38
De gekozen indeeling mag echter gelukkig genoemd wordenalleen had
de samenvoeging van privilegiën en octrooien aanbeveling verdiend.
De indeeling der stukken onder de afdeelingen geeft weinig aanleiding
tot opmerkingen, alleen wijs ik op no. 30, overeenkomst over betaling
van lijfpensien, gebracht onder wetgeving, no. 41 stukken over te
betalen boeten en schattingenno. 46 verpachting van imposten en
no. 52 en 53 brieven over betaling van rekeningen, onder de afdeeling
politiewaarvan de juistheid der iudeeling mij niet onaanvechtbaar schijnt.
Eene serie ingekomen stukken wordt niet vermeld, hoewel de numero's
474950 en 52 hiertoe zonder bezwaar te brengen waren.
De privilegiën zijn volgens een niet nader aangegeven plan in onderafdeelingen
verdeeldwelke elk voor zich chronologisch geordend zijn. Deze afwij
king van de chronologische volgorde schijnt mij niet gewenscht, tenzij zij
op aanwijzingen uit het archief zelf steunt. Op deze wijze toch
wordt als door een achterdeur de veroordeelde ordening naar rubrieken
weder binnen geloodst (Handl. 16). Het overzicht wordt hierdoor niet
gemakkelijker, te minder daar de uiteenzetting der motieven, die tot de
gekozen onderafdeelingen leiddenontbreekt.
Bij het archief van den H. Geest zijn, en terecht, de nog aanwezige
stukken uit het met dit archief vereenigde archief van het St. Jacobsgilde
ingedeeld (no. 67 en 73). In afwijking met 52 en 53 der Handl.
zijn echter de resten van dit archiefje, dat tevoren een zelfstandig
geheel heeft uitgemaakt, niet bijeengehouden.
De beschrijving der inventarisnummersevenals die der registers is
duidelijk en zaakkundig, alleen no. 58: „stukken betreffende voor het
gerecht gevoerde processen 1580—1630" is wel wat al te kort. Hierbij
ware althans eenige nadere aanduiding gewenscht.
De indices op den inventaris ontbrekenhetgeen hier én door den
geringen omvang van het archief én door het gelijktijdig verschijnen van
de regestenlijst geen bezwaar oplevert. Bij grooter archievenvooral
wanneer de regestenlijst niet gelijktijdig verschijnt, ware dit niet aan te
bevelen, daar een inventaris volgens de nieuwe methode, hoe uitstekend
overigens, zonder uitvoerige indices voor velen onbruikbaar blijft.
Ten slotte twee ondergeschikte opmerkingen. Het verdient m. i. aan
beveling om de letterlijk weergegeven titels van registers gespatieerd en
de eigennamen in oude spelling cursief te drukken. Het behouden van
de oude spelling der eigennamen in den inventarishoewel in strijd
met Handl. 78, acht ik met den schrijver gewenscht.
De omschrijving der regesten is kernachtig en duidelijk, alleen drukt
de schrijver te veel op wie oorkondt en treedt heigeen geoorkond wordt
39
hierdoor te veel op den achtergrond. De gekozen formule is wellicht
theoretisch juister, doch het gebruik van de regestenlijst wordt hierdoor
niet vergemakkelijkt.
Een ander bezwaar is het veelvuldig gebruik van Oud-IIollandsche
rechtstermen. Deze mogen voor den archivaris geen bezwaar opleveren
voor den eenvoudigen gebruiker zullen zij het regest niet verduidelijken.
Laat men hierin toch niet het terecht gelaakte voorbeeld der juristen
navolgen de Nederlandsche taal zelf is rijk genoeg.
Bij elk regest is de oude tijdsbepaling letterlijk weergegeven. Dit is
noodzakelijk voor de op te lossen tijdsbepalingen en daar, waar eene
bijzondere wijze van omschrijving wordt gevolgd, doch wat is het nut
van eene vermelding als: Gedaen int jaer ons Heren duysent vierhondert
drie ende veertich twintich dagen in Julio," waar aan het hoofd van het
regest reeds jaar, maand en dag vermeld staan? Het geeft slechts
voordeel voor den drukker en verzwaart onnoodig het doorwerken van
de toch reeds geen amusante lectuur vormende regestenlijsten.
De bijgevoegde indices van personenplaatsen en zegels vergemakke
lijken zeer het naslaan. Een register van zaken wordt noode gemist
(Handl. 64). De index van persoonsnamen is zeer uitvoerig. De namen
zijn op geslachtsnaam, voornaam en dikwijls nog op het bekleedde ambt
gealphabetiseerd.
De index van zegels bevat alleen die van colleges en van schepenen
de overigen staan „in de regestenlijst als 't ware begraven" (Handl. 81).
Deze splitsing verdiend evenmin navolging als de methode om in de
regestenlijst bij de bezegeling door schepenen niet de namen der schepenen
te vermeldendie het stuk bezegelden. Dit moge te verdedigen zijn op
grond, dat het voor de beschrijving' van het charter gewoonlijk onver
schillig is welke schepenen bezegelden, voor de praktijk levert het slechts
ongemak. Het is daarenboven inconsequent om wel het aantal nog
aanwezige zegels te vermelden, doch niet de namen der zegelaars.
Ik achtte mij verplicht bij deze bespreking dikwijls zeer ondergeschikte
punten aan te roeren, daar het werk als geheel als een uitstekend
geslaagde proeve mag beschouwd worden, die velen tot voorbeeld zal
kunnen strekken. Moge deze degelijke bewerking van het archief van
Reimerswaal spoedig door die van vele anderen gevolgd wordende
wetenschap zal er den bewerker den toegang tot nieuwe bronnen aan danken.
J. C. OVERVOOKDE.
