44
Amsterdam.
Ter beveiliging onzer archieven tegen luchtgevaar zijn de vol
gende maatregelen in voorbereiding
a. overbrenging van een gedeelte, zoowel uit het Oud-Archief
(Amsteldijk 67) als uit het Nieuw-Archief (Heerenmarkt 10-12) naar
een plaats van redelijke veiligheid buiten de bebouwde kom der
gemeente. Van de ruimte, die daar ter beschikking van den archivaris
zal worden gesteld, zal afhangen, hoeveel archivalia hij derwaarts
zal vervoeren en of hij deze zóó kan opstellen, dat derzelver raad
pleging mogelijk blijft.
b. bescherming van de aldus ontlaste gebouwen met een doel
matige hoeveelheid zand en ijzeren platen. Voor het Oud-Archief
is daarmede redelijke veiligheid verkregen. Van het Nieuw-Archief
kan dit niet ten volle worden getuigd; het ontleent echter een ver
hoogde veiligheid aan zijn ligging in het centrum der stad, waar de
luchtafweer het allerkrachtigst is.
Bergen op Zoom.
Om de in Bergen op Zoom genomen en nog te treffen maat
regelen te beoordeelen, dient men allereerst iets te weten van het
moderne brandvrije archiefdepót, dat in 1935 werd opgericht. Het
grondoppervlak is voor een dergelijk gebouw erg klein n.l. 10 bij 9 m.
Dit vermindert echter eventueele trefkans. Het „dak bestaat uit een
gewapend betonplaat ter dikte van 20 cm. Iedere verdieping heeft
een vloer van gewapend beton ter dikte van 15 cm. Voor de ge
middelde belasting der vloeren werd, met inbegrip van eigen gewicht
800 kg/cm2 aangenomen. De muren zijn tweesteens (32 cm), de
dubbele ramen in stalen kasten, hebben een beglazing van gewapend
glas in lood. Deze bouw geeft dus een redelijke waarborg tegen
brandbommen en scherfwerking en bezit bovendien een groote draag
kracht bij eventueele instorting. Om zoo weinig mogelijk risico te
nemen voor den inventaris 't eenigst brandbare in het gebouw
zal de archief-kelder in gebruik worden genomen. Deze is bij de
installatie, evenals de rest van het depót, voorzien van stalen rekken
en werd tot nu toe beschouwd als reserve-ruimte. Die kelder is
gelegen beneden het straatoppervlak (van —2,37 tot —0,01 m).
Hiernaar is en wordt het voornaamste gedeelte van het archief
overgebracht, door leden van de plaatselijke afdeeling der R. K.
Jeugdorganisatie ,,de Jonge Werkman", die echter alleen des Zaterdags
namiddags hiertoe beschikbaar zijn. De andere jeugdorganisaties waren
n.l. al vroeger gerecruteerd door den leider van den Luchtbescher
mingsdienst.
45
Deze verplaatsing brengt voor den dienst niet het minste nadeel
mede, want alles kan men regelmatig blijven raadplegen.
Tot meerdere veiligheid is een groote hoeveelheid zakken met
zand op de binnenplaats van het stadhuis vlak bij het archief opge
stapeld.
Zoodra de toestand dit vereischt kunnen daarmee de keldergaten
worden volgezet en afgedekt.
Aan het algemeene advies de bovenverdieping te ontruimen, is
geen gevolg gegeven. Hier staan de gebonden jaargangen van de
Staatscourant, Handelingen der le en 2e kamer met bijlagen, Staats-
en Provinciale bladen zeer compact opgesteld. Hun verlies is niet
onoverkomelijk en een andere plaats niet beschikbaar.
De hoeveelheid charters, prenten en kaarten thans opgeborgen
in een stalen kaartenkast - is zeer gering, zoodat deze stukken
weinig zorgen baren.
De bewaking van het gebouw in oorlogstijd is onderdeel van
den Luchtbeschermingsdienst.
Breda.
De zolder van het Archiefgebouw, waar alleen boeken en druk
werken van de secretarie bewaard werden, is ontruimd. Eenige emmers
zand, een schop e, d. zijn er bij de hand. Verder is er een glijplank
gemonteerd op het kozijn van de 2e verdieping van het gebouw
teneinde, indien dit noodzakelijk zou blijken te zijn, de zich daar
bevindende archivalia in den kortst mogelijken tijd naar den onder
het archiefgebouw gelegen kelder over te brengen. Het ligt evenwel
niet in de bedoeling de evacuatie van het archief anders dan in den
uitersten nood uit te voeren.
Wel is er een aanvang gemaakt met het sorteeren van alle
eventueel naar den kelder over te brengen stukken; deze worden
voorzien van een label met nummer zoodat zij, indien noodig, op
voor iedereen gemakkelijk vindbare wijze voor het grijpen op de
planken staan. Ten slotte is er papier aanwezig om de ruiten mede
te beplakken.
Aangezien het gebouw, waarin het Gemeente-archief onder ge
bracht is, brandvrij en van beton is, meent de archivaris met de
bovenaangegeven maatregelen ter beveiliging te kunnen volstaan.
B r i e 11 e.
Van het oud-archief der gemeente Brielle zijn in de brand- en
scherfvrije kluis in het archiefgebouw geborgen de doop-, trouw- en
begraafboeken, de stadsrekeningen, magistraatsresolutieboeken be-
