174
Reglement op het hooger onderwijs in de
godgeleerdheid.
Art. 19 (bij te voegen):
De hoogleeraren beheeren hun archief naar de bepalingen van het
Reglement op de archieven.
Reglement voor de diaconieën der Nederlandse he
Hervormde Kerk.
Art. 17 (bij te voegen):
Zij beheeren hun archief naar de bepalingen van het Reglement op
de archieven.
Tabellen voor de persoonlijke kerkvisitatie.
Tabel A. voor de kerkvisitatoren, 2, wordt gelezen:
2. Toestand van het archief vóór 1650;
Toestand van het archief van 1650 tot 1816;
Toestand van het archief van 1816 af.
In welke bewaarplaats(en) zijn deze archieven ondergebracht?
Hoe is haar toestand?
Is de inventaris daarvan gemaakt en bijgehouden?
Toelichting.
In vele gemeenten wordt op de beteekenis van haar archief weinig
gelet, ook omdat de tijdelijke beheerders daartoe het inzicht missen of
hun de gelegenheid ontbreekt.
Er moet gelegenheid worden geboden van de archiefstukken kennis
te nemen aan allen, die willen meewerken aan een wetenschappelijk
onderzoek, dat door de Kerk niet behoeft te worden gevreesd, veeleer
bevorderd moet wordenalleen wanneer onder den schijn van historisch
onderzoek andere bedoelingen drijven, is voorzichtigheid geboden. Beide
gedachten zijn in dit Reglement belichaamd.
Waar voor een doeltreffende bewaring niet kan worden gezorgd, is
de mogelijkheid geopend de bewaring elders te doen geschieden, doch
alsdan onder zoodanige waarborgen, dat nadeel vrijwel is uitgesloten.
De archieven worden aan de natuurlijke beheerders niet onttrokken;
alleen in geval van verwaarloozing zal dit wel kunnen geschieden. Men
vergete echter niet, dat zelfs de uitoefening van een eigendomsrecht de
rechten van anderen niet mag hinderen, en wanbeheer in elk geval moet
worden gestuit. Daarenboven heeft het beheerend bestuur het in zijn macht
wel goed voor zijn archief te zorgen. Bij de kerkvisitatie zal op deze
zaak ernstig dienen te worden gelet, en er is voor de hoogere besturen
175
en voor den archivaris alle gelegenheid in dezen helpend en zorgend op
te treden.
De Commissie voor eindredactie,
G. VISSER.
J. R. SLOTEMAKER DE BRUINE.
De redactie wordt met dank aan de Commissie goedgekeurd en het
voorstel in dezen vorm bestemd voor de consideraties der Provinciale
Kerkbesturen en Classicale vergaderingen."
Zoo moest dus volgens de kerkelijke wet het Reglement op de
kerkelijke archieven op de voorjaarsvergaderingen van 1918 der Provinciale
Kerkbesturen en op de Classicale Vergaderingen van Juni 1918 een punt
van bespreking uitmaken.
In verband daarmede werd door dr. W. Meindersma te 's-Hertogen-
bosch het volgende artikel in het (officieele) Weekblad der Nederlandsche
Hervormde Kerk van 19 April 1918 geplaatst:
„Reglement op de bewaring, de instandhouding en
het gebruik van de kerkelijke archieven.
Dit jaar wordt aan de consideratiën der kerk aangeboden een reglement
met bovenstaanden titel. Toegejuicht wordt natuurlijk, dat eindelijk het
archiefwezen onzer kerk wordt geregeld. Tegenover het voorloopig aan
genomen reglement heeft ondergeteekende echter een drietal bezwaren.
Primo, de titel is uitnemend, maar wordt niet in de artikelen geleidelijk
ontvouwd, wat zeer gewenscht is; secundo, de bij het archiefwezen
gebruikelijke en goede vaktermen worden dikwerf door minder juiste
uitdrukkingen vervangentertio, een archief mag niet uit elkaar gescheurd
worden, dit wordt hier gedaan door de willekeurige splitsing bij het jaar
1650. Men onderscheidt nieuw archief, d.'w. z. archief van 1816 af, van
oud archief, d. i. archief vóór 1816. Alleen deze onderscheiding mag
worden gehandhaafd.
Om deze redenen heeft ondergeteekende de vrijheid genomen onder
staand reglement, waarbij die bezwaren zijn ondervangen, aan te bieden.
De totstandkoming dankt hij aan de hulp van mr. J. P. W. A. Smit,
Rijksarchivaris te 's-Hertogenbosch.
Art. 1.
Tot de kerkelijke archieven behooren: a. het archief der Synode,
b. de archieven der Provinciale Kerkbesturen, c. de archieven der Classi
cale Besturen, d. de archieven der Kerkeraden, e. de archieven der Kerk
voogdijen, wanneer het beheer der kerkelijke goederen of fondsen geheel
of ten deele bij den Kerkeraad berust, de archieven der Diaconiën en
