102
Lier (De), Moordrecht, Muiden, Muiderberg, Naarden, Numansdorp,
Oostzaan en Oostzaandam gem. Zaandam), Ouderamstel, Oude
water, Philippine,Purmerend, Rotterdam,Rijp,Rijswijk,Schagen,Schiedam,
Sloten, Tholen, Tonge (Nieuwe-), Utrecht, Vere, Vlaardingen, Vlis-
singen, Voorburg, Vrouwenpolder, Waddingsveen (Noord-), Waddings
veen (Zuid-), Wassenaar, Weesp, Westzaan, Woerden, Wormer, Wijde-
wormer, Woubrugge, IJselstein, Zierikzee, Zoeterwoude en Zutphen.
Van de overige betrokken gemeentebesturen vernam de Com
missie niets, behalve van twee, nl. Zwammerdam en Dordrecht, die
mededeelden, dat zij de archieven niet terug begeerden, terwijl
B. en W. van Middelburg, die eerst te kennen hadden gegeven de
archieven der voormalige weeskamer van Middelburg (stad) en van
Middelburgs-ambachten gaarne terug te zien, bij het vernemen van den
omvang dier archieven op grond van plaatsgebrek bezwaar maakten.
De overgebleven archieven werden dus, tegelijk met „het eigenlijk
gezegd archief" der Algemeene Commissie, dit laatste vergezeld van
een toelichtende omschrijving der onderdeelen, bij schrijven van den
27en Augustus 1880 door haar ter beschikking gesteld van den Minister
van Financiën, met uitzondering van dat van Amsterdam, dat inge
volge art. 4 der wet van 14 November 1879 Stblno. 196), inhoudende
het vergelijk met de hoofdstad, weer daarheen zou worden over
gebracht. Deze plaatselijke Weeskamerarchivalia waren, in tegen
stelling met het archief der Algemeene Commissie, dat aan het
Departement berustte, nog steeds geborgen in dezelfde localiteiten
boven het Gerechtshof, destijds gehuisvest in de Rolzaal op het
Binnenhof. Zij besloegen daar „twee groote zolders, een toren
kamertje en een zolderkamertje", waarvan als gevolg van de plaats
gehad hebbende verzending begin November 1880 reeds het toren
kamertje en de bovenste zolder waren ontruimd, terwijl op de andere
zolder nog de beide archieven van Middelburg en Middelburgs-
Ambachten in 17 kasten en een rek waren achtergebleven, en het
zolderkamertje nog gevuld was met de archieven, die nog geen
bestemming hadden gevonden. Deze betroffen blijkens opgave van
de Commissie van 27 Augustus 1880 archieven van gemeenten in
Noord-Brabant: Willemstad; in Gelderland: Culemborgin
Zuid-Holland: Aarlanderveen, Alphen, Beierland (Zuid-), Bode
graven, Delft (Hof van), Dirksland, Dordrecht, Hellevoetsluis en (Weer-
gors), Leimuiden, Molenaarsgraaf, Nieuwenhoorn, Nieuw-Helvoet, Nieuw
koop, Nieuwveen, Oegstgeest en Poelgeest, Oudshoorn, Puttershoek,
l) Deze vertrekken, die weleer aan OLDENBARNEVELT en zijn lotgenooten tot
gevangenis dienden, zijn thans tot één samengetrokken, dat nog den naam „Wees
kamer" draagt.
103
Schoonhoven, Stein (Reeuwijk), Stompwijk, Voorschoten, Warmond,
Wijngaarden en Rubroek, Zegwaard, Zoetermeer en Zwammerdam;
in Noord-Holland: Aalsmeer, Amstel (Nieuwer-), Bergen, Bever
wijk, Bovenkarspel, Edam, Helder, Lutjebroek, Medemblik, Monni
kendam, Noordscharwoude, Oudkarspel, Uitgeest, Warmenhuizen
in Zeeland: St. Annaland, Bath, Biggekerke, Blois, Bommenede,
Brouwershaven, Bruinisse, Brijdorpe, Burgh, Buttinge, Duivendijke,
Eikerzee, Ellemeet, Eversdijk 's-Gravenpolder, Haamstede, Hoogelande,
St. Jansland, St. loostland, Kapelle en Biezelinge, Kattendijke, Kerkwerve,
Koudekerke, Krabbendijke, Lillo, St. Maartensdijk, Maire, Melis- en
Mariakerke, Middelburg en Middelburgsambacht, Nieuwerkerk met
Kapelle en Botland, Nieuwland, Noordgouwe, Oosterland, Ouwerkerk,
Poortvliet, Poppekerke, Renesse, Rengerskerke en Zuidland, Ritthem,
Schoore, Souburg (Oost-), Souburg (West-), Stavenisse, Valkenisse,
Vosmeer (Oud- en Nieuw-), Waarde, Welland, Wemeldinge, Wester-
schouwen, Westkapelle, Westkerke, Wissekerke, Zonnemaire, Zoute-
lande en Zwake
Het blijkt echter, dat de Minister van Financiën met deze aan
winsten van zijn archief niet al te zeer was ingenomen en naar een
gelegenheid uitzag, ze van de hand te doen. Deze liet niet op zich
wachten. Reeds den 4en Augustus 1880 had de Commissaris des
Konings in Noord-Holland, die vernomen had, dat „onderscheidene
gemeentebesturen" in zijn ressort hun archieven niet hadden opge
vraagd, zich om nadere inlichtingen tot den Minister gewend, terwijl
onder datum van den 10en d.a.v. van den Archivaris in de provincie
Zeeland J. P. van Visvliet, eveneens er van bewust, dat slechts „enkele
gemeenten" aldaar de archieven terug begeerden, een gelijk verzoek
inkwam.
De uitslag van de briefwisseling was, dat de Commissaris onder
l) In de lijsten van door de Commissie verzonden en door het Departement
overgenomen archieven is een kleine leemte. Maassluis komt noch in de eene, noch
in de andere voor, hoewel uit de correspondentie en de notulen blijkt, dat er waarden
zoowel als archieven werden aangetroffen, terwijl een lijst van overgenomen archieven,
gevoegd bij het |aarverslag van 1869, ook dat van Maassluis vermeldt. Hetzelfde geldt
voor Nieuwerkerk a. d. I|sel, Hoogmade en Koudekerk en tevens voor een paar Zeeuwsche
gemeenten. In Serooskerke waren bijv., hoewel een afzonderlijk fonds voorhanden was, de
papieren met die van Vere, Arnemuiden, Oost-Kapelle en Vrouwenpolder bijeengebracht.
Zoo was het ook gesteld met het archief van Wolfaartsdijk, dat met dat van Goes en
eenige andere weeskamers bijeen was, maar dat de belangstelling van de Commissie
niet gaande maakte, daar er geen waarden aanwezig bleken. Bij Zevenbergen was het
anders gesteld. Krachtens K. B. van 26 Mei 1821, no. 33, zijn de fondsen en effecten,
waarvan „de eventueel daarop regt hebbende personen aan weesmeesteren onbekend
waren", onder het beheer van het Domein gebracht, terwijl de Minister van Financiën
bezwaar maakte, dat deze waarden door den ontvanger der registratie te Zevenbergen
aan de Commissie werden afgedragen, waarom de Commissie ook de archieven ter
plaatse liet berusten.
