60
1582. Boele Vil. Fransche tekst.
De platen zijn voor het eerst op losse bladen gedrukt, buiten de
paginatuur, dus achterzijde blank.
In deze editie komen dezelfde platen als in Boele VI voor en
bovendien een reeks andere. Hieronder volgt een lijst van de in Noord-
Nederland gelegen steden, die nog niet in VI voorkwamen.
61
1588. VIII. Italiaansche tekst.
In deze uitgave dezelfde platen als in Boele VII (alleen Antwerpen
iets gewijzigd), dus keerzijde blank. De platen zijn in deze uitgave
genummerd.
D. Folio-uitgaven 1609-1618 in de Noordelijke Nederlanden (en
in Calais?) gedrukt.
Alle platen ook van de later te noemen uitgaven, zijn
kopergravures.
1609. Boele IX. Fransche tekst.
Deze uitgave is te Amsterdam gedrukt. De tekst is vermeerderd
door Petrus Montanus. In deze eerste Noord-Nederlandsche uitgave,
tevens de eerste editie, die het licht zag na Guicciardini's dood (hij
overleed 22 Maart 1589 te Antwerpen) komen 96 ongenummerde
platen voor. Hierbij zijn 18 platen van steden, die nog niet in uit
gave VIII waren afgebeeld, waaronder 12 in Noord-Nederland.
De platen, die reeds in uitgave VIII voorkomen, zijn niet van de
oude koperplaten getrokken. Zij zijn voor deze uitgave, althans meeren-
deels,getrouw gecopieerd en zijn slechts eenige millimeters kleiner
dan de oorsponkelijke gravures, waarvan de koperplaten met de
nummers, die zij in uitgave VIII dragen, in het Museum Plantijn
te Antwerpen worden bewaard.
Hieronder volgt een opgave, eerst van de Noord-Nederlandsche
plans, die nog niet in de vorige uitgaven waren afgebeeld, dan van de
steden, waarvan de plattegrond in vergelijking met die uit de vorige
uitgaven opmerkelijke wijzigingen vertoont.
de westzijde van de stad (langs de huidige Catha-
rijnesingel) bijgeteekend, die volgens S. Muller Fzn.
nooit uitgevoerd zijn. Zie S. Muller Fzn. Catalogus
van den topographischen atlas der stad Utrecht
(Utrecht 1878), no. 17.
Volgens het stadsboek van Utrecht 15791580 werd
aan Sylvius, dus aan den drukker van de oudste
uitgaven van Guicciardini, vanwege de stad toege
voegd ,,tot hulp ende onderstand van syn costen,
gehadt ende noch te doen, om in druck uyt te geven
de besohrijvinghe der ganser Nederlandx ende voor
't conterfeytselen der steden ende sonderlinge mede
van deser stadt 30 Ook Plantijn, die de uitgave
van Sylvius overnam (Boele blz. 227 noot) ontving
een subsidie van de stad Utrecht (Boele blz. 225,
tekst en noot 2 en blz. 274, bijlage B.), speciaal voor
de Fransche vertaling van 1582.
blz. 373. Middelburg, pl. Noord boven. Soortgelijke pl. als B.-H. II (1575),
no. 28.
blz. 377. Vlissingen. v. Noord boven. Niet in B.-H. Unger Cat. hist. top. atlas
Zeeuwsch Genootschap I (1931), no. 367.
Bergen op Zoom. pl.
Kampen, pl.
Zwolle, pl.
Franeker. pl.
Bnkhoizen. pl.
Hoorn. pl.
Schoonhoven, pl.
Rotterdam, pl.
Noord-noord-oost boven. Soortgelijke pl. als B.-H.
III (1581), no. 14.
Zuid-west boven. Soortgelijke pl. als B.-H. Ill (1581),
no. 34.
Oost boven. Soortgelijke pl. als B.-H. III (1581),
no. 35.
Oost boven. Soortgelijke pl. als B.-H. III (1581),
no. 36.
West boven. Soortgelijke pl. a'ls B.-H. III (1581),
no. 30.
Zuid-west boven. Niet in B.-H. Te vergelijken met
de gravure van P., Utenwael. Herkomst mij niet
bekend.
Noord boven. De in 1590 aangelegde 3 bastions aan
de oostzijde van de stad nog niet op deze pl. In B.-H.
geen pl. van Schoonhoven. Naar van Deventer?
Noord-west boven. Soortgelijke pl. als B.-H. IV
(1588), no. 13. Zie plattegronden van Rotterdam
(Rotterdam 1895), no. II.
Brielle. v. Soortgelijke afbeelding van de stad en het eiland
Voome als B.-H. II (1575) no. 27.
Sluis. pl. Oost-noord-oost boven. Soortgelijke pl. als B.-H. III
(1581), no. 21.
'Helmond, pl. West boven. Met doortocht van de troepen van Prins
.Maurits, 16 Juli 1602. Muller, Historieplaten no. 1181.
Grave, pl. Met beleg door Prins Maurits 2 September 1602, niet
door Muller beschreven.
BOELE (blz. 237) zegt ten onrechte, dat alle platen getrouwe copieën zijn
van de platen in uitgave VIII, voor zoover die onder in die vorige uitgaven woren af
gebeeld. Dit is niet juist. Van verscheidene steden, zooals Dordrecht, Haarlem, Leiden,
Amsterdam, Hoorn, Middelburg zijn andere plattegronden opgenomen. Het verdient
aanbeveling de platen van uitgave IX en volgende nauwkeurig met die van uitgave VIII
en vroegere te vergelijken.
