68
verder te loor gaan van deze archievenvooral door staatstoezicht en
opneming in de staatsdepöts tegen te gaan, en staan afgedrukt in het
Aug.jSept. nummer.
Verder zal de rijksarchivaris Sebert spreken over het Bamberger
Kreis-archiefdat tevens bezocht zal wordenook ter bezichtiging van de
tentoongestelde plattegronden en teekeningen. Dr. Prümers zal het een en
ander vertellen over de papiervijanden uit het insectenrijk, terwijl de
gemeentearchivaris Dr. Overmann en Dr. Qrotefend mededeelingen zullen
doen over „archivbenutzung" voor genealogische doeleinden. Als toegift
op dit rijke programma heeft Dr. Sello zich bereid verklaard zijne nieuwe
ervaringen met zapon toe te lichten. Aanvragen en mededeelingen
moeten gericht worden aan Dr. Grotefend te Schwerin. Als uitstapjes staan
op het programma o. a. tochtjes naar den Altenburg en naar de Cister-
sienser abdij Ebrach.
In de rubriek „Archivwesen" wordt een uittreksel gegeven uit het
jaarverslag van het groothertogelijk Badensch „General-Landesarchiv" over
1904. Verder zij daaraan het volgende ontleend. Op verzoek van de
commissie voor de nieuwere geschiedenis van Oostenrijk heeft de Minister
van Buitenlandsche Zaken te Weenen toegestaan, dat de stukken in het
„Haus-, Hof- und Staatsarchiv" voortaan tot 1847 geraadpleegd mogen
worden, in plaats van zooals vroeger slechts tot 1830. In Zweden
(Stockholm) is een archiefbureau opgericht, waar tegen concurreerende
prijzen allerlei onderzoekingen gedaan kunnen worden, als daar zijn:
genealogische, biografische en heraldische. Verder worden er wapen-
teekeningen, fac-similés van autografen, afschriften uit alle archieven
verschaft, desverlangd ook opgaven over administratieve, sociale, econo
mische en literarische verhoudingen enz. enz. Aan de onderneming
zullen medewerken „lauter Fachleute Schwedens, Beambte an den Archiven,
Bibliotheken und Museën, Angestellte der kameralen und kommerziellen
StaatsbehördenPrivatgelehrteMilitars u. a." (Zie Ned. Archieven
blad XIIblz. 220). Het centraalarchief van de Duitsche Orde
te Weenen is na de ordening weer voor het publiek opengesteld.
Prof. D. Redlich aldaar heeft een opstel gepubliceerd over het archief
wezen in Oostenrijk, waarin hij den grooten vooruitgang schildert, dien
het rijks-archiefwezen in Oostenrijk gemaakt heeft sedert de instelling
van een archiefraad aan het ministerie van Binnenlandsche zaken (1894),
doch tevens de nog bestaande gebreken in het licht stelt. Hij verlangt
daarom vóór alles de inrichting van rijksarchieven in strekenwaar ze nog
niet zijn, en verder het in het leven roepen, niet van een centraalarchief
te Weenen, maar van een „Archivorganismusder die Archive und die
Archivare der Zentralbehörden in Wien und der staatlichen Behörden in
den Provinzen umfassen soil". Van de „Geschiedenis der Beiersche
69
archieven", sinds 1881 in bewerking, is weer een deel verschenen,
namelijk „Die organische Umgestaltung der drei Hauptarchiven seit 1799"
van de hand van den rijksarchivaris Max J. Neudegger. De treurige
toestand van het archief der stad Hermannstadt wordt geschilderd in een
opstel van Franz Zimmermann als volgt„dort ist alles ungenügend
die Archivraume, das Beamtenpersonaldie Besoldung." Te Darmstadt
zullen een gemeentearchief(gebouw?) en een historisch museum worden
opgericht; te Burgsteinfurt heeft de vorst van Bentheim het vorstelijk
archief, dat belangrijke oude stukken bevat, voor de wetenschap open
gesteld te Kiel zal het archief worden geordend.
Deutsche GESCHiCHTSBLaTTER, herausgegeben von Dr. Armin Tille.
Band VI, Hefte 612. 1905. Gotha, Friedrich Andreas Perthes.
De hier genoemde afleveringen van dit tijdschrift zijn voor een groot
gedeelte gewijd aan sociale geschiedenis. Ze bevatten o. a. twee opstellen,
op wier belangrijkheid hier wel gewezen, doch die moeilijk [uitvoerig
besproken kunnen worden. Ik bedoel de studie van Alfons Dopsch te
Weenen: „Die herausgabe von Quellen zur Agrargeschichte des Mittel-
alters" en die van den redacteur Dr. Armin Tille te Leipzig over „Neuere
Wirtschaftsgeschichte". In de laatste wordt de noodzakelijkheid betoogd van
het oprichten van „Wirtschaftsarchive, die erstens die primaren wirtschafts-
geschichtlichen Quellen aus dem XIX Jahrhundert, soweit es nachtraglich
irgend möglich ist, sammeln, und zweitens in der Gegenwart schon in
demselben Sinne für die Zukunft wirken". Het doel in dus systema
tische materiaalverzameling. Een dergelijk archief bestaat in Rostock,
een tweede zal gevestigd worden in Keulen, waar reeds ten profijte van
de leerlingen der handelshoogeschool een „Bilanzarchiv" aanwezig is. Ook
de pas opgerichte vereeniging voor landbouwgeschiedenis te Eisenach,
waarover blz. 327 vlg. een bericht voorkomt, wil ter bevordering van haar
doel een dergelijk archief vestigen.
Blz. 241 vlg. komt een lezenswaardig opstel voor van Gustav Boerner
over de broeders des gemeenen levens in Duitschlandterwijl blz. 246
vlg. Hermann Waschke mededeelingen doet over de Anhaltsche archief
stukken, die het Weener Congres betreffen. Dit naar aanleiding van de
voordracht van Prof. Fournier, te Salzburg gehouden, over nieuwe bronnen
voor de geschiedenis van dat congres, met opwekking tot openbaarmaking
van desbetreffend archiefmateriaal. Het repertorium van het Staatsarchief
te Bazel wordt besproken blz. 262 vlg. (Zie hierover Ned. Archievenblad
XIII, blz. 213.) In Frankfurt a. M. werd het archief van den Senaat van
Zooals men ziet, wordt archief hier gebruikt in dezelfde beteekenis als bij
ons in krijgsgeschiedkundig archief.
