150
151
Gilze en Rijen. De ordening en beschrijving van het archief is opgedragen
aan den heer C. Th. Lohmann, hist, docts., archivaris van Oosterhout.
Gouda. Nadat in 1948 de „Heiligen der laatste dagen" de retroacta B.S.
en de criminele vonnisboeken van Gouda over 1477^1609 hebben gemikro-
filmd, is nu besloten hiervoor ook in aanmerking te brengen de oorkonden, de
kamerboeken tot 1811, de vroedschapsboeken, de stadsrekeningen en de mis
sive- en requestboeken. B. en W. vragen hiervoor een crediet aan van ruim
10.000 gulden.
s-Gravenhage. Tot adjunct-commies zijn benoemd de heren G. 't Hart en
F. Ch. L. Raadsveld.
Aan het verslag over 1948 ontlenen wij, dat de secretarie-archieven over
1886—1915 werden overgenomen van het stadhuis, dat aan de definitieve
inventaris van het administratief 1313—1816 werd voortgewerkt, en dat het
ruimtegebrek nijpend is geworden.
Heerlen. Blijkens het verslag over 1949 is in de archief verordening een
aanvullende bepaling opgenomen, inhoudende dat de gemeente-archivaris toe
zicht zal dienen te houden op de archieven der gemeentelijke takken van dienst
en van de bedrijven volgens nader vast te stellen regelen.
Maastricht. Het stadsarchief bestond in 1949 honderd jaar als zelfstandige
instelling. In het verslag 1948 en 1949 wijdt de archivaris hieraan een uit
voerig overzicht.
KERKELIJKE ARCHIEVEN
Archieven Ned. Hervormde Kerk. In zijn verslag over 1949 deelt de archi
varis mede, dat de inspectie vrnl. ging over de 44 classicale archieven. Wij
citeren:
,,De gehele archieven van de Classes 's-Gravenhage, Rotterdam, Leiden,
Dordrecht, Amsterdam, Haarlem, Alkmaar, Hoorn, Edam, Goes, IJzendijke,
Utrecht, Amersfoort, Wijk, Sneek, Deventer, Kampen, Groningen, Appinge-
dam, Winsum, s-Hertogenbosch, Eindhoven, Assen, Meppel en Emmen, ble
ken in 1949 in goede toestand en staat van ordening te verkeren. Hetzelfde
was het geval met de oad-archieven van de Classes Arnhem, Nijmegen, Tiel,
Bommel, Gouda, Brielle, Middelburg, Leeuwarden, Heerenveen, Winschoten
en Heusden. Van de bij deze archieven behorende nieuwe archieven (na
1816), gingen die van Arnhem, Tiel (grotendeels) en Middelburg in de tweede
wereldoorlog verloren. De nieuwe archieven van de Classes Nijmegen, Bom
mel en Heusden werden door het bureau in orde gebracht. Dat van Win
schoten werd in bewaring genomen door het Rijksarchief te Groningen en
die van Gouda en Leeuwarden werden door het bureau in behandeling geno
men, terwijl dat van Brielle ter plaatse, onder toezicht, wordt geordend. Het
metziv-archief van de Classis Heerenveen zal hoogstwaarschijnlijk ook op het
bureau in orde worden gemaakt".
Van genoemde 36 classicale archieven bestaan 19 vakkundige inventarissen,
terwijl er bij het bureau 5 in bewerking zijn en 7 bij diverse rijks- en
gemeente-archieven; de resterende 5 Classes bezitten niet-vakkundige, doch
wel bruikbare inventarissen.
Niet volkomen bevredigend acht de archivaris de toestand van de classicale
archieven van Dokkum, Franeker, Zwolle, Zutfen, Harderwijk, Zieriksee,
Breda en Maastricht. Voor bijzonderheden raadplege men het verslag.
Ook is de aandacht besteed aan de archieven der v.m. Classes, die, behou
dens uitzonderingen, terecht toegevoegd zijn aan de archieven van die Classes,
die hen, meestal in 1816, hebben opgenomen.
Tenslotte zij vermeld dat gebleken is dat door oorlogshandelingen de ker
kelijke archieven van Dinteloord, Engelen, Vierlingsbeek, Drongelen, Eethen,
Meeuwen en Wijk geheel, die van Moerdijk grotendeels zijn verwoest.
In de plaats van jhr dr B. M. de Jonge van Ellemeet is in de commissie
voor de Hervormde archieven benoemd mr H. Hardenberg.
BUITENLANDSE ARCHIEVEN
De eerste archivaris der Verenigde Staten, dr R. D. W. Connor, die het
ambt van 1934 tot 1941 heeft bekleed, is 25 Febr. 1950 overleden. In ons
Amerikaans zustertijdschrift van April 1.1. wordt hij herdacht door Thad Page.
Der Archivar van dezelfde maand meldt het aftreden van den Zweedsen
rijksarchivaris prof. B. Boëthius, sinds 1912 in archiefdienst. Als archivaris van
Stockholm leidde hij de stichting van een modern archiefgebouw; dergelijke
plannen zijn voor het rijksarchief opgezet, maar nog niet verwezenlijkt. Als
zijn opvolger is aangewezen Ingvar Anderson, wiens verdiensten vrnl. op het
gebied der geschiedschrijving liggen.
Belgisch Congo. Voor een paar jaar is in deze kolonie een archiefdienst
ingericht; de eerste archivaris is dr E. Neven, voordien aan het Algemeen
Rijksarchief te Brussel verbonden. Aan een schrijven van dr N. aan ons
medelid Van de Venne ontlenen wij de volgende bijzonderheden hierover.
Er zijn vier afdelingen: archief, bibliotheek, (waarvoor alles betr. Congo en
Centraal Afrika wordt verzameld), dienst voor documentatie en een voor
photocopie. Het archief bevat o.a. de dossiers van de oude Congo-Vrijstaat;
de in Leopoldville aanwezige zijn geklasseerd, en een overzicht van be
naming en bevoegdheid van alle openbare instellingen, die onder die staat
werkzaam zijn geweest, is in voorbereiding. Daardoor zal het mogelijk zijn
een oordeel te vormen over wat er geweest moet zijn en wat er verloren is.
Want veel is er zoek of naar Brussel gebracht, waar nog niets onderzocht is.
PERSONALIA
De heer S. H. van der Kraats, oud-custos van het gemeente-archief te
Gouda, mocht op 1 April 1950 de zo uitzonderlijke gedenkdag vieren, dat hij
gedurende een halve eeuw aan het archief is verbonden geweest. Op die dag
werd hem door het Gemeentebestuur een receptie aangeboden, waar ver
schillende sprekers de jubilaris huldigden om zijn grote verdiensten voor het
Archief en het oudheidkundig onderzoek te Gouda. Door het huldigings
comité werd hem namens vele vrienden zijn geschilderd portret aangeboden.
