42
43
gehuldigd door en namens alle anderen, die met hem als leider van het Neder
landse archiefwezen in de afgelopen acht jaar of in andere functie meer of
minder veelvuldig in aanraking zijn gekomen. Een Comité, waarvan dr L.
Brummel voorzitter en mr H. Hardenberg secretaris was, en welks werk door
tal van prominenten werd aanbevolen, richtte zich tot die allen met het ver
zoek bij te willen dragen in de kosten van een hem aan te bieden geschilderd
portret. De 31e Oct. verzamelde zich in de namiddag in de feestelijk versierde
leeszaal van het Algemeen Rijksarchief een uitgelezen gezelschap, te midden
waarvan mr Hardenberg bij ontstentenis van dr Brummel wegens verblijf buiten
's lands jhr Graswinckel verwelkomde.
Daarna bracht mr F. P. Th. Rohling, hoofd der afd. O.K.N. van het departe
ment, namens de minister van O., K. en W. in een geestige en van grote
waardering getuigende toespraak dank voor het vele, dat de aftredende, wien
hij de titel: algemeen oud-rijksarchivaris zou willen verlenen, nationaal en
internationaal voor het Nederlandse archiefwezen heeft gedaan. Mr Harden
berg gaf daarop een terugblik op G.'s archivistieke loopbaan van Zwolle via
Arnhem naar Den Haag en daar tot de hoogste archieffunctie, de door hem
vervaardigde inventarissen, de redactie van het werk De Rijksarchieven in
Nederland, zijn arbeid voor de recuperatie, de gehouden tentoonstellingen ter
bekendmaking der archieven, de perfectionering van de technische dienst, het
terugbrengen der Gelderse charters, het uiteindelijk slagen van de ruil van
archiefstukken met België. Hij memoreerde verder zijn 30-jarig lidmaatschap
van het bestuur van de Oudheidkundige Bond, zijn arbeid aan 3 delen Reper
torium tijdschriftartikelen, zijn internationale-congreswerkzaamheid, bekroond
door het hem opgedragen voorzitterschap van het derde internationale archief
congres. De oorzaak van zijn succes zag mr. H., naast Graswinckels gaven
van hoofd en hart, in zijn stelregel ook de gewone voorkomende werkzaam
heden uiterst goed te doen. Namens het Comité, dat op zijn uitnodiging ver
blijdende weerklank had gevonden, bood hij den scheidenden Rijksarchivaris
daarna het door Bob Bruyn geschilderde wel gelijkende en aantrekkelijke
portret aan, dat hierbij wordt gereproduceerd, alsmede een „enveloppe met
inhoud", te bestemmen naar zijn inzicht.
Het woord was daarop aan jhr Graswinckel, die zeide dat de weemoed om
deze dag was vervaagd door het hem bereide feest. Hij dankte mr Rohling
voor diens waarderende woorden en de ontvangen steun, en bracht ook aan
de ambtenaren dank. Mr Hardenberg had overdreven; hij had geluk gehad,
om zo te zeggen: stom geluk, getuige liet toeval dat hij in 1944 juist voor de
beslissende gebeurtenissen in het Zuiden was waar hij na de bevrijding van
dat deel des lands de teruggekeerde Nederlandse regering behulpzaam kon
zijn, en later in aanraking kwam met Amerikaanse archivisten, van wie hij
veel kon opsteken over moderne archieven. Tenslotte richtte hij tot zijn op
volger een persoonlijk woord en bood hij hem het „teken zijner waardigheid",
de van 1902 daterende zilveren sleutel van het Algemeen Rijksarchief aan.
Daarna namen de talrijke aanwezigen met een handdruk van jhr Graswinckel
als Algemeen Rijksarchivaris afscheid.
Des avonds boden een aantal rijksarchivarissen en leden van het Huldi
gingscomité aan de scheidende een maaltijd aan in De Witte Brug.
Bij K. B. van 3 October 1953 no. 8 is jhr dr D. P. M. Graswinckel m.i.v.
1 Nov. 1953 benoemd tot honorair adviseur bij de Rijksarchiefdienst.
Ruil van archiefstukken met België. De onderhandelingen tussen de Belgi
sche en Nederlandse archiefdiensten, die, zoals men weet, tot Gachard en
Bakhuizen van den Brink teruggaan, zijn einde van het vorig jaar met succes
bekroond. De Algemene Rijksarchivaris in België, de heer C. Tihon, en de
Nederlandse Algemene Rijksarchivaris, de heer Graswinckel, hebben toen
een overeenkomst gesloten; de overbrenging heeft dit jaar op 25 en 26 Augus
tus plaats gevonden.
Verrijkt werden vooral de rijksarchieven in Limburg, Noord-Brabant, Zee
land en Gelderland, alsmede het Algemeen Rijksarchief. De rijksarchieven in
Utrecht, Noord-Holland en Groningen ontvingen ook nog, zij het kleinere
hoeveelheden, archivalia. Ter gelegener tijd hopen wij hierop nader terug te
komen.
Rijksbegroting voor 1954. Voor de afd. Archiefwezen is uitgetrokken
f 798838 (v.j. f 772145), waarvan f 73519 (v.j. f 72728) voor de Rijkscom
missie voor Vaderlandse Geschiedenis.
De Memorie van Toelichting brengt de volgende bijzonderheden:
Art. 369. Voorgesteld wordt de personeelsbezetting uit te breiden met
een administratief ambtenaar C 2de klasse om te voorzien in het tekort aan
administratief personeel bij het Rijksarchief in Overijsel. Voor noodzakelijke
herstellingen van aan de Rijksarchiefdienst overgedragen archieven is gerekend
op de tewerkstelling gedurende negen maanden van een viertal binders C.
Art. 370. Met het oog op de in de toelichting op het vorige artikel ge
noemde herstelling wordt voorgesteld f 2250 meer uit te trekken voor bindwerk.
Art. 372. Gelden zijn o.a. uitgetrokken voor ladenkasten voor opberging
van kaarten, vervaardigd door werkloze hoofdarbeiders bij verschillende Rijks
archieven, en een droogmachine en een vergrotingskoker voor de reproductie
afdeling van het Algemeen Rijksarchief.
Art. 374. Om het aan het Centraal Bureau voor Genealogie mogelijk te
maken de kosten te bestrijden, die verbonden zijn aan zijn zich steeds uit
breidende werkzaamheden, zal het nodig zijn het subsidie van deze Stichting
met f 6000 te verhogen.
Art. 562. Voor de aansluiting van de centrale verwarmingsinstallatie van
het Rijksarchief te Middelburg op de centrale van het Abdijcomplex is f 50000
en voor een verbouwing van het Rijksarchief te 's-Hertogenbosch is f 35000
uitgetrokken.1
Art. 377. (Rijkscommissie Vad. Gesch.). Voor fotobehoeften is f 750 meer
uitgetrokken voor het maken van microfilms van documenten, die zich in het
buitenland bevinden.
Aan ontvangsten wordt geraamd f 16200, nl. rijksarchieven f 12000, ar
chieven van gemeenten, waterschappen enz. f 3000, Bureau Rijkscommissie
Vad. Geschiedenis f 1200.
Het Voorlopig Verslag der Tweede Kamer heeft hierop niet gereageerd.
P De aansluiting te Middelburg gaat wegens verandering in de plannen niet
door; de verbouwing te 's-Hertogenbosch betreft het brandvrij maken van het
depot door enige openingen in een oude scheidingsmuur te dichten en een vloer
van steengaas in het midden aan te brengen. (N. v. d. R.).
