BERICHTEN
96
D. van Pelt, Groei en ontwikkeling van de gemeentesecretarie (van Am
sterdam) sinds 1851 (Voorstudie I), uitgave van het Bureau voor organisatie
en efficiency, maart/april 1958.
Schematisch overzicht, samengesteld aan de hand van een uitvoerig verslag
van de gemeentearchivaris. De gemeentesecretarie is van 6 afdelingen in 1851
uitgegroeid tot 23 afdelingen thans. Van belang is o.a. de constatering, dat
diverse afdelingen in de loop der jaren taken opgedragen kregen, die tot de
wezenlijke functie van de afdeling in geen enkel verband stonden.
Verschenen zijn de volgende archiefinventarissen:
J. E.J. Geselschap, Oud-archief der gemeente 's-Gravenhage. Inventaris van
de archieven van de ambachtsgilden, de bussen, het college van stadsdoctoren
en de confrérie Pictura (gestencild 1958).
W. J. Formsma, De oude archieven der gemeente Hasselt. Assen 1959.
RIJKSARCHIEVEN
Algemeen Rijksarchief. De heer A. J. Gruwel is m.i.v. 1 jan. 1959 benoemd
tot schrijver A. De heer W. Visser is m.i.v. 1 dec. 1958 tewerkgesteld als
sc rijver A De heer J. J. Bink is, te rekenen van 1 jan. 1958 af, bevorderd
tot hoofdschrijver. De heer J. C. van Ossane is m.i.v. 1 jan. 1959 bevorderd
tot schrijver A. De adj.-archivist in tijdelijke dienst, de heer A. J. H. Ro-
zemond, is m.i.v. 1 febr. 1959 in vaste dienst benoemd. De arbeidsovereen
komst met mej. J. A. C. M. Wittenaar, archivist, is m.i.v. 1 april 1959 beëindigd.
Rijksarchief in Drente. D'e heer P. de Jong is m.i.v. 1 jan. 1959 benoemd
tot administratief ambtenaar C 3e klasse in vaste dienst.
GEMEENTE- EN WATERSCHAPSARCHIEVEN
Het verslag van de inspecteur der gemeente- en waterschapsarchieven in de
provincie Utrecht over 1957 vermeldt enkele plannen voor archiefbewaar
plaatsen die door bouwstop en bestedingsbeperking slechts ten dele tot uit
voering konden worden gebracht. Het plan van provinciewege aan de ge
meentebesturen hulp te bieden bij de inventarisatie kwam niet tot uitvoerinq;
de inspecteur wijst op de andere mogelijkheid, nl. de oprichting van streek-
archivanaten, waartoe voor deze provincie de gemeente Lopik het initiatief
eeft genomen. Het archief der v.m. gemeente Tienhoven is naar de kluis
a auLSSCni. over9etiracht; dc archieven der opgeheven gemeenten Westbroek
en Achttienhoven zijn in de kluis te Westbroek gebleven, waarheen ook een
deel van het archief van het waterschap Maartensdijk is overgebracht. Te
voren berustte dit in de kluis in het gemeentehuis van Maartensdijk, waarin
nu ruimte vrij kwam voor bewaring van de registers B. S. en bevolking van
beide opgeheven gemeenten. - Onder het gemeentehuis te Montfoort werd
een nieuwe doelmatige kluis gebouwd, waar ook het archief van Willeskop,
97
sinds 1885 in het rijksarchief depot bewaard, zal worden opgenomen. Aan
dacht verdient de herhaalde opmerking van de inspecteur dat in verschillende
en met name in de kleinere gemeenten te weinig aandacht wordt gegeven aan
de vernietiging der daarvoor in aanmerking komende archiefstukken. Naar
het rijksarchief in Utrecht zijn, als aanvulling van het aldaar reeds bewaarde,
nog onder de resp. secretarissen berustende archieven van een aantal water
schappen overgebracht.
Amersfoort. De eerste „echte" archivaris van Utrecht's tweede stad geeft
in zijn eerste verslag (1957) blijk zijn taak uitnemend te hebben aangepakt.
De toestand en inrichting der archiefbewaarplaats bevond hij onbevredigend;
de enige oplossing is de bouw van een nieuw stadhuis, maar de voorgeschreven
bezuiniging heeft deze verwachting illusoor gemaakt, zodat overwogen zal
moeten worden in hoever tijdelijke of definitieve maatregelen verbetering kun
nen brengen. De materiële toestand bleek t.a.v. het oud-archief beter dan
van het archief van na 1813; de berging der charters, nl. in omslagen, opge
stapeld in dozen, is echter niet ideaal te noemen.1) Ook die van de weliswaar
niet grote, doch zeer waardevolle verzameling oude kaarten liet te wenseri
over; daarin is voorlopig verbetering gebracht. De inventarisatie is met
kracht ter hand genomen. De in 1903 in druk verschenen inventaris is weten
schappelijk en administratief bezien waardeloos, doch zolang geen nieuwe or
dening en beschrijving is voltooid is hij volstrekt onmisbaar. Ter inleiding van
de nieuwe inventarisatie werd een kaartsysteem samengesteld ten behoeve van
onderzoekers, waaraan is toegevoegd een bibliografie over de Amersfoortse
geschiedenis. De beschrijving van de serie der resolutieboeken (1436-1813)
werd voltooid; de indicering echter de archivaris heeft geen assistentie
zal enige tijd moeten wachten. Ook van bemoeiing met het zgn. nieuw-archief
(na 1813) kan voorlopig evenmin sprake zijn. Dit laatste staat (nog) nominal
onder beheer van het Bureau Registratuur; bij de uitvoering van het registratuur
stelsel van de V.N.G. in 1920 heeft men zelfs opdracht gegeven het archief
1813-1920 om te werken naar dit beginsel. Gelukkig schijnt hiervan niets te zijn
gekomen. Voor een betere grensbepaling wordt nu de invoering van de nieuwe
archiefwet afgewacht.
Arnhem. Het beknopte verslag over 1956 en 1957 biedt weinig vermeldens
waards, of het moest de, mislukte, poging tot inbraak zijn in maart 1957, waar
van een politiefoto een beeld geeft. Een overzicht van de in de archiefbe
waarplaats geplaatste archieven en de stand hunner inventarisatie is aan het
verslag toegevoegd.
Breda. Het verslag over 1957 bepleit de dringende noodzaak van ver
groting van de leeszaal en inrichting van aparte bureauruimte voor het perso
neel, waarvoor plannen zijn ingediend. -De werkzaamheden betroffen vrnl.
een uitgebreide indiceringsarbeid: doopboeken Herv. gem. 1637-1674, begraaf-
rechten in rekeningen Grote Kerk 1584-1695, vestbrieven en vestboeken,
toponymen in cijnsboeken van Ginneken, Teteringen en Prinsenhage (1725);
dit laatste bleek van belang voor de straatnaamgeving in Groot-Breda. Ge
ïnventariseerd werd de collectie-mr. Storm, die niet minder dan 46 nog niet
1) Collega Hovy trooste zich: zo1 iets komt zelfs bij rijksarchieven voor. De
voortreffelijke bewaring der charters in het gemeentearchief van Nijmegen zij allen
ten voorbeeld gesteld (ref.).
