134
135
zameld, welke materiaal bevat hetwelk voor de rundveefokkerij van onschatbare
waarde is.
Het was vooral de toenemende omvang van het archief die de stamboekleiding
deed uitzien naar grootere ruimte. Ruimte waarin tevens een brandvrije bergplaats kon
worden ingericht voor alle stukken, die ten eenenmale niet verloren mochten gaan.
Reeds waren pogingen in het werk gesteld om de beschikking te krijgen over
een voor het doel geschikt pand. Uiteraard zou met het in orde maken van een en
ander een aanzienlijke hap in het kapitaal der vereeniging moeten worden gedaan.
Edoch, de pogingen faalden gelukkig I
De uitbreiding van en de toenemende belangstelling in het stamboekwezen hadden
den directeur, ir. WlBBENS, ertoe gebracht meer en meer gefotografeerd materiaal te
verzamelen. Zoodat hij zich op het fotografeeren en het filmen van dieren en gebeurte
nissen op fokkerij-gebied ging toeleggen. En zich daardoor ook interesseerde voor
lectuur, de fotografie betreffende. Zoo las de heer WlBBENS op een gegeven moment
een en ander over de micro-fotografie, wat hem op een idee bracht omtrent het
archief.
Alle belangrijke stukken konden in den vorm van micro-foto-copieën worden
verdubbeld. Op een 16 mm film van 60 m lengte konden zoo'n 10,000 productie-staten,
in verkleind formaat worden gereproduceerd. Zoo'n heele film is gemakkelijk in den
zak te steken.
Een foto liegt niet, vergissen was dus uitgesloten; met een uitgave van eenige
honderden guldens konden vele tienduizenden bespaard worden; het archief op micro
foto's vastgelegd, kon in een deel van de eigen kluis worden bewaard. En als daarbij
de films nog onbrandbaar zijn dan is de zaak toch wel terdege veilig.
Zoo is geschied. Het heele N.R.S.-archief wordt vastgelegd op 16 mm onbrand
bare Kodak-film. Een film van 60 m, bevattende 10,000 productie-staten kwam, kant
en klaar, op ongeveer f 14 te staan.
We hebben een bezoek gebracht aan het bureau van het N.R.S. Daar hebben
we gezien hoe dit filmen van de belangrijke archiefstukken, met behulp van een tech
nisch zeer vernuftig mecaniek, in zijn werk ging. En hoe deze micro-foto's weer vergroot
te voorschijn kunnen worden gebracht in hun oorspronkelijke gedaante door middel
van een projector.
Zeer binnenkort zal het reproduceeren van het heele archief zijn beslag hebben
gekregen en kan het „vestzak-archief", zooals ir. WlBBENS het noemde, in de kluis
worden opgeborgen. Het geheele archief kan in een flinke koffer plaats vinden.
Dit veilig stellen van het archief is voor het stamboek van onschatbare beteekenis.
Vele der thans geregistreerde gegevens zouden, ingeval van te loor gaan, onmogelijk
achterhaald kunnen worden. Voor een eventueele bestudeering van erfelijkheids
gegevens zou zooiets een buitengewoon groot verlies beteekenen.
Vooral thans is een dergelijke wijze van het-archief-veilig-stellen niet alleen een
daad van wijs beleid, maar ook actueel. We weten niet wat ons, in dezen troebelen
tijd in Europa boven het hoofd hangt. En het archief is veilig geborgen tegen welken
verdwaalden bom ook. Tegen zoo'n bom kan niet helpen welke daad van wijs beleid
ook of welke handige politiek. Zooals die van den landbouwer, die in deze troebele
dagen nog geen aardappelen wilde poten, maar die de ontwikkeling van de omstandig
heden nog even wilde aanzien: kwamen hier dan de Engelschen dan zou hij Triumph
(Eng.) aardappelen poten en kwamen de Duitschers dan pootte hij Thorbecke's (Duitschk).
Het werk van zijn tegenwoordigen directeur, die binnen afzienbaren tijd den
pensioen-leeftijd zal hebben bereikt, wordt hiermede niet alleen voor volgende gene
raties van het stamboek bewaard, het wordt er tevens door bekroond.
N. R. C„ 13 April 1940.
Varia.
Een oud inkt-recept. - In het doopboek der Hervormde Gemeente
te Lienden, 1681—1738, inventaris no. 1059, komt het volgende inkt-recept voor;
Om goede inct te maken
kan regenwater.
1/4 kan azijn.
8 loot galnoten.
5 loot arabise gomme.
een loot aluyn,
5 loot coperroot.
Dit gekneust en onder malkander gedaen en bij 't vier of in de son, en somtuts
eens omgeroert.
Archiefzorg in Noord-Brabant voor ruim dertig jaren. -
Bij eene ambtelijke inspectie-reis van den commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Brabant werd ook een zeker dorp in die provincie bezocht.
Zijne Exc. besprak met burgemeester en wethouders den toestand der gemeente
en informeerde ook naar den toestand van het gemeente-archief.
„Puik in orde, goed onderhouden" was burgemeesters antwoord „het is pas
geverfd'
„|a, maar ik bedoel de registers, boeken en papieren
„O, meent gij die! Ook puik, niet waar wethouder, want gij hebt voor een
veertien dagen nog een volle mestkar weggevoerd en de rest ligt op de vliering, ga
maar eens kijke Nieuwe Vlaardingsche Courant, 17 juni 1905, 2e blad.
Archivalia prevaleeren boven kunstschatten. - Voor wat
het Museum aangaat zou ik het gevaar van gewone kachels durven beloopen. Het
gebouw en de schilderijen worden toch geassureerd en als die weder verbranden,
welnu alles in de wereld is bestemd om te vergaan en ik voor mij wanhoop boyendien
niet zóó aan de kunst, dat het verlies van schilderwerken onherstelbaar zou zijn. Men
bedenke tevens, dat de verlichting van het gebouw dan ook hoogst gevaarlijk zou
mogen heeten. Nu evenwel het archief met het Museum wordt vereenigd, mag ik mets
wagen, want het archief moet bewaard worden en dient dus zoo brandvrij mogelii
geborgen te worden. Op dien grond zal ik stemmen voor de verwarming van het
gebouw door middel van heet water.
Mr. H. 1. VAN Buren in den Rotterdamschen gemeenteraad
van 6 April 1865 over de inrichting van het Museum BOYMANS.
