50
geheel bereikbaar kunnen blijven en in het sous-terrain bevinden zich
ruimten desnoods bruikbaar als leeszaal en voor werkruimte van alle
ambtenaren. De dienst zal dus volledig kunnen blijven functioneeren,
wat van cardinaal belang lijkt.
Het vervoer der stukken zal eventueel geschieden met zeer groote
verhuis-tapissières, die daarvoor door den Burgemeester gevorderd
zullen worden, terwijl de samenwerkende jeugdvereenigingen 50 stevige
knapen zullen leveren, die in kettingorde werkend de verzamelingen
naar en uit de tapissières zullen kunnen doorgeven. De verhuizing
zal ongeveer een week moeten duren.
Natuurlijk zijn lijsten opgemaakt, die in vele exemplaren gereed
liggen en waarop de volgorde staat aangegeven in welke de archieven
en verzamelingen verhuisd moeten worden. De belangrijkste, zooals
vanzelf spreekt, het eerst. Deze lijsten, in twee deelen gesplitst, voor
zien een tamelijk rustige, zoowel als een zeer gehaaste ontruiming.
In het laatste geval zullen van allerlei archieven voorloopig alleen
de belangrijkste stukken worden meegenomen, b.v. de notulen maar
niet de bijlagen. Tevens is op een plattegrond van het gebouw aan
den Aronskelkweg aangegeven waar en in welke volgorde de stukken
daar geplaatst moeten worden.
Alle portefeuilles zijn aan een grondige revisie onderworpen, om
te voorkomen dat tijdens het vervoer banden zouden breken. Wrakke
deelen en alle stapels losse stukken zijn in papier gepakt, doozen
zijn met touwen afgesloten.
De allerbelangrijkste stukken, eigenlijk de curiosa, waren in
Augustus 1.1. reeds in 30 met de hand draagbare pakken geborgen.
Op den dag der mobilisatie zijn deze naar de kelders van het Gemeente
museum overgebracht.
De zolders van het archiefgebouw zijn geheel ontruimd, de daar
staande houten rekken gesloopt en alle brandbare zaken verwijderd.
De zoldervloer, zoover niet van beton, werd bedekt met een plaveisel
van niet brandbare leemtegels, terwijl alle houtwerk tot een hoogte
van 50 c.M. boven de zoldervloer met cement werd bestreken.
Het ligt in de bedoeling, zoodra de bergplaatsen aan den Aronskelk-
weg geheel gereed zullen zijn, dat deel der verzamelingen, dat slechts
zelden wordt geraadpleegd, bereids daarheen over te brengen.
Groningen.
Het gebouw, waarin het Rijksarchief in Groningen en het archief
der gemeente Groningen gevestigd zijn, is modern. Met den bouw
werd nog tijdens den wereldoorlog begonnen; in 1921 werd het in
gebruik genomen. Dank zij afscheidingen van beton tusschen de
51
verdiepingen van de zes archiefbewaarplaatsen, een zoldervloer
van beton, centrale verwarming en andere voorzieningen mag men
aannemen, dat het aan normale eischen van brandvrijheid voldoet. De
maatregelen, die de Rijksarchivaris en de Gemeentearchivaris na
gemeenschappelijk overleg, ieder voor zijn gedeelte, genomen hebben,
beoogen de brandveiligheid nog te verhoogen en het scherfgevaar
te temperen. De zolder boven de gemeentelijke archiefdepöts werd
in het voorjaar ontruimdde onderste gedeelten van de gebinten,
die de houten kap van den zolder dragen, zijn met een kleistroo-
preparaat bestreken en daardoor onbrandbaar gemaakt. Eenige kisten
met zand en schoppen zijn op den zolder neergezet. Binnenkort zullen
met vrijwillige hulp ook hoogere deelen van de gebinten en een
deel van het kaphout zelf tweemaal met brandwerende verf worden
bestreken. Voorts kan de trap van het archiefdepót, die op den
zolder uitkomt, nu door een ijzeren luik afgesloten worden en is de
boekenlift, die eveneens op den zolder uitkomt, door een stalen
„huisje afgedekt. Op den zolder, in alle archiefbergplaatsen en op
de bureaux is een noodverlichting, bestaande uit lantaarns met kaarsen,
aangebracht. Naast de brandleiding, die tot op den zolder is door
getrokken, is in elke archiefbergplaats ook een met water gevulde
emmer aanwezig.
Teneinde het scherfgevaar te temperen zullen binnenkort tegen
de ramen van de onderste archiefbewaarplaats, en wel aan de binnen
kant van het gebouw, zandzakken worden geplaatst, teneinde de
zwakkere plekken in den muur te versterken. Aangezien de archivalia
in de drie hoogstgelegen bergplaatsen opgesteld zijn, is de tweede
bergplaats van onderen, die nog niet van ijzeren kasten voorzien is,
voor noodberging van de meest waardevolle stukken bestemd. Voor
een groot deel zijn deze reeds daarheen overgebracht. De kelders,
die het archiefgebouw bezit, blijven voor de archivalia van het Rijk
en voor het publiek gereserveerd. De ramen van de drie onderste
archiefbergplaatsen zijn met kleefband beplakt.
Tenslotte zijn voor het geval dat Nederland in den oorlog betrokken
wordt en men met voortdurend luchtgevaar rekening moet houden,
uit het personeel van Rijks- en Gemeentearchief drie brandwachten,
ieder van 2 personen, samengesteld, die om beurten in het archief
gebouw aanwezig zullen zijn.
Haarlem.
De bewaarplaats van het Haarlemsche Gemeente-archief is op
zichzelf een groote betonnen kluis, die brand- en scherfvrij wordt
geacht. Er was dus geen reden, om de daarin opgeborgen archieven
