128
Zulk een bewaarplaats is geen openbaar gebouwbestemd tot werk
plaats van archivarissen, bezoek van publiek, plaats van onderzoek voor
belanghebbenden; het is slechts een bergplaats voor geordende bescheiden,
waarin nu en dan een klerk wat komt opbergen of halen, zooals hij dat
voorheen op den zolder of op andere volgepropte en niet verwarmde
localen deed. Het publiek komt er nooit.
Rekening houdende met de belangrijke kosten die een dergelijke
brandvrije inrichting reeds uit den aard der zaak vordert, is bij den bouw
gestreefd naar den grootsten eenvoud en weinig kostbaarheid in de samen
stelling. Op slechts enkele oude registers na, hebben alle registers dezelfde
afmetingen en zullen zij die blijven behouden, daarom was het geen
overwegend bezwaar enkele oude grootere registers op hun plat te leggen,
en zouden de meerdere kosten van verplaatsbare regels niet te verdedigen
zijn geweest.
De lichtramen zijn veel breeder dan de registerstellingen, en 't licht
valt dus behoorlijk in de dwarsgangende gangen zijn dan ook in
werkelijkheid goed verlicht, waartoe de hoogere lichtschepping, mogelijk
doordat de verdiepingen 3,25 M. hoog zijn, het hare bijdraagt. De losse
trapjes om bij de bovenste rijen te kunnen komen behoeven niet bijzonder
hoog te zijn, en 't is wel overdreven, om waar er zelden meer dan twee
personen tegelijk in het archief zijn, en elke plaats van twee kanten te
bereiken is, te denken aan versperring door zulk een trapje in een gangpad
teweeggebracht.
De ventilatie om de registers is, al staan ze vast rug aan rug, even
groot als bij boeken die op planken staan, en van achteren vrij zijn.
Ook hier staan ze toch aan drie zijden vrij. De ventilatie door de glas-
jalousiën geschiedt op elke verdieping, en levert geen bezwaar op, ook
al waren alle stellingen geheel gevuld. De warmwater-verwarming doet
's winters nacht en dag dienst, want ze maakt deel uit van de inrichting-
tot verwarming van het vrouwenkwartier van het aangrenzend huis van
bewaring. Hoe de heer Unger dus zeggen kan dat er van centrale
verwarming geen sprake is, is een raadsel. Een broeikas-temperatuur
wordt er niet mede bereikt, is ook niet noodig, maar eene die de kilheid
wegneemt, droogte geeft en de temperatuur er niet al te veel doet dalen.
Er is bij den bouw dezer bergplaats op de toekomst gerekend zoodat
nog 100 °/0 stellingruimte onbezet is. Noodig was het dus in de
eerste 80 jaren zeker niet, om oude akten te plaatsen juist bij den ingang;
die plaats had tot het laatst toe onbezet kunnen blijven.
Voor 't bijwerken van registers van den Burgerlijken stand, de controle
daarvan enz. is in het Rechtsgebouw afzonderlijk behoorlijk te verwarmen
werkruimte aanwezig.
Resumeerende, kom ik tot de conclusie dat de heer Unger zeer ten
129
onrechte aan dit gebouw dezelfde eischen gesteld heeft als aan de Pro
vinciale Archiefgebouwen, dat van de gemeente Rotterdam en dergelijken
gesteld mogen worden en de architect aan veel minder hoogere eischen
had te voldoenen om finantiëele redenen met bovengenoemde gebouwen
niet had te concurreeren. Bij de vele groote maatschappelijke vraagstukken
aan de zorg der Regeering toevertrouwd is het m. i. gelukkig, als de
autoriteiten het doen van ongemotiveerd hooge uitgaven voor 't Archief
wezen afwijzen, ook al strookt dit niet geheel met de inzichten van den
heer Unger.
W. C. METZELAAR,
Ing. Arch. v. d. gev. en rechtsgeb.
Nog eens het archiefgebouw van het Paleis van Justitie
te Rotterdam.
De heer W. C. Metzelaar, ontwerper van bovengenoemd gebouw,
heeft gemeend uiting te moeten geven aan zijn bezwaren tegen mijn
kritiek in de vorige aflevering van het Nederlandsch Archievenblad
opgenomen. De redacteur van ons tijdschrift stelde mij welwillend in
staat te repliceeren en hiervan maak ik gaarne gebruikomdat het mij
ook gelegenheid geeft enkele der door mij gemaakte opmerkingen nader
toe te lichten.
De lezer zal zonder twijfel het verschil in de opschriften dezer beide
artikeltjes opmerken. Ofschoon de heer Metzelaar beweert, dat het
niet in de bedoeling lag „een archiefgebouw in optima forma" te stichten
en dus zijn schepping hier slechts betitelt met den bescheiden naam
„brandvrije bergplaats voor rechterlijke akten enz.", wil ik er op wijzen,
dat ik de door mij gebruikte benaming heb overgenomen uit Bestek
no. 78, volgens hetwelk aanbesteed werd „het maken van een gebouw
voor den dienst der Arrondissements-Rechtbank en der 3 Kantongerechten
te Rotterdammet daarbij behoorend en daaraan verbonden brandvrij
Archiefgebouw voor notarieele aktende registers van den
burgerlijken stand en verdere rechterlijke archievenalles op het voor
terrein van de strafgevangenis aan den Noordsingel te Rotterdam". Ook
later wordt in het bestek geregeld van Archiefgebouw gesproken. Dezen
naam gebruikte ik dus niet ten onrechte.
De heer Metzelaar zegt verder„het is geen openbaar gebouw
bestemd tot werkplaats van archivarissenbezoek van publiekplaats van
onderzoek voor belanghebbenden." Volkomen juist; doch de schrijver kan
niet aantoonen, dat ik dezen eisch gesteld heb.
De spatieering is van mij.
