het archief van het begijnhof
70
te AMSTERDAM
op het Begijnhof bewaïd^ Begi^"/n-lso^s" t^A °f 9edeeIteli»k
in «n ,hand"°9 rh' b
waar°ver de Archiefwet
wijls in de verdrukkina Fr h t W1) steeds weer ervaren, dik-
dan weer worden zij de nrnn "Vf"® een üïdeIijke belangstelling voor
niet meer to«S^i2nLTt,W^ke,,,l0ï 0nder20ekers ^Irijwe
te Amsterdam dat op het Jnd der neï Tj"* V£m het *8<M»f
orde Was gebracht; bezoekers werd T" j eeuw door A- I- Flament in
waar er geen eigenlijke archfvaris tas waT het Tk "- °ntVangen' ™ar
soms zelfs ondoenlijk de gewenste stukken if J1 mCt gemakkeIiik en
ook zeer verheugend dat enZ f, m handen te kl%^- Het was dan
bet Begijnhof, aan pastoor P. M^VeAoofstld'liddeHBurg' rector van
dit archief te ordenen en tevens een tl - stad' hd onzer Vereniging, opdroeg
Verhoofdstad heeft dT tavSarLa^h" V?? Y
bericht te schrijven voor ons biad om h I ÏV j'9 mij ver::ocht een
oe» da. het a'rchief IT9*
raadplegen. 9 n auo~13 en van 14-16.30 is te
voor o.a. nog htrdÏrde^rcgesTen^moete 231 V°°r Ü1Vcntaris' waar-
schijnen meen ik goed te doen, hier een Lrt°Ó in druk zal ver
schillende archieven die on het R„„- u c u verzickt te geven van de ver
zijn ontleend aan de geschreven invent" eJUSÉen' De gegevens daarvoor
de archivaris. 9eschreven inventaris en de aanvullende inlichtingen van
Kerk van de H.H. Joannes e^Ursu a 3^3 ^4je (381~562)'
(865—903), Oude of Sint Nicolaaskerk (904 9l'n Iv- Catharina
wekerk (912-1200) en de Heilige Stede (1201-122^7" W, W
een Appendix llzul l^zo). Tenslotte volqt noa
schillende archileninde hoTdeTSZ is, waar de ver
gehouden. l0°P def Ü,den niet altil'd even goed uiteen zijn
geen nadere verklaring. Het is echter ooed 9en,WOrdt verhuurd - behoeft
de 14de eeuw teruggaat 9 te WljZen' dat dit archief tot
dat thans nog 32 bewoOT^teL^el^heeft^1 °P ;?gekmders9racht 105—141,
contact met het Begijnhof gestaan. In IdQ^k i ,Zeventiende eeuw in eng
van de stichter, Anna de Maoistris di laatste nakomeling
dat na haar dood het bestuur van W ZTTT^i T" het Begijnhof was,
door twee meesteressen van het Begijnhof 0S 0 zou worden gevoerd
Sedert dien bleven het Beqijnhof en hei P Ta j W1'zen door de Pastoor,
en later werd het bestuur van het Be i, Andrleshofje nauw verbonden
De kerk of kanel het Begijnhof tevens bestuur van dit hofje
en andere ^oonst^lT^otT^t
71
kerk gesloten en in 1607 aan de Engels Gereformeerden toegewezen. De
begijnen richtten toen in één van de huizen van het Hof een kapel in. In het
midden der zeventiende eeuw werden hiertoe twee huizen vertimmerd en
niet zo heel veel later werd deze kerk ook als statie in gebruik genomen.
Van pastoor Van der Mije (laatste kwart der zeventiende eeuw) is bekend,
dat hij, zij het dan ook maar zelden, doopte en huwelijken inzegende. Deze
herderlijke taak van de pastoors van het Begijnhof is betrekkelijk bescheiden
gebleven en bij de invoering van de parochiale indeling in de negentiende
eeuw is de Begijnhofkerk geen parochiekerk geworden. Toen echter de Sint
Catharinakerk op het Singel in 1933 werd opgeheven, is deze parochie over
genomen door de pastoor van het Begijnhof, die zoals bekend tevens de deken
van Amsterdam is.
De archieven van de Begijnhofkerk zijn in twee delen gesplitst. Het oudste
gedeelte, uit de tijd dat de kerk nog als een interne kapel van het Hof werd
beschouwd, dus tot het optreden van pastoor Van der Mije, is bij het archief
van het Hof ondergebracht. Van de tijd af dat de kerk een statie vormde,
is een aparte afdeling aan haar gewijd.
Van het archief van de Sint Catharinakerk is jammer genoeg alleen het
jongste gedeelte, dat wil zeggen het archief van de twintigste eeuw en een
groot deel van het archief der negentiende eeuw, naar het Begijnhof over
gebracht, waar het in verband met de voortzetting der parochiale werkzaam
heden onmisbaar was. Het oudste gedeelte berust in het archief van het Bis
dom Haarlem. Daar er geen bepaald tijdstip was, geschikt voor een scheiding,
is de verdeling vrij willekeurig geschied en niet met enkele woorden aan te
duiden.
Berusten deze archieven dus alle vier in hun eigen historische omgeving,
dit 'is niet het geval met de drie volgende archieven. Dit zijn de zogenaamde
...gevluchte" archieven uit het middeleeuws Amsterdam, die bij de invoering
van de Reformatie in Amsterdam door hun beheerders hier in veiligheid zijn
gebracht en dank zij het voortbestaan van het Hof hier steeds zijn blijven
berusten.
Het archief van de memoriemeesters van de Oude of Sint Nicolaaskerk
is slechts door enkele nummers vertegenwoordigd het grootste gedeelte
wordt bewaard bij de Nederduits Hervormde Gemeente maar onder deze
nummers bevindt zich een uitzonderlijk belangrijk register: het cartularium
van de memoriemeesters uit de vijftiende en zestiende eeuw.
De Nieuwe of O. L. Vrouwekerk, waarvan bij de Hervormde Gemeente
slechts povere resten aanwezig zijn, is hier vertegenwoordigd door enkele
charters uit het archief der kerkmeesters en door honderden charters uit het
archief der memoriemeesters.
Tenslotte zijn er nog enkele stukken, die afkomstig zijn uit de archieven
van de Kapel ter Heiliger Stede, waarvan een ander gedeelte via het Burger
weeshuis, dat na de Alteratie de bezittingen van deze bedeplaats toegewezen
kreeg, op het Gemeente-archief is terecht gekomen.
De omvangrijke bibliotheek, die indertijd door Flament was gecatalogiseerd
en waarvan een gedrukte catalogus bestaat, had in de loop der jaren hetzelfde
lot ondergaan als de archieven. Veel was onvindbaar! Pastoor Verhoofstad
heeft ook deze weer geheel in orde gebracht. In hoofdzaak samengesteld uit
