuw een tijdlang samen
liberaal minister geweest en na elkaar kabinetsformateur.
M. R. Thielemans, Inventaire des Archives de la Familie d'Olmen de Poederlè. Brussel
1959. 148 blz. Deze archieven, berustende in het Rijksarchief te Bergen, bevatten
ook gegevens over Nederlandse of bij ons bekende families, zoals Snoy, de Brimeu,
Tuyl van Serooskerke, Hoytema of Holpherda, van Scherpenzeele, Dnoia, terwijl bij de
actes relatifs aux biens, Pays-Bas, de namen Het Bildt, Kadzand, Schoondijk en Linden
worden vermeld.
De volgende inventarissen van Nederlandse archieven zijn
verschenen:
H. Brouwer, Supplement-beschrijving van de doop-, trouw- en begraafboeken, re
gisters van overledenen, en bescheiden behorende tot de gaardersarchieven in Zuid-
Holland daterende van vóór de invoering van de Burgerlijke Stand. s-Gravenhage 1959.
De omvang van dit Supplement, 136 bladzijden, toont aan, hoe belangrijk de aanwinsten
zijn die sinds de verschijning van de „Beschrijving" zelf, in 1929, zijn verkregen. In de
titel zijn nu ook de gaardersarchieven genoemd, waarvan de overbrenging in 1929, na
de verschning in druk van de „Beschrijving", werd geregeld.
Dr. I. H. van Eeghen, Inventaris van het familie-archief Brants. Amsterdam 1959.
W. A. A. Roukens, Het archief van de Stormpolder, 1959 (gest.).
P. M. Verhoofstad, Inventaris der archieven van kerken, kloosters en staties berustend
in het archiefdepót van het Bisdom Haarlem. 1959.
Algemene inventaris van het archief van de Koninklijke Landmacht, 1918-1940.
1959 (gest,).
ALGEMEEN
Bureau der Rijkscommissie voor Vadert. Geschiedenis. De heer A. Th. van
Deursen is m.i.v. I januari 1960 benoemd tot wetenschappelijk ambtenaar in
vaste dienst (thans tijdelijk).
RIJKSARCHIEVEN
Algemeen Rijksarchief. De heer W. Visser (II) is m.i.v. 1 januari 1960 be
noemd tot adjunct-archivist in vaste dienst.
Rijksarchief in Groningen. De heer A. Pathuis (II) is m.i.v. 1 januari 1959
bevorderd tot hoofdarchivist A.
