26
het rapporteeren omtrent de aanvaarding van legaten en schenkingen
ten behoeve van openbare gestichten of stichtingen
het onderzoeken van en adviseeren op klachten over vonnissenver
zoeken om expeditie van justitiereclamatiën van erfenissenverzoeken
om kosteloos te procedeerenbrieven van legitimatie, kwestiën over den
burgerlijken stand en de registers van den burgerlijken stand
het onderzoeken van en adviseeren op verzoeken om brieven van
naturalisatieom zich in Nederland te vestigenvan vreemdelingen om
in Nederland het genot van de burgerlijke rechten te mogen hebben, om
naams- en voornaamsveranderingenom titels te mogen voerenom erken
ning vaninlijving bij en verheffing tot den Nederlandschen adelin de
gevallen waarin de Koning goedvond daarover, na den Hoogen Raad van
Adelnader te raadplegenom ordeteekenenom verklaringen van
afwezigheid en om legalisatie van handteekeningen
het toezicht op alles, wat betrekking had tot die soort van centrale
politie, waarbij de Hooge Regeering belang had, en waaromtrent toezicht,
maatregelen of voorzieningen konden te pas komen, alshet verblijf en
gedrag der*vreemdelingende dagbladen, vlugschriften, vereenigingen of
associatiënpetitiën, kerkelijke of geestelijke zaken, landverhuizing naar
den vreemdematen en gewichtenmarechaussee krankzinnigen 2) enz.
het onderzoek van de gronden, welke er konden zijn, om aan nota
rissen en gerechtelijke ambtenaren remissiën toe te staan wegens over
treding of verzuim der wetten op het zegel en de registratie
de behandeling van kwestiën betrekkelijk de gerechtelijke consignatiën.
Verder waren den minister opgedragen
alle bemoeiingen betreffende het doen exploiteeren van dagvaardingen
en andere gerechtelijke akten aan ingezetenen van Nederland in civiele
procedures, voor buitenlandsche hoven of gerechten aanhangig, ook in
strafzakenbijzonder ter zake van rogatoire commissiënde zorg voor de
opsporing, aanhouding en uitlevering van misdadigers, of het doen van
onderzoek naar misdaden of gerechtelijke aangelegenhedeningeval daar
omtrent verzoeken door buitenlandsche regeeringen of gerechten werden
gedaanhet doen van dergelijke verzoeken aan de buitenlandsche regee
ringen of gerechtenen het onderzoek of daartoe termen zijnhet onder
zoeken van en adviseeren op nota's van vreemde gezantenaan het De
partement van buitenlandsche zaken ingeleverdbetreffende onderwerpen
van civiele en crimineele justitie.
Het corps der marechaussee valt voor alles, wat op het bewaren der openbare
rust en tot de uitoefening der algemeene en rechterlijke politie betrekking heeft,
onder het departement van justitie (Kon. besluit 30 Januari 1815, Bijv. St. bekn.
uitg. I, 175).
Wet van 29 Mei 1841 (Stbl. no. 20).
27
De werkzaamheden van den Minister van justitie werden in de jaren
1841 en 1842 vermeerderd met het toezicht op de naamlooze vennoot
schappen en het beheer der gevangenissen 2) en in 1852 met dat be
heer der algemeene politie van den staat, dat tot de plaatselijke politie
behoort.
3. 1813—1852. Politie.
Het toezicht op de politie was bij besluit van het Algemeen bestuur
van 30 November 1813 opgedragen aan een Commissaris-Gene
raal van politie, wiens voornaamste zorg was om alle gemeen
schap met den vijand te weeren. Verder was hij belast met het toezicht
op de politie in het algemeen en de zorg, dat de betrekkingen tusschen
de justitie- en politieambtenaren hersteld werden en in stand bleven
overeenkomstig de wettelijke bepalingen. 4)
De betrekking van Commissaris-Generaal van politie werd bij Souv.
besluit van 2 Februari 1814 opgeheven. Het algemeen toezicht en het
opperbestuur der politie werd opgedragen aan den Procure u r-G ene-
raal bij het Hoo g-G erechtshof der Vereenigde Neder
landen 5). Deze ambtenaar mocht de orders uitvaardigendie hij
noodig achtte tot verzekering der openbare rust en veiligheid. Hij moest
correspondeeren met alle ambtenaren, aan wie eenig politiebeheer was
opgedragen, en omtrent zijn beheer aan den Vorst verslag doen. Het
beheer der preventieve politie e) bleef aan het Departement van binnen-
landsche zaken opgedragen.
T) Kon. besluit 4 Februari 1841, no. 101.
2) Kon. besluit 25 Mei 1842 (Bijv. St. bekn. uitg. IV, 135). De vroeger bestaan
hebbende Raad der gevangenissen, welke aan het Departement van justitie was
toegevoegd, is bij Kon. besluit van 17 September 1823, no. 12, opgeheven, terwijl
het beheer en bestuur van hetgeen de gevangenen en de gevangenissen betrof, van
het Departement van justitie naar dat van binnenlandsche zaken werd overgebracht,
ingaande 15 October 1823.
3) Kon. besluit 17 December 1851 (St.bl. no. 161). Zie hetgeen hierna is
gemeld, als behoorende tot de preventieve politie.
4) Souv. besluit 12 December 1813, no. 4 (Bijv. St. bekn. Uitg. I, 6).
5) Souv. besluit 2 Februari 1814 (Bijv. St. bekn. uitg. I, 21).
6) Het algemeen toezicht over den openbaren geest, over de vreemdelingen en
de paspoorten, over groote volksvergaderingen, over de handhaving der plaatselijke
keuren, over de zoogenaamde publieke vrouwen, over de losgelatene gevangenen
en verder over alles wat de rust en veiligheid van den Staat en in de steden en
gemeenten betrof (zie Kon. besluit van 31 October 1842; Bijv. St. bekn. uitg. IV, 176).
