26
is, dat in het archief van het Departement van Defensie slechts een
gedeelte van de stukken, door genoemden Inpecteur behandeld, te
vinden is. Het was derhalve niet verantwoord het archief zonder
meer te vernietigen. Aan den Minister van Defensie werd dan ook
geadviseerd nagenoeg het geheel der voor vernietiging voorgedragen
stukken te bewaren.
Een ander voorbeeldDe Raad van Toezicht op de Spoorwegen
had zijn archief keurig geordend op eenige bovenverdiepingen van
huizen aan de Koningskade in den Haag staan. Toen de Lucht
bescherming in werking trad, wilde men eenvoudigheidshalve de
zaak maar heelemaal opruimen, voorzooverre de stukken voor den
loopenden dienst gemist konden worden. Alvorens een onderzoek ter
plaatse in te stellen, raadpleegde ik een gewezen lid van den Raad
van Toezicht, die geen oogenblik aarzelde, om zich ten krachtigste
tegen het voorstel tot vernietiging uit te laten, omdat, volgens zijn
inzicht, in het archief de geheele geschiedenis van de Nederlandsche
Spoorwegen was te vinden. Met dit advies gewapend, kon ik mij
ter plaatse overtuigen, dat er inderdaad alles voor te zeggen viel,
om hier met de uiterste voorzichtigheid te werk te gaan. Weliswaar
bleek het, dat van verschillende stukken afschriften aanwezig zijn
in het archief van het Departement van Waterstaat of in dat van
de Nederlandsche Spoorwegen te Utrecht, doch die stukken liggen
meestal verspreid tusschen andere archiefstukken, terwijl in het archief
van den Raad van Toezicht in een betrekkelijk beknopt geheel alles
te vinden is, wat van belang is voor de geschiedenis der Spoor
wegen. Omgekeerd zullen er verschillende stukken van belang uit
sluitend in het archief van den Raad te vinden zijn, hetgeen een
reden te meer bleek, om genoemd archief intact te houden. Aldus
werd geadviseerd.
Tenslotte wil ik nog als leerrijk voorbeeld noemen de vernietiging
van gedeelten van het archief der Raden van Beroep (Sociale ver
zekering) te Roermond en te 's-Gravenhage, welke in den loop van
het vorige jaar aan de orde is geweest. Dit voorbeeld is daarom
van belang, omdat het aantoont, welk een nuttig werk de heden
geïnstalleerde vernietigingscommissie kan verrichten.
De griffier van den Raad van Beroep te Roermond verzocht den
Rijksarchivaris in Limburg advies over een voorgenomen vernietiging
van stukken uit zijn archief. Zooals U bekend zal zijn, worden voor
den Raad van Beroep voor de sociale verzekering kwesties betreffende
invaliditeits-rente en invaliditeits-pensioen behandeld, waarover in eerste
instantie door de Rijksverzekeringsbank en de Raden van Arbeid is be
slist. In het archief van zulk een Raad van Beroep nu kunnen voorkomen;
27
a. De Rol van de zittingen
b. Het Audientieblad
c. Een serie vonnissen;
d. Een reeks dossiers betreffende de zaken, welke in beroep
behandeld worden.
De stukken, genoemd onder a, b en c moesten, naar het oordeel
zoowel van dén griffier als van den Rijksarchivaris in Limburg, in
ieder geval bewaard blijven, doch over categorie d, welke verreweg
de meeste stukken bevat, moest beraadslaagd worden. Deze afdee-
ling nu bevat grootendeels afschriften van stukken, de zaak in beroep
betreffende en ontstaan, terwijl de zaak in behandeling was in eerste
instantie bij Rijksverzekeringsbank of bij de Raden van Arbeid. Ook
tegen vernietiging dezer stukken kon geen bezwaar gemaakt worden.
Origineel in deze dossiers zijn de rapporten van doctoren of hoog
leeraren, die op verzoek van den Raad van Beroep over bepaalde
ziektegevallen en ongevallen hun meening hebben kenbaar gemaakt.
De Rijksarchivaris in Limburg nu adviseerde, om deze rapporten te
bewaren.
De Rijksarchivaris van de lilde Afdeeling van het Algemeen
Rijksarchief, die advies uitbracht over de gelijksoortige stukken van
den Raad van Beroep te 's-Gravenhage, kwam tot hetzelfde resultaat,
voor wat betreft de categorieën a, b en c. Maar ook tegen opruiming
van de geheele categorie d had hij geen bezwaar, omdat de afschriften
van de origineele medische rapporten worden ingezonden bij de Rijks
verzekeringsbank en daar ten allen tijde zijn te raadplegen.
Ziehier dus een overigens gering verschil in behandeling van
vernietiging van gelijksoortige archieven. In het algemeen zal het
toch wel aanbeveling verdienen, dat dergelijke vernietigingen over
één kam worden geschoren en het zal nu o. a. de taak van de juist
ingestelde vernietigingscommissie zijn, om, na ampele beraadslaging,
voor dergelijke gevallen een advies te geven, dat voor alle gelijk
soortige archieven kan dienen.
De Rijksarchivaris in den Haag had bij zijn advies ook nog
voorgesteld om het archief van één der Raden van Beroep in den
lande in zijn geheel te bewaren, omdat het voor het geschiedkundig
onderzoek naar de practijk der verzekeringswetten van belang zou
kunnen zijn, vooral om de invoering der wetten na te gaan,
dat men de beschikking heeft over het volledig archief van één der
Raden. Het is duidelijk, dat bij het indienen van een dergelijk voorstel
de vernietigingscommissie nuttig werk kan doen, door aan te geven,
welk archief dan wel zal worden uitgekozen, om bewaard te worden.
Als h ierin geen leiding wordt gegeven, loopt men de kans, dat alle
