68
archieven). Secher vermeldt het verschijnen onzer Handleiding, het
opzien, dat het boek verwekt had, de nieuwe meeningen, d.e het
verkondigde betreffende het ordenen van archieven, waardoor werk
van jaren, ook in Holland, moest worden overgedaan. Hi, bespreek
dan het „respect des fonds" als ordeningsregel noemt de landen,
waar dit beginsel geldt, gaat na, volgens welke beginselen z.,n voor
gangers hebben gewerkt, en bepleit dan de consequente doorvoering
van dien regel in Denemarken. De inventarissen moeten worden ingeleid
door een kort overzicht over de geschiedenis van het betreffende
ambt, en er moeten, - hier vinden wij iets, dat onze werken met
kennen - lijsten worden gemaakt en gedrukt van hen, die in den
loop der jaren bepaalde ambten bekleed hebben, z.g.n. Embeds-
etater, op grond van archivalia; die Etater, zegt Secher later in
het hoofdstuk „litteraire werkzaamheid" der mededeelingen, kunnen
van practisch nut zijn bij het bewerken van inventarissen en het
raadplegen van archieven; ref. vindt, dat Secher volkomen gel.,k heeft;
hii moet eerlijk bekennen, dat hij bij het bewerken van inventarissen
hit gemis val zulke lijsten wel gevoeld heeft. - Wat 4 betreft, ,n de
mededeelingen aangaande het Algemeen Rijksarchief over de jaren
1906-1915 vermeldt Erslev, onder het hoofdstuk „aanwinsten an
baar het afstaan van de archieven van twee groote handelshuizen;
onder het hoofdstuk „ordening en beschr»v.ng dat de bevolking
van de gevangenis te Horsens haar medewerking heeft verleend ten
behoeve van het Landsarkiv te Viborg, onder het hoofdstuk
„localiteiten", dat tot zijn vreugde zijn voorganger Secher nog heeft
mogen beleven, dat de oude Koninklijke Bibliotheek in 1912 is ver
bouwd tot Algemeen Rijksarchief, en hoe Secher heeft moeten vechten
tegen invloeden, die het Algemeen Rijksarchief, m plaats van met
de gebouwen der verschillende ministeries, met het nieuwe gebouw
der Koninklijke Bibliotheek in verbinding wilden brengen. De mede
deelingen over de jaren 1916-1920 bevatten onder het hoofdstuk
„aanwinsten" de vermelding van het afstaan van de West.nd.sche
eilanden aan de Vereenigde Staten van Noord-Amer.ka dat ten
gevolge had, dat de L a nd sa rk i var Saxild van Februari tot Augustus
1919 aldaar archivalia copieerde ten behoeve van het Algemeen
Rijksarchief.
11. Publicaties van archivalia.
69
archief der kanselarij, betreffende binnenlandsche zaken, in
uittreksels) verschenen tusschen de jaren 1885 en 1932 in
achttien deelen.
2. Konge/oven og dens Forhistorie (de „Kongelov", de „lex regia"
van 14 November 1665, en haar voorgeschiedenis) 1886. Den
10en Januari 1661 boden de drie standen, de adel, geeste
lijkheid en de burgers, niét de boeren, koning Frederik lil een
huldigingsbrief aan, door leden van eiken stand afzonderlijk
onderteekend, waarin aan 's konings wil werd overgelaten,
hoe in de toekomst de regeering zou worden ingericht en
de opvolging geregeld. Het resultaat was deze „lex regia",
ontworpen door den kanselarijsecretaris Griffenfeldt; de koning
krijgt de uitvoerende en wetgevende macht onbeperkt, is
alleen God verantwoording schuldig, maar hij moet het Luthera
nisme belijden, in het land resideeren, mag zijn rijk niet deelen.
3. Regeringsskiftet 1784; Aktstykker udgivne i 1888 til Minde
om den Regering som l</>ste Bondens Stavnsbaand (de regeerings-
wisseling in 1784; stukken uitgegeven in 1888 ter herinnering
aan de regeering, die de verplichting der boeren ophief te
zijn „attaches a la glèbe'1888. Die „wisseling" bestond
voornamelijk hierin, dat de invloed van het kabinet en van
prins Frederik, den stiefbroer van den zwakzinnigen koning
Christiaan VII, verminderde en die van de oude bestuurs
colleges, kamers, directies en commissies en van kroonprins
Frederik, die in dat jaar meerderjarig werd, steeg.
4. Kionens Skfider paa afhaendet og erfivervet ordegods i Dan-
mark fra Reformationen til Nutiden (transporten van onroerend
goed op het platteland - niét in de steden - van, en aan
de Kroon, van de Hervorming af tot op onzen tijd) verschenen
in de jaren 1892 en 1908 in twee deelen.
5. Sfinder/yske Skatte- og fordebfiger fra Reformationstiden (Zuid-
Jutsche belastingkohieren en „Urbare uit den Hervormingstijd)
verschenen in de jaren 1895 en 1899 in twee deelen.
6. Fonden ad usus pub/icos, aktmasssige Bidrag til Be/ysning ai
dens Virksomhed (het fonds „ad usus publicos", werkwijze van
het fonds, toegelicht door uitgave van stukken) verschenen
in de jaren 1897 en 1902 in twee deelen.
7. Indberetninger fra Charles de Dancay til det franske Hof om
Forholdene Norden 15671573 (berichten van Ch. de D. aan
1 Kancel/iets Brevbfaer vedr^rende Danmarks indre Forhold, i
Uddrag, 1551 -1632 (registers van uitgegane brieven in het
-IT^ook Nederlandsch Archievenblad 1931 -.[932 blz 139--149 waar Dr.
LASONDER een verhandeling van den Zweedschen Ril sarc in a
herkomstbeginsel bespreekt.
Voor de beteekems van het Deensche woord Sk0de (het in den schoot leggen,
nl, van een graszode; overdracht van onroerend goed; oorkonde, die die overdracht
bevestigt, raadplege men FALK und TORP, Etymo/ogisches Wörterbuch II blz 1013
